Özen Yula'nın yazdığı, Melis Tezkan ve Okan Urun tarafından kurulan "Biriken" ekibinin yönettiği "Yala Ama Yutma" adlı oyun, Beyoğlu'ndaki Kumbaracı50 Sahnesi'nde, 15 Şubat'tan itibaren seyirciyle buluşacaktı. Ancak Vakit gazetesi oyunu hedef göstermiş ve sonrasında oyuncular tehdit mesajları aldıklarını söyleyerek güvenlikleri için Valiliğe başvurmuştu. Aynı gün, Beyoğlu Belediyesi "yangın merdiveni olmadığı" gerekçesiyle Kumbaracı50 Sahnesi'nin kapısına mühür vurmuştu.
Tepkilerin ardından, Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan, "2010 Kültür Başkenti'nde bir sahneye mühür vurulması yakışmaz" şeklinde bir açıklama yaptı ve 10 Şubat akşamı salonun kapısındaki mühür söküldü. Yapımı devam eden yangın merdiveninin en kısa sürede sahneye takılacağı bildirildi. Ancak "Yala Ama Yutma" oyununun gösterimi, oyun ekibinin kendileri ve seyircileri hakkındaki güvenlik kaygıları sürdüğü için ertelendi.
Türkiye Tiyatrolar Birliği: Sahnelerimizi oyuna açıyoruz
Türkiye Tiyatrolar Birliği (TTB) konuyla ilgili bir açıklama yaptı. "Sahne sanatları alanında temel hakları ve özgürlükleri bile görmezden gelen baskıcı ve yasakçı tavrı kabul etmiyor ve oyunun gösterimlerinin gerçekleşmesi için, altyapı olanaklarımızı seferber etmeye ve dayanışma etkinlikleri düzenlemeye, bu şekilde 'Yala Ama Yutma' oyununa desteğimizi sunmaya hazır olduğumuzu bildiriyoruz" denilen açıklamada, ilk aşamada Birliğe üye İzmir Yenikapı Tiyatrosu ve Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları'nın sahne olanaklarını oyuna tahsis etmek için gerekli girişimlerde bulunmayı taahhüt ettikleri belirtildi. Birlik ayrıca, söz sahibi olduğu şenlik ya da festivalleri de topluluğa açmak için gerekli çabayı göstereceklerini ilan etti.
Birlik, hak ve özgürlükler mücadelesine duyarlı ve sahne olanaklarına sahip tüm topluluk, kurum ve organizasyonları ellerindeki olanakları ilkesel olarak "Yala Ama Yutma" oyununa açmak için girişimde bulunmaya, tiyatro camiasının bir bütün olarak tehdide ve sansüre boyun eğmemek için tavır almaya çağırdı ve "Dayanışma ağımız büyüdükçe, baskı ve sansür küçülecektir" dedi.
"Geri çekilmeyeceğiz, birlikte hareket edeceğiz"
Öte yandan tiyatrocular, "Yala ama Yutma" ekibi ile Kumbaracı50'ye destek vermek için ortak bir bildiri yayımladı. "Yala ama Yutma" ekibinin provokatif yayınlar duruncaya dek oyunu bir süreliğine ertelediği hatırlatılan açıklamada, ekibin kendileri ve seyircileri için duydukları bu haklı korkunun cesaretsizlikten değil, gerçeklerin farkında olmaktan kaynaklandığı ifade edildi. Açıklamada, bu sürecin "geri çekilmek değil, daha fazlasını talep etmek üzere akılcı çözüm yolları aramak" anlamına geldiği görüşüne yer verildi.
"Biliyoruz, farkındayız, birlikteyiz" başlığını taşıyan bildiride, Kumbaracı50 Sahnesi'nin "Yala Ama Yutma" ekibine ilk günden bu yana tehditlere direnerek destek vermeye devam ettiği, "Yala Ama Yutma" ekibinin de her kararıyla Kumbaracı50’yi korumayı seçtiği belirtilerek, "Sanat yoluyla özgür ifadeden yana isek bunu ifade edebilme hürriyetimize sahip çıkan mekânları da korumamız ve çoğaltmamız gerek. Bu noktada alınan riskin sorumluluğunu soğukkanlılığımızı koruyarak sahiplenmeliyiz" denildi.
Açıklamada, "Sanatın özgür irade ve ifade gücünün zihinlerde oluşturulacak en tehlikeli sansür olan otosansür yoluyla engellenmesini önlemek için sanatın diliyle konuşmak isteyen her topluluğu ve mekânı topun ucuna yerleştirerek başlatılmaya çalışılan kör dövüşlerine izin vermemek için" seyirci ve topluluklar sağduyulu hareket etmeye ve kalıcı çözümler geliştirmeye çağırıldı "Bildiğimiz dilde konuşmak varken yok edilip kaybolmak değil, çoğalmak istiyoruz" denildi.
Sanatçılar, oluşabilecek her tehlikeye karşı, gerek yasal yollarla gerek manevi destekle "Yala Ama Yutma" ekibinin ve Kumbaracı50’nin yanında olacaklarını ve bundan sonra gerçekleşebilecek benzer her tür durumda ortak bir tepki koyacaklarını ilan ettiler.
Bildiriye şimdiye dek imza koyan sanatçılar ve topluluklar şöyle: Altıdan Sonra Tiyatro, Arif Akaya, Aslı Atasoy, Ayşe Bayramoğlu, Biriken, Çıplak Ayaklar Kumpanyası, Devlet Tiyatrosu Opera ve Bale Çalışanları Vakfı (TOBAV) İstanbul Şubesi, Derya Alabora, Dikmen Gürün, Duru Tiyatro, Eraslan Sağlam, Eser Rüzgar, Genco Erkal, Hasibe Eren, İlyas Omdan, Kerem Özel, Kumbaracı50 Sahnesi, Mehmet Birkiye, Mehmet Ergen, Murat Karasu, Nesrin Kazankaya, Nihal Koldaş, Oyun Deposu, Özen Yula, Seçkin Selvi, Selen Korad Birkiye, Sibel Arslan Yeşilay, Tiyatro... Tiyatro... Dergisi, Tiyatro Gerçek, Tiyatro Hal, Tiyatro Pera, tiyatrotem, Uluslar arası Tiyatro Eleştirmenleri Birliği (IATC) Türkiye Merkezi (TEB), Üstün Akmen, Ve Diğer Şeyler Topluluğu, "Yala Ama Yutma" Ekibi, Yılmaz Öğüt, Zeynep Tanbay.
(soL - Haber Merkezi)