Habertürk gazetesi 7 Ekim’deki sürmanşetinde kullandığı, sedyede bıçaklanmış halde yatan kadının fotoğrafı nedeniyle kamuoyunun tepkilerine hedef oldu. Vatandaşlardan, gazeteci meslek örgütlerine çok sayıda kişi ve kurum tarafından kınanan Habertürk’e ilişkin eleştirilerin ana akım medyada da yer alması, ana akım medyanın benzer içerikli haberlerini akıllara getirdi.
Ana akım medya cinayet, yaralama, gasp, tecevüz, kaza ve benzer olayların haberlerini ilgi çekici öğeler katma kaygısıyla ayrıntıya yer vererek sunmayı bir gelenek haline getirmiş durumda. Hazırladıkları 3. sayfa haberleriyle okurun ilgisini çekmeyi arzulayan gazetelerin ve televizyon kanallarının toplum üzerinde yarattığı tahribat ticari kaygılar nedeniyle göz ardı edilmekte.
Habertürk’ün manşeti üzerine soL’a görüşlerini ileten Nihal Kemaloğlu bu tarz haberlerdeki reyting kaygısını üzerine şunları söylemişti:
“Kadın bedeninin ölü ve diri müstehcen temsillerini satarak reyting yapan "haber gazeteciliğimiz" ne Şefika'nın mahremiyetini ne çocuklarını umursamış, görsel dehşet ölçülerimizi zorlayarak aslında bugün yine satışını patlatmayı ummuştu. Öyle de olmuş twitter yıkılmıştı, bugün "kanlı gazete" kendisinden çok söz ettirecekti, herkes o sayfayı tıklayacak akşam gazete yöneticileri 'bugün rekor tıklama aldık', yarın 'krizi iyi yönettik, reklamın iyisi kötüsü olmaz' diyecekler. PR danışmanları "yine biraz daha dikkatli gidelim bu aralar, kadına yönelik birkaç sosyal projeye destek olalım" önerisinde bulunacaklar.”
Ana akım medyanın parlak olmayan sicili için 2008 yılı Mart ayında işlenen bir cinayet ve sonrasında yapılan haberlere göz atmak fikir verici olacaktır.
Ana akım medyanın internette reytingi artarken aile içi cinayetler de artıyordu
2008 yılında Ankara’da Başak Altıntuğ isimli üniversite öğrencisinin, annesini boğazını keserek öldürmesi üzerine bu cinayet birçok büyük medya kuruluşu tarafından reyting malzemesi haline getirilmişti. Cinayetin işleniş biçimi üzerine yapılan haberleri ilgi çekici hale getirmek amacıyla pek çok ayrıntıya yer verilmişti. "Cinayeti makyajsız işlemesine karşın mahkemeye çıkmadan önce makyaj yaptığı" sık sık vurgulanan Altıntuğ’un makyajlı fotoğrafları gazetelerde ve internet sitelerinde fazlaca kullanılarak gündem olmuştu. Medya, haberleriyle Başak Altıntuğ’u ailesiyle sorun yaşayan gençler için adeta rol model haline getiriyordu.
Cinayet haberinin gazetelerin internet sitelerinden veriliş biçiminde tıklanma sayısını artırma kaygısı açık şekilde görülüyordu. Sabah gazetesi, internet sitesinde anasayfadaki haber linkinin altına koyduğu “İşte korkunç cinayetin ayrıntıları...” cümlesiyle haberi tıklatmaya teşvik ederken, Hürriyet gazetesi, internet sitesindeki fotogaleriye Altıntuğ’un makyajlı ve boğazı yaralı fotoğraflarını koyarak tıklanma sayısını artırma fırsatını kaçırmıyordu. Sitelerin reklam gelirlerini artıran tıklar çoğalırken, haberlerin içeriğinin yarattığı tehlike pek önemsenmiyor, gazetecilik etiği kâr hırsına kurban gidiyordu. Ayrıca cinayet haberinin yanı sıra olaya ilişkin çok sayıda yeni haber hazırlanarak konu uzun süre diri tutulmuştu.
Bir haftada birbirine benzeyen üç cinayet
Altıntuğ’un ballandıra ballandıra haberi yapılan cinayetinden sadece bir gün sonra Konya’da Benal Sönmez isimli kadın Altıntuğ’a benzer biçimde annesini öldürmüştü. Dört gün sonra ise Bursa’da Sunay Yıldız isimli kadın annesini Altıntuğ gibi uyurken bıçakla öldürdü. Kısa aralıklarla işlenen cineyetlerde görülen benzerlikler ve medya’nın cinayetleri haberleştirme tarzı göz önünde bulundurulduğunda reyting kaygısıyla hazırlanan bu haberlerin ailesiyle problemli insanlar için yön gösterici olduğu düşünülüyor.
Basın meslek ilkeleri çiğnendi
Haber nedeniyle Basın Konseyi Habertürk hakkında Basın Meslek İlkeleri yönünden inceleme başlattığını açıkladı. Basın meslek ilkelerinin 5. Maddesine göre “Kişilerin özel yaşamı, kamu çıkarlarının gerektirdiği durumlar dışında, yayın konusu olamaz”.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Başkanı Orhan Erinç de yaptığı açıklamada Habertürk’ün şiddete uğramış bir kadının özel yaşamına karşı özensiz yaklaşımını eleştirdi. TGC’nin ilan ettiği Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’nde ise şu ifadeler yer almaktadır: “Sarsıcı durumlarda: Üzüntü, sıkıntı, tehlike, yıkım, felaket ya da şok halindeki insanlar söz konusu olduğunda gazetecinin olaya yaklaşımı ve araştırması insani olmalı ve gizliliklere uyularak duygu sömürüsünden kaçınılmalıdır.”
Çağdaş Gazeteciler Derneğinin ilkelerinin 6. Maddesine göre ise “Kamuoyunun ve halkın haber alma ve bilgi edinme hakkıyla doğrudan ilgili değilse, kişilerin özel yaşamı yayın konusu yapılamaz.”
8 Ekim 2011 tarihinde medyadan pornografik manzaralar
3. sayfa haberlerinin yanı sıra pornografik içerikli haberlere de günlük gazetelerin ve internet sitelerinin büyük bölümünde rastlamak mümkün. Günlük gazetelerin neredeyse tümünün arka sayfasında her gün farklı bir mankenin "seksi fotoğrafına" yer verilirken gazetelerin internet siteleri daha da ileri giderek rezillikte sınır tanımıyor.
8 Ekim tarihinde Sabah Gazetesinin internet sitesinde “Gelin Kaddafi’nin en seksi pozları”na yer verilirken Milliyet Gazetesi’nin internet sitesinde manşetten “İşte skandal gecenin fotoğrafları” başlığı ile bir Hollywood yıldızının müstehcen parti fotoğraflarını yayınlanıyordu. Bununla yetinmeyen milliyet.com.tr, verdiği iki ayrı haberde ise kaza sonucu eteği kalkan, göğsü açılan v.s. kadınların fotoğraflarının yer aldığı fotogalerilerle tık sayısını artırmak için hiçbir sınır tanımayacağını gösteriyordu. Hollywood yıldızının müstehçen fotoğraflarını atlamayan Vatan Gazetesi internet sitesinde ise bir çiftin özel fotoğrafları ve kadınların elbiselerinin açılmasıyla oluşan fotoğraflar yer almakta.
Ve asıl ürkütücü olan, bu pornografik yaklaşımın merkez medyadaki büyük gazetelerin tamamınca benimsenmiş olması. Söz konusu galerilerin benzerlerini tüm "haber sitelerinde" bulmak mümkün. Mesele siteden kâr etmek için tık almak olunca, pornografiden medet umuluyor.
(soL - Haber Merkezi)