NTV'de yayınlanan Leonardo da Vinci' nin "Vitruvius Adamı" olarak bilinen ve "altın orana sahip insan" olarak resmettiği esere sansür uygulanması, yakın geçmişteki diğer sansür olaylarını da akla getirdi. Başbakan Erdoğan'ın şahsına ait özel sansür yetkisinin olduğu bu baskı ortamı, sayısız örnek olayda görülebiliyor.
İşte AKP'nin sansür karnesine yazılanlar:
- TRT spikeri, Londra, 2012 Yaz Olimpiyatları’nın kapanış töreninde çalan John Lennon’un Imagine şarkısının “no religion too” (dinler de yok) sözlerini sansürlemişti.
- Behzat Ç. dizisi RTÜK tarafından birden fazla idari para cezası aldı. Bülent Arınç, Fatma Şahin gibi başta AKP kurmayları olmak üzere, muhafazakar basın da dizideki karakterlerin içki içmesi hakkında açıklamalarda bulundu. Dizinin, "Türk aile yapısına aykırı" bulunduğu ileri sürüldü, hakkında MHP'li milletvekilleri tarafından soru önergesi verildi.
RTÜK'ün sansür gerekçesi ise şöyle olmuştu: "Dizide ana karakterler birbirine 'Lan' diye hitap etmekte, argo ve küfürlerden bazıları biplemekte geç kalındığı için açık olarak anlaşılmaktadır. Toplumda belli bir saygınlığı olan komiserlik, savcılık ve polislik görevindeki ana karakterlerin alkol kullanma, kaba ve küfürlü konuşma gibi çocuklar ve gençler açısından olumsuz örnek oluşturabilecek nitelikteki davranışlar, özensizce ekrana taşınmaktadır."
- "1 Erkek, 1 Kadın" dizisi de sansüre takılanlardan. Dizinin yönetmeni Müge Turalı'nın "İzleyicilerimizden çiftimizin evlenmesi konusunda herhangi bir talep almadık" açıklamasına rağmen dizinin evlilik dışı ilişkiyi meşrulaştırdığı gerekçesiyle RTÜK baskısına maruz kaldığı ortaya çıkmış ve dizideki karakterler evlendirilmişti.
- TRT, "Hacivat ile Karagöz Neden Öldürüldü?" filminde "Alevi mi Sünni mi?" sorusuna sansür uygulamıştı. Filmde Eredna, "Müslüman olmuşsun?" sorusuna "Elhamdülilil" cevabı veriliyor, Kadı Pervane ise "Elhamdülillah" diyerek Eredna'yı düzelttikten sonra "Alevi mi Sünni mi?" sorusunu yöneltiyor. Eredna ise "O işi ulemaya bıraktım, karar bekliyorum" cevabını veriyor.
TRT bu replikte Kadı Pervane karakterinin "Alevi mi Sünni mi?" sorusunu ve Eredna karakterinin "O işi ulemaya bıraktım, karar bekliyorum" şeklindeki cevabını makasladı.
- TRT aynı zamanda Tosun Paşa filmindeki hamam sahnesini sansürlemişti.
- TRT'de gösterilen 1965 yapımı Halit Ziya Uşaklıgil’in romanından senaryolaştırılan ve Halit Refiğ’in yönettiği Kırık Hayatlar isimli filmde öpüşme sahnesi ve kadın oyuncuların mini etek giydikleri sahneler kesildi. Muayene sahnesinde kadın oyuncunun göğsü ve sırtı özel bir teknik ile görüntüden çıkarıldı.
- Başbakanlık Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu "Harakiri" adlı karikatür dergisine 18 yaş sınırlaması getirdi.
- Erzurum Yakutiye Belediyesi Nedim Saban'ın kurucusu olduğu Tiyatrokare’nin "Onca Yoksulluk Varken" adlı oyunda oyun dekoru olan "Kahrolsun Faşizm" yazısını gerekçe göstererek oyununun sahnelenmesine izin vermedi.
- İzmir Fotoğraf Sanatı Derneği'nin 3 Ocak 2012 günü, İBB İzmir Sanat Merkezi’nde açılan 18. Geleneksel Sergi'de "Aykırı" konulu üç eseri, uygun olmadığı gerekçesiyle belediye tarafından derneğin bilgisi dışında çıkartıldı. Uygun bulunmayan fotoğraflar, iki çarşaflı kadının öpüştüğü fotoğraf, iki erkeğin öpüştüğü fotoğraf ve iç çamaşırlı türbanlı bir kadının fotoğrafıydı.
- TRT TÜRK, 17. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri Töreni'nde canlı olarak yayınlayacağını duyurmasına rağmen törende yapılan "tiyatroların özelleştirilmesi" temalı protesto konuşmaları nedeniyle törene kısa bir süre kala canlı yayından vazgeçerek, etkinliği banttan yayınladı. Yayında sanatçıların sadece ödül alırken "teşekkür ederim" ifadeleri gösterildi.
- TRT Denetleme Kurulu, rock müzik sanatçısı Efsun'un iki klibini “cinsellik ve töre açısından kışkırtıcı olduğu” gerekçesiyle sansürlendi. Efsun'un "Duy sesimi" adlı şarkısı töre cinayetlerini işliyor.
- ATV'de 2004 yılında yayınlanan "Bir İstanbul Masalı" dizisinin altı yıl sonra gösterilen tekrar bölümlerinde oyuncu Emre Karayel'in canlandırdığı Zekeriya karakterinin gey olduğunu açıkladığı sahne sansürlenmişti.
- Zaman Gazetesi, yayınladığı Avea reklamında bulunan evrimi çağrıştıran karikatürdeki maymunu sildi. Karikatürist Emre Ulaş ve Avea yetkilileri olayı kınadı. Zaman Gazetesi yetkilileri konuyla ilgili "biz biraz dedik gececi ekip abartmış" yanıtını verdi.
- 2009 yılı Mart ayında Tuncay Özinel Tiyatrosu'nun herkesin hırsız olduğu bir ülkeyi anlattığı "Büyükler İçin Masal, Hırsizistan" adlı oyunun gösterimi, Keşan Kaymakamı tarafından "okul provası" olduğu gerekçesiyle engellendi.
51 yıllık tiyatrocu Tuncay Özinel ise durumu şöyle anlattı: "Kaymakama (Abdülkadir Karataş) telefon açtım. 'Salonu neden açmıyorsunuz?' diye sordum. 'Ben size burada propaganda mı yaptıracağım?' dedi. Ben de 'Hırsızistan'ı neden bu kadar üzerinize alınıyorsunuz' dedim. Bu bir tiyatro oyunu. Propaganda olsun diye oynamıyoruz"
- Lübnan doğumlu şarkıcı Jehan Barbur TRT'nin Arapça yayın yapan kanalında katıldığı bir programda kıyafet uyarısı aldı. Barbur, sansüre tepkisini Twitter'dan 'TRT kanallarından birine konuk olarak çağrıldım. Lakin kıyafetime dikkat etmem uyarısı geldiği için vazgeçtim. Kime hükmediyorsunuz acaba?' şeklinde ifade etti.
(soL-Haber Merkezi)