İnternette tıklatma yöntemleri

Türkiye'de büyük gazetelerin internet siteleri kâr amaçlı yapılandıkça ziyaretçileri sitelerinde daha fazla tutmak için akıl almaz yöntemlere başvuruyorlar.

"Bu kasabada 300 kadın kocasını aldattı", "Arılar kalp şeklinde bal yaptı", "Tıkla Netbook kazan", "Kocamı ablamla paylaştım", "Bu kareler güldürüyor", "Baba utanmaya davet etti"... Bunlar Hürriyet'ten Milliyet'e, Zaman'dan Sabah'a büyük gazetelerin dünkü internet sitelerinde magazin, siyaset, eğlence bölümlerinde yer alan bazı başlıklar. Hepsinin ortak özelliği başlığın ve çoğu durumda içeriğin hiçbir şey anlatmaması, buna rağmen site ziyaretçilerini tıklamaya yöneltmesi.

İnternet üzerinde bir site işletmek, özellikle o sitenin ziyaretçi sayısı arttıkça hayli maliyetli bir iş olabiliyor. Artan ziyaretçi sayısına paralel olarak sürekli yeni donanımlar, yeni yazılımlar ve yetişmiş elemana yapılan yatırım bu maliyet unsurunu ciddi bir şekilde arttırıyor. Bu yüzden ilk bakışta büyük haber sitelerinin okurlarını doğru içeriklere yönlendirmeleri akla daha yatkın gelirken, bu sitelerin reklam üzerinden para kazanma mantıkları olayın gerçek yönünü ortaya çıkartıyor.

Sen tıkla ben kazanayım
Büyük ölçekli internet siteleri esas olarak reklamlar üzerinden para kazanmaya çalışıyor. Aslına bakılırsa, henüz belli bir mal ve hizmeti satmayı amaçlayan alışveriş siteleri dışında, internette reklam dışında para kazanmanın bir yöntemi henüz bulunamadı. İnternet sayfalarında verilen reklamların ise gazetelerde, televizyonlarda gördüğümüz reklamlardan farklı bir yönü bulunuyor.

Reel ortamda reklam, reklam yapılan ortamın ulaşılabilirliği, markaya uyumluluğu, ortam içindeki konumu gibi belli parametrelere göre fiyatlandırılıyor. İnternet üzerinde verilen reklamların ise farklı fiyatlandırma politikaları olmakla beraber, bunlar içerisinde en çok uygulanı "tıklama başına maliyet" çıkartılması üzerine kurulu. Bu modelde internet sitesi verilen reklamı binlerce defa site ziyaretçilerine gösteriyor ve sadece bu gösterim için hiçbir para talep etmiyor. Ne zaman site ziyaretçileri o reklamlara tıklayarak reklamı veren sitelere ulaşırsa, bu tıklama kayıt ediliyor ve ücretlendiriliyor yani ücretlendirme tıklama başına hesaplanıyor.

İnternette gösterilen reklamların ziyaretçiler tarafından tıklanma oranları binde 5 ile 10 arasında değiştiği için, bir reklamın tıklanma sayısını arttırabilmenin ve daha çok para kazanmanın bilinen en iyi yöntemi o reklamı daha çok gösterebilmek. Reklamlar bir sitede ya anasayfada ya da haber sayfalarında, sayfa her yeniden yüklendiğinde gösterilecek şekilde ayarlanıyor. Bu yüzden bir sitede bir okur ne kadar çok sayfayı dolaşırsa (dolaştırılırsa), bu site açısından o kadar çok reklam gösterimi yapabilmek ve dolayısıyla para kazanmak anlamına geliyor. Bu aynı zamanda, haber sitelerinin ziyaretçilerini neden okur olarak değil de tıklayıcı olarak gördüklerini de açıklıyor.

Şeytanın aklına gelmeyen hileler
Okurlarını bilinçsiz "mouse" kullanıcıları haline getirmeye çalışan bu büyük haber siteleri, çoğu durumda konunun uzmanlarını bile şaşırtan hileler uygulayarak sayfa görüntülenme sayılarını arttırmaya çalışıyorlar.

