15 Temmuz'daki başarısız darbe girişiminin ardından, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın tutumu, uluslararası basında gündem olmayı sürdürüyor.
Bugün New York Times'da yayınlanan Mark Landler'ın haberinde, Erdoğan ve ABD Devlet Başkanı Barack Obama arasındaki telefon görüşmeleri de veri alınarak bir değerlendirme yapıldı.
Obama'nın 2011'de Erdoğan'ı Müslüman dünyanın lideri olabilecek, ilkeli bir eylem adamı olarak tanımladığı anımsatılan yazıda, Erdoğan'ın otorterleşme eğilimlerinin ikilinin arasını bozduğu, öyle ki sık sık yaptıkları telefon görüşmelerinin gittikçe azaldığı belirtiliyor.
Salı sabahı yeniden başlayan telefon görüşmelerinin ilkinde Obama'nın, ailesi ve Erdoğan'ın güvende hissetmesine dönük bir konuşma yaptığı ancak Obama'nın destekleyici sözlerine karşın, Erdoğan'ın ülkedeki baskıyı şiddetlendirmeyi sürdürdüğü, ülke dışında görevde olan akademisyenleri dahi geri çağırdığı bildiriliyor
Selefleri gibi Obama'nın da, Ortadoğu'nun kaosunda, bölgesel ittifakları korumak için, Mısır'daki askeri hükümeti bile tolere ettiği belirtilirken, Ulusal Güvenlik Ortadoğu politikasını 2015'e dek koordine eden Philip H. Gordon'ın "Erdoğan hakkındaki endişelerimiz ne olursa olsun bir darbe meşru değil" sözleri aktarılıyor. Darbe başarıya ulaşsaydı, ülkeyi bir iç savaşın bekleyebileceği iddia ediliyor.
Salı günü, ABD Savunma Şefi Orgeneral Joseph F. Dunford Jr. ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar'ın bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiği ve ABD-Türkiye ortaklığının, askeri kuvvetler arasında süreceğinin altının çizildiği bildiriliyor.
'OBAMA'DAN 'IŞİD'E ODAKLAN' UYARISI'
Öte yandan telefon görüşmesinde Obama'nın Erdoğan'a, IŞİD tehdidine odaklanması için uyarıda bulunduğu vurgulanıyor.
Konu hakkında açıklama yapan, IŞİD'e karşı kurulan koalisyonun özel elçisi Brett H. McGurk, "Sanırım bu konuyu Türkiye'ye anımsatmamıza gerek yok. Daha birkaç hafta önce havaalanında onlarca kişinin ölümüne neden olan bir saldırı yaşadılar" dedi.
NYT ise, "Ancak Erdoğan daha ziyade Gülen ekibinin tehditlerine yoğunlaşmış gibi görünüyor" diyor. Telefon görüşmesi boyunca Erdoğan'ın, Gülen'in iadesi konusundaki beklentileri ve gerekli belgeleri hazırlamakla meşgul oldukları konusu üzerinde durduğu, oysa bunun zorlu ve karmaşık bir süreç olduğu ve konunun Obama değil ABD adalet sistemini ilgilendirdiği belirtiliyor.
'B PLANIMIZ YOK, ELİMİZDE OLAN BU'
"Obama Erdoğan'a çokça güvendi ve bu ilişkiye yatırım yaptı" değerlendirilmesinin yapıldığı yazıda, 2013'teki Gezi eylemleri sırasında da Erdoğan'ın benzer şekilde Obama tarafından özel olarak uyarıldığı, ancak o gün yaşananın bugün de tekrar ettiği belirtiliyor. Obama'nın örtük yaklaşımı ise, seçeneklerin azlığının bir yansıması olarak yorumlanıyor.
Dış İlişkiler Konseyi Türkiye uzmanı Steven A. Cook'un yorumu ise oldukça çarpıcı. Cook, "B planımız yok, elimizde olan bu ve bununla yaşayacağız"diyor.