Tutuklu gazetecilerin sayısı uluslararası çarpıtma konusu oldu

Gazeteleri Koruma Komitesi (CPJ) tarafından hazırlanan raporda Türkiye'deki tutuklu gazeteci sayısının 8 olarak gösterilmesi tepkilere neden oldu. Komite'nin oldukça keyfi bir kıstas kullanarak hazırladığı rapor, yandaşlara malzeme oldu.

Uluslararası Gazeteceleri Koruma Komitesi (CPJ) tarafından dünyada tutuklu gazetecilerin durumu ile ilgili hazırlanan rapor tartışma yarattı. Geçtiğimiz hafta yayınlanan raporda Türkiye’de gazetecilik faaliyetleri nedeniyle tutuklu gazeteci sayısının 8 olarak gösterilmesi, başta Gazetecilere Özgürlük Platformu olmak üzere geniş bir kesiminin tepkisine neden oldu. Türkiye’de 60’ın üzerinde gazetecinin ismi tutuklu gazeteciler listesinde yer alırken, Gazetecileri Koruma Komitesi’nin hazırladığı raporda yer verilen 8 rakamına nasıl ulaşıldığı anlaşılamazken, AKP’ye yakınlığı ile bilinen ve hükümetle paralel biçimde “Türkiye’de kimse gazetecilik faaliyeti nedeniyle içeride değil” tezini dillendire gelmiş olan yazarlar Komite’nin hazırladığı rapor üzerine 'heyecanlandı'. Tepkilere neden olan rapora göre bile Türkiye 8 tutuklu gazeteci ve gazeteciler üzerinde süreklileşmiş baskı ile bu açıdan dünyadaki en kötü ülkeler arasında yer alırken, yandaşların 8 rakamından heyecanlanması aslında bir açıdan durumun vehametini de gösterdi.

CPJ’nin raporunda neler yer alıyor?
CPJ’nin geçtiğimiz hafta hazırladığı rapora göre, 1 Aralık 2011 tarihi itibariyle dünyada toplam 179 tutuklu gazeteci bulunuyor. Bu rakam 2010 yılındaki rakamın 34 fazlası ve 1996 yılından bu yana ulaşılan en yüksek rakam.

Rapora göre, tutuklu gazeteciler özellikle Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkeleri ile Uzak Asya ülkelerinde yoğunlaşıyor. İran 42 tutuklu gazeteci ile zirvede yer alırken, Eritre’de 28, Çin’de 27 gazetecinin tutuklu olduğu belirtiliyor. Raporda üzerinde durulan ve gazetecilere dönük ciddi baskı olduğu belirtilen Suriye’deki tutuklu gazeteci sayısı ise Türkiye’deki ile aynı: 8. Rapora göre, Kuzey Amerika, Latin Amerika ve Avrupa ülkelerinde tutuklu gazeteci bulunmuyor.

Yandaş yazarları ‘heyecanlandıran’ raporda Türkiye de son dönemdeki tutuklamalarla adından söz ettiriyor. Raporda Türkiye ile ilgili olarak “Kürt gazeteciler dışında ana akım gazeteciler de tutuklanıyor” ifadeleri yer alıyor. Ahmet Şık ve Nedim Şener gibi hükümeti eleştiren araştırmacı gazetecilerin tutuklanmalarının tüm gazeteciler için durumu daha tehdit edici boyuta getirdiği belirtiliyor.

Rapora göre Türkiye’deki tutuklu 8 gazetecinin isimleri şöyle:

Vedat Kurşun (Azadiya Welat), Ozan Kılınç (Azadiya Welat), Barış Açıkel (Devrim Yolunda İşçi Köylü), Ahmet Birsin (Gün TV), Bedri Adanır (Hawar ve Adanır), Hamdiye Çiftçi (Dicle Haber Ajansı), Ahmet Şık (Serbest gazeteci – yazar), Nedim Şener (Posta gazetesi yazarı, Milliyet muhabiri)

8 rakamına nasıl ulaşıldı?
Raporda Türkiye’deki tutuklu gazeteci sayısı olarak belirtilen 8 rakamına hangi kıstasa göre ulaşıldığı konusunda net bir açıklama bulunmuyor. Örneğin raporda Azadiya Welat gazetesinden iki isim bulunuyor. Ancak şu an cezaevlerinde bulunan Azadiya Welat gazetesi çalışanı sayısı ise 13. CPJ’nin Azadiya Welat çalışanlarını neye göre ayırdığı ise meçhul.

Ergenekon soruşturması ile de birleştirilmiş olan Oda Tv soruşturması kapsamında tutuklanan Ahmet Şık ile Nedim Şener listede yer alırken, örneğin Barış Terkoğlu ya da Soner Yalçın’ın neden listede yer almadığı belli değil. Bu durumda CPJ kendini mahkeme yerine koyarak aynı davadan yargılanan gazetecileri birbirinden ayırıyor.

Tutuklu gazeteciler konusunda hükümetin ve hükümete yakın yazarların tezi “onlar gazetecilik faaliyetinden dolayı içerde değil” şeklinde özetlenebilir. Bu durumda listede 8 kişinin hepsi Türkiye’de “terör” suçlaması ile yargılandığına göre CPJ’nin listesi tamamen keyfi bir sınıflandırma içeriyor.

Türkiye’den gelen tepkiler üzerine açıklama yapmak zorunda kalan CPJ yetkilileri, Türkiye’deki durumun ciddiyetinin farkında olduklarını ancak Türkiye’de bulunarak yaptıkları araştırmada “gazetecilik faaliyeti nedeniyle tutuklu olup olmadıkları konusunda karar veremedikleri” isimleri listeye dahil etmediklerini belirtti.

Dünyada gazetecilerin çoğunlukla “vatan hainliği” “bölücü ve yıkıcı faaliyet” suçlaması ya da “sansür yasalarına aykırı davrandıkları” gerekçesiyle tutuklandıkları belirtilen raporda dikkat çeken diğer bir unsur, İran ve Çin gibi ABD’nin “insan hakları ve demokrasi” bahanesi ile müdahale etmeye çalıştığı ülkelere yoğunlaşılması. CPJ'nin geleneksel olarak hedef aldığı Küba'da ise, 2011 yılı itibariyle tutuklu gazeteci bulunmadığı raporda belirtiliyor.

Gazetecilere Özgürlük Platformu’ndan tepki
CPJ’nin yayınladığı rapora Türkiye’deki yerel ve ulusal toplam 94 gazeteci örgütünün katılımı ile oluşturulan Gazetecilere Özgürlük Platformu (GÖP) sert tepki gösterdi ve kınama açıklaması yaptı. “Türkiye’de tutuklu gazeteci sayısı kaç” başlıklı GÖP açıklamasında CPJ’nin ciddi bir hata yaptığı belirtilerek düzeltme yapılması çağrısında bulunuldu.

“Uluslararası bir meslek örgütünün, Türkiye’deki durumun ciddiyetini hafifletmek için sayılar ile oynamaya kalkması ise, dünya basın özgürlüğü mücadelesi üzerine kara bir gölge gibi düşer” ifadesine yer verilen açıklamada CPJ’nin kendini mahkeme yerine koyduğu ve tutuklu gazetecilere özgürlük mücadelesine zarar verdiği vurgulandı:

“Biz, Gazetecilere Özgürlük Platformu olarak, CPJ'nin Türkiye'de sadece sekiz gazetecinin, mesleki faaliyetleri nedeniyle tutuklu bulunduğunu açıklayan raporunu kınıyoruz.

Çünkü buna göre bu gün cezaevlerinde tutuklu bulunan ve bir kısmının davası henüz başlamamış bile olan diğer 56 gazeteciye yöneltilen 'terörist' iddialarını kabul etmiş sayılırız. Bu tutum, tutuklu gazetecilere ve onlarla ilgili yasal sürece zarar verir.

Biz, Gazetecilere Özgürlük Platformu olarak, medyada sansür iklimini besleyen, Türkiye’de özgür düşünce ve özgür ifade zeminini ortadan kaldıran bu antidemokratik politikaları kabul etmiyoruz.

Ve Amerikan Gazetecileri Koruma Komitesinin kendisini mahkeme yerine koymasını anlayamıyoruz.

Anlayamadığımız bir şey daha var.

O da, Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) nin, İran'da tutuklu bulunan gazeteci sayısını 42 olarak gösterirken kullandığı kriterleri, Türkiye'deki gazeteciler için neden kullanmadığıdır.”

Yandaşlar raporu referans gösterdi
Star gazetesinden Ahmet Kekeç, dünkü “Uçma Serdar” başlıklı yazısında Akşam gazetesinden Serdar Akinan’ın Türkiye’de 70 gazetecinin tutuklu bulunduğu yönündeki iddiasına verdiği yanıtta CPJ’nin raporunu referans gösterdi.

Today's Zaman yazarı Yavuz Baydar da ABD gazetesi Huffington Post'ta çıkan ve Türkiye'de tutuklu bulunan gazetecilerin gazetecilik faaliyeti nedeniyle tutuklu olmadıkları yönündeki hükümet tezini tekrarladığı yazısında CPJ'nin raporuna göndermede bulundu.

Son günlerdeki gazeteci tutuklamaları
CPJ’nin raporu son bir haftadır tartışılıyor. Sadece son bir haftada bile Türkiye’de birçok gazeteci hakkında birbirinden hukuksuz gerekçelerle tutuklama ya da hapis cezası kararı verildi.

Daha dün BirGün gazetesi muhabiri İlkem Ezgi Aşam’a "Mutki kazılarında 'cemaat generali'" başlıklı haberi nedeniyle 1 yıl hapis cezası verildi. Aşam’ın suçu, İHD Bitlis temsilcisinden bilgi ve görüş alarak haber yapması.

Geçtiğimiz hafta içerisinde Türkiye Gerçeği Dergisi Yazarı Mehmet Güneş ve Odak Dergisi Yazarı Doğan Can Baran tutuklandı. Güneş, Devrimci Karargah üyesi olduğu iddiası ile tutuklanırken, Baran, olmayan bir örgütün, THKP-C’nin üyesi olmakla suçlanıyor.

Gerçek rakam ne?
Tutuklu Gazetecilerle Dayanışma Platformu’nun hazırladığı listeye göre Türkiye’de tam 66 gazeteci tutuklu. Alttaki listede yer alan Atılım gazetesinden Hasan Coşar geçtiğimiz günlerde serbest bırakıldı. Yerlerine ise Mehmet Güneş ve Doğan Can Baran eklendi.

İşte Tutuklu Gazetecilerle Dayanışma Platformu’nun hazırladığı liste:

1- Abdulcabbar Karabeğ, Azadiya Welat Gazetesi Mersin Temsilcisi, Hatay Kapalı Cezaevi
2- Ahmet Akyol, DİHA Adana Muhabiri, Ceyhan M Tipi Kapalı Cezaevi, Adana
3- Ahmet Birsin, Gün TV Genel Yayın Koordinatörü, Diyarbakır D Tipi Cezaevi
4- Ahmet Şık, Gazeteci-Yazar, Silivri 2 Nolu L Tipi Cezaevi
5- Ali Buluş, DİHA Mersin Muhabiri, Karaman-Ermenek M Tipi Cezaevi
6- Ali Çat, Azadiya Welat Gazetesi Mersin Çalışanı, Mersin E Tipi Kapalı Cezaevi
7- Ali Konar, Azadiya Welat Gazetesi Elazığ Temsilcisi, Malatya E Tipi Cezaevi
8- Aydın Yıldız, DİHA Mersin Muhabiri, Gaziantep H Tipi Cezaevi
9- Baha Okar, Bilim ve Gelecek Dergisi Editörü, Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi
10- Barış Açıkel, İşçi-Köylü Gazetesi Eski Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü, Kandıra 1 Nolu F Tipi Cezaevi, KOCAELİ
11- Barış Pehlivan, Odatv İnternet Sitesi Genel Yayın Yönetmeni, Silivri 1 Nolu L Tipi Cezaevi
12- Barış Terkoğlu, Odatv İnternet Sitesi Haber Müdürü, Silivri 1 Nolu L Tipi Cezaevi
13- Bayram Namaz, Atılım Gazetesi Yazarı, Edirne 1 Nolu F Tipi Cezaevi
14- Bayram Parlak, Gündem Gazetesi Mersin Temsilcisi, Karaman-Ermenek M Tipi Cezaevi
15- Bedri Adanır, Aram Yayınları Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni, Kürtçe Hawar Gazetesi Yazı İşleri Müdürü, Diyarbakır D Tipi Cezaevi
16- Behdin Tunç, DİHA Şırnak Muhabiri, Diyarbakır D Tipi Cezaevi
17- Cengiz Kapmaz, Özgür Gündem Gazetesi Yazarı, Kandıra F Tipi Cezaevi
18- Cihan Deniz Zarakolu, Belge Yayınları Editörü ve Çevirmeni, Edirne F Tipi Cezaevi
19- Cihan Gün, Yürüyüş Dergisi çalışanı, Sincan 1 Nolu F Tipi Cezaevi, ANKARA
20- Coşkun Musluk, Odatv İnternet Sitesi Yazarı, Silivri L Tipi Cezaevi
21- Deniz Kılıç, Azadiya Welat Gazetesi Batman Temsilcisi, Batman M Tipi Kapalı Cezaevi
22- Dılşa Ercan, Azadiya Welat Gazetesi Mersin Çalışanı, Adana Karataş Kadın Kapalı Cezaevi
23- Dilek Keskin, Atılım Gazetesi Muhabiri, Karataş Kadın Kapalı Cezaevi, ADANA
24- Doğan Yurdakul, Odatv İnternet Sitesi Yazarı, Silivri L Tipi Cezaevi
25- Erdal Süsem, Eylül Dergisi Editörü, Edirne F Tipi Cezaevi
26- Erdoğan Altan, DİHA Batman Muhabiri, Batman M Tipi Cezaevi
27- Erol Zavar, Odak Dergisi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü, Şair, Sincan 1 Nolu F Tipi Cezaevi, ANKARA
28- Faysal Tunç, DİHA Şırnak Muhabiri, Diyarbakır D Tipi Cezaevi
29- Feyyaz Deniz, DİHA Ankara Muhabiri, Bolu Cezaevi
30- Füsun Erdoğan, Özgür Radyo Eski Genel Yayın Koordinatörü, Kandıra 2 Nolu T Tipi Cezaevi, KOCAELİ
31- Hakan Soytemiz, Red ve Enternasyonal Dergilerinin Yazarı, Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi
32- Halit Güdenoğlu, Yürüyüş Dergisi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü, Sincan 1 Nolu F Tipi Cezaevi, ANKARA
33- Hamdiye Çiftçi, DİHA Hakkari Muhabiri, Bitlis E Tipi Kapalı Cezaevi
34- Hasan Coşar, Atılım Gazetesi Yazarı, Sincan 1 Nolu F Tipi Cezaevi, ANKARA
35- Hatice Duman, Atılım Gazetesi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü, Gebze M Tipi Cezaevi, Gebze/KOCAELİ
36- İhsan Sinmiş, Azadiya Welat Gazetesi Çalışanı, Adana F Tipi Cezaevi
37- Kaan Ünsal, Yürüyüş Dergisi çalışanı, Sincan 1 Nolu F Tipi Cezaevi, ANKARA
38- Kadri Kaya, DİHA Diyarbakır Bölge Bürosu Temsilcisi, Batman M Tipi Kapalı Cezaevi
39- Kazım Şeker, Özgür Gündem Gazetesi Editörü, Kandıra 2 Nolu F Tipi Cezaevi
40- Kenan Karavil, Radyo Dünya Yayın Yönetmeni, Adana Kürkçüler F Tipi Cezaevi
41- Mehmet Karaaslan, DİHA Mersin Muhabiri, Karaman-Ermenek M Tipi Cezaevi
42- Mehmet Karabaş, haberdiyarbakir.org Yayın Yönetmeni Yardımcısı, Batman Postası Yazarı, Batman M Tipi Kapalı Cezaevi
43- Mehmet Yeşiltepe, Devrimci Hareket Dergisi Çalışanı, Gazeteci-Yazar, Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi
44- Miktat Algül, Mezitli FM Genel Yayın Yönetmeni, Kürkçüler F Tipi Cezaevi, Adana
45- Murat İlhan, Azadiya Welat Gazetesi Diyarbakır Çalışanı, Diyarbakır D Tipi Cezaevi
46- Musa Kurt, Kamu Emekçileri Cephesi Dergisi Yazı İşleri Müdürü, Sincan 1 Nolu F Tipi Cezaevi, ANKARA
47- Mustafa Gök, Ekmek ve Adalet Dergisi Ankara Temsilcisi, Sincan 1 Nolu F Tipi Cezaevi, ANKARA
48- Müyesser Yıldız, Odatv İnternet Sitesi Yazarı, Silivri L Tipi Cezaevi
49- Naciye Yavuz, Yürüyüş Dergisi Muhabiri, Ankara Kadın Kapalı Cezaevi
50- Nedim Şener, Milliyet Gazetesi Muhabiri, Silivri 2 Nolu Kapalı L Tipi Cezaevi
51- Nuri Yeşil, Azadiya Welat Gazetesi Tunceli Çalışanı, Malatya E Tipi Cezaevi
52- Ozan Kılınç, Azadiya Welat Gazetesi Eski İmtiyaz Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü, Diyarbakır D Tipi Cezaevi
53- Ragıp Zarakolu, Gazeteci-Yazar, Belge Yayınları Sahibi ve Yayın Yönetmeni, Türkiye Yayıncılar Birliği Yayımlama Özgürlüğü Komitesi Başkanı, Kocaeli 2 Nolu F Tipi Cezaevi
54- Rohat Emekçi, Diyarbakır Gün Radyo Spikeri, Mardin E Tipi Kapalı Cezaevi
55- Ruken Ergün, Azadiya Welat Gazetesi Eski İmtiyaz Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü, Adana-Karataş Kadın Kapalı Cezaevi
56- Sait Çakır, Odatv İnternet Sitesi Yazarı, Silivri 2 Nolu L Tipi Cezaevi
57- Sedat Şenoğlu, Atılım Gazetesi Genel Yayın Koordinatörü ve Gazeteci- Yazar, Edirne 1 Nolu F Tipi Cezaevi
58- Seyithan Akyüz, Azadiya Welat Gazetesi Adana Temsilcisi, Adana Kürkçüler F Tipi Cezaevi
59- Sinan Aygül, DİHA Bitlis Muhabiri, Van F Tipi Cezaevi
60- Soner Yalçın, Odatv İnternet Sitesi İmtiyaz Sahibi, Gazeteci-Yazar, Silivri 1 Nolu L Tipi Cezaevi
61- Songül Karatagna, Özgür Gündem Gazetesi Çalışanı, Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi, İstanbul
62- Tayyip Temel, Azadiya Welat Gazetesi Eski Genel Yayın Yönetmeni ve Yazarı, Diyarbakır D Tipi Cezaevi
63- Turan Özlü, Ulusal Kanal Genel Yayın Yönetmeni, Silivri 2 Nolu L Tipi Cezaevi
64- Vedat Kurşun, Azadiya Welat Gazetesi Eski Yazı İşleri Müdürü, Diyarbakır D Tipi Cezaevi
65- Yalçın Küçük, Gazeteci-Yazar, Silivri 2 Nolu L Tipi Cezaevi

(soL - Haber Merkezi)