- Habere adım adım gitmek: Özellikle maç günlerinde uygulanan bu hilede, normalde bir bağlantıya tıklayarak maç sonucunu ya da haberin konusunu öğrenebileceğini uman ziyaretçi, önce bir ara sayfaya yönlendiriliyor. Burada hiçbir işe yaramayan kısa bir özetle haberi okumak için bir bağlantıya daha tıklaması isteniyor. Böylece ziyaretçi başına iki katı fazla reklam gösterilmiş oluyor. Maç canlı yayınları gibi örneklerde bu sayı bazen üçe de çıkabiliyor.

- Gereksiz sayfa yenilemeleri: Sayfalarında sunduğu içerik belli sıklıklarla güncellenen birçok sitenin, basit programlama kodlarıyla, ziyaretçileri hiçbir tuşa basmadan anasayfalarını yenilemeleri kabul edilen bir özellik olarak biliniyor. Daha çok reklam göstermek için daha fazla sayfa göstermenin gerekli olduğunu bilen hilebazlar, ikinci hile yöntemi olarak sayfa yenileme sürelerini sürekli düşürüyorlar. Bu özelliği sonuna kadar zorlayan site olarak ise milliyet.com.tr öne çıkıyor. Anasayfası dışında normal haber sayfalarını her üç dakikada bir yenileyen bu sitede, orta uzunlukta bir haber okurken sayfanın yenilenmesi söz konusu olabiliyor. Daha da kötüsü, örneğin aylık 4GB kotalı bir internet hattına sahip bir kişi, bu site başında her 24 saat geçirdiğinde, kotasının yaklaşık yüzde onunu boş yere harcamış oluyor.

- Her konuda bir fotoğraf galerisi: "Ünlüleri hiç böyle görmediniz", "Birbirinden güzel kuş fotoğrafları", "Bu kareler güldürüyor" adları altında yayınlanan fotoğraf galerileri genelde en pahalı reklam segmentini oluşturuyor. Okurların yirmili otuzlu gruplar halinde baktığı bu sayfalar, reklamcılar için bir hazine olarak görünüyor. Bilinen tekniklerle bu galerilerde her tıklamada sadece resmin kendisini değiştirmek mümkün ve daha kullanışlı iken, sayfa yeni resimle beraber yüklenerek yeni reklamlara hazır hale getiriliyor.

- Yemsiz olta hilesi: Başlığı ile konusu arasında hiçbir ilişki olmayan, çoğu durumda bir konusu da olmayan haberlerle hazırlanan dördüncü hile ise, psikolojik olarak en saldırgan yöntemi içeriyor. Neredeyse tıklama garantisiyle anasayfaya taşınan bu haberlerde, "Annesinin ayağını kokladı ve ...", "Bu küçük kız gün geçtikçe katılaşıyor, sebebi ise..." gibi sonu üç noktayla biten başlıklar tercih ediliyor. Bu başlık altında aynı zamanda sansasyonel haberler de girebiliyor Vatan gazetesinin internet sitesinde geçtiğimiz hafta yayınlanan sadece 7 metre çapında bir göktaşının dünyanın yörüngesinden geçmesinin, "Geçen cuma neredeyse yok oluyormuşuz" başlığıyla verilmesi gibi.

- Sen de kazan hilesi: İlk olarak milliyet.com.tr'nin milliyetemlak.com.tr ile beraber hayata geçirdiği "Haber oku ev sahibi ol" kampanyası, bu sıralar ise sabah.com.tr'nin sürdürdüğü "Tıkla netbook kazan" hilesi, okurlara sitede tıklanmayan haber bırakmamak üzerine kurulu. Bazı haberlerin içinde yer alan puan bağlantılarına tıklayarak puan biriktiren okurları hedefleyen bu strateji para kazanma hırsının varabileceği sınırların olmadığını göstermesiyle dikkat çekiyor.

(soL - Haber Merkezi)