Franca Rame hayatını kaybetti

İtalya’nın önde gelen oyuncu ve oyun yazarlarından Franca Rame hayatını kaybetti.

Ünlü İtalyan sahne sanatçısı ve oyun yazarı Franca Rame, dün 84 yaşında hayatını kaybetti. Geçen yıl felç geçiren Rame’nin ölüm nedeni henüz açıklanmadı.

Solcu kimliğiyle de bilinen Rame aynı zamanda ünlü İtalyan tiyatrocu Dario Fo’nun eşi ve iş ortağıydı. Fo, 1997’de Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldığında Rame’ye “ilham kaynağım” diyecek ve ödülü onunla paylaşacaktı.

Rame, Milano şehrinin Parabiago kasabasında dünyaya geldi. Annesi öğretmen ve katı bir Katolik olan Rame’nin babası Domenico ise, oyunculuğunun yanı sıra sosyalist kimliği ile ön plana çıkan birisiydi. Rame dünyaya geldiğinde ailesi ve akrabaları köy ve kasabalarda turnelere çıkan gezici bir tiyatro kumpanyasında yer alıyordu.

İlk kez 8 günlükken annesinin kollarında sahnede gözükecek olan Rame, 18 yaşına geldiğinde Milano’daki tiyatrolarda çalışmaya başladı. Birkaç yıl sonra Fo’yla tanışacak olan Rame, 1954 yılında Fo ile evlendi ve sonraki yıl oğlu Jacopo dünyaya geldi. İkili sonrasında bir tiyatro kurdu ve Rame birkaç filmde rol aldı. Bu filmlerden Carlo Lizzani’nin yönetmenliğini yaptığı Lo Svitato (1956) dikkat çekti.

1968 gençlik hareketi Paris ve ABD’den İtalya’ya sıçradığında çift özel tiyatrolarını bırakıp yeni bir grup kurdu ve bir süre komünist partinin desteğiyle oyunlarını sergiledi. Grubun sergilediği oyunlarda işçi ve öğrencilerin çokluğu dikkat çekiyordu.

1970’te kendi militan tiyatroları, La Comune’yi, Milano’da kurdular. Rame’nin 1971’de sahnelediği “Fedayin”den elde edilen gelir ise Filistin Kurtuluş Cephesi’ne bağışlandı.

Ünlü oyuncu 1973 yılında faşistler tarafından kaçırıldı ve tecavüze uğradı. Rame on yıl sonra başına gelen bu trajik olayı, Lo Stupro (Tecavüz) isimli monologunda konu edindi.

Siyasette de aktif bir şekilde yer alan Rame, Komünist Parti üyesi oldu. Red Aid (Kızıl Yardım) aracılığıyla topladığı yardımları İtalyan hapishanelerinde kötü muamelelere maruz kalan siyasi mahkumların ailelerine ulaştıran Rame, 1984 yılında yaptığı bir açıklamada, “Ben, mahkumları, şeytani bir toplum tarafından kötü muamelelere maruz bırakılmış çaresiz varlıklar oldukları için savunmuyorum. Ben sadece insanlara insanca ve onurlu bir şekilde muamelede bulunulmasını istiyorum” dedi.

Çiftin bu eylemleri ABD’ye vize almalarını zorlaştıracaktı ama 80’lerin sonunda ABD’ye gittiler ve üniversitelerde ve tiyatrolarda coşkulu bir şekilde karşılandılar.

Çift, 2003’te L'Anomalo Bicefalo (İki Başlı Anomali) isimli hiciv yüklü bir oyun sergiledi. Oyunda, Sicilya’da düzenlenen bir mitingde Vladimir Putin ve Silvio Berlusconi’ye bir suikast girişiminde bulunuluyor. Doktorlar, Putin’in saldırıdan arta kalan beynini Berlusconi’ye naklederek hayatta kalmasını sağlıyor. Rame’nin canlandırdığı Berlusconi’nin o zamanki eşi Veronica ise eşine kim olduğunu eğlenceli bir şekilde anlatıyor.