Soğuk Savaş döneminde ABD propagandasının en önemli araçlarından biri olan ve pek çok ülkenin yerel dilinde yayın yapan Amerika’nın Sesi (Voice of America) Radyosu geçtiğimiz günlerde yayınına son verdi. Amerika’nın Sesi tarafından yapılan açıklamaya göre radyonun yayınına son vermesi siyasi ya da maddi nedenlerden kaynaklanmıyor. Bir süredir yayınlarını kısıtlı zaman dilimleri içerisinde NTV Radyo aracılığıyla sürdüren Amerika’nın Sesi yetkilileri, radyo yayınına son verme kararının Türkiye’de radyo yayıncılığının “Türk halkının haber kaynağı önceliğinde” yer almamasından kaynaklandığını ifade ediyor.
“Türkiye'ye daha iyi ulaşmak istediğini” belirten Amerika’nın Sesi yöneticileri bunun için internet ve televizyon yayıncılığına önem verme kararı aldıklarını açıkladılar.
Amerika’nın Sesi Türkçe Servisi Müdürü Hülya Polat Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada, radyo yayınına son verilmesi kararının Türkiye’nin “gözden çıkartılması” anlamına gelmediği, tersine Türkiye’deki propaganda çalışmasına daha da önem verileceğini şu sözlerle ifade ediyor: “Bunun nedeni örneğin Freedom House raporunda Türkiye'nin hala kısmen özgür ülkeler sınıfında yer alması. İkincisi, zaman zaman Türk medyasında Türk-Amerikan ilişkileriyle ilgili sansasyonel haberlerin çıkması. Bunlara karşı VOA bir katalizör olarak düşünülüyor ve VOA'nın Türkiye'ye yönetimin, Kongre'nin görüşleri ve iki ülke ilişkileriyle ilgili olarak Washington'daki gelişmeleri doğru şekilde yansıtması gerektiğine inanılıyor. Böylece Türkiye'deki bu Amerikan aleyhtarlığı ile yanlış düşüncelerin, önyargıların giderilmesi amaçlanıyor.”
“Devir radyo değil internet devri”
Amerika’nın Sesi Yakındoğu ve Orta Asya Yayınları Başkanı İsmail Dahiyat da, radyo yayınının kapatılmasının nedeninin Türkiye’de internetin kazandığı öneme bağlı olduğunu ifade ederken bu alandaki rekabetin yoğunluğuna da işaret ederek şunları söylüyor: “Biz de bu rekabetin içinde yer alabilir miyiz, ona bakmaya çalışıyoruz. Bu denemeye değer, çünkü sahip olduğumuz sınırlı kaynaklarla bu bizim için mümkün olan tek yol”.
Radyonun kapatılması ile ilgili yapılan yorumlarda, ABD ve İngiltere açısından son aylarda Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerinde yaşanan süreçte propaganda açısından internet ve sosyal paylaşım ağlarının etkisinin kanıtlanmış olmasının büyük rol oynadığına dikkat çekiliyor.
İngiltere’nin sesi olan BBC de geçtiğimiz günlerde benzer sebeplerle Türkiye dahil pek çok ülkede sürdürdüğü yerel dillerdeki radyo yayıncılığına son vermişti.
Anti-komünist propagandanın gözdesi “radyo”ydu
İkinci Dünya Savaşı’nın sonundan itibaren ABD propagandasının Türkiye’deki başlıca sesi olan Amerika’nın Sesi radyosu Türkiye yayınına 1942 yılında başlamıştı. Kısa süreler hariç 69 yıl boyunca kesintisiz yayın yapan radyo, son 8 yıldır yayınlarını NTV Radyo aracılığıyla belli saatlerde yayınlanan programlarla sürdürüyordu.
ABD federal hükümetinin bir kurumu olan Amerika’nın Sesi’nin son dönemde, radyo televizyon ve internet aracılılığıyla, Türkiye de dahil 44 ülkede yaklaşık 123 milyon kişiye hitap ettiği söyleniyor. 1942 yılında, savaş haberleri vermek üzere faaliyete başlayan Amerika’nın Sesi, savaşın ardından ilk iş olarak Sovyetler Birliği’nde “anti-komünist” propaganda yaparak yoluna devam etti. Radyo, özel olarak Polonya, Bulgaristan, Çin ve Küba ve Afganistan yayınlarına ağırlık vererek faaliyetlerini sürdürdü. Sovyetler Birliği’nin ve diğer sosyalist ülkelerin ortadan kalkmasının ardından kendisini yeniden yapılandıran Amerika’nın Sesi, radyo yayıncılığına, yeni misyonuna uygun olarak Hırvatça, Sırpça, Boşnakça, Makedonca, Kürtçe, Ruanda ve Tibet dillerini de ekleyerek devam etti.
(soL - Haber Merkezi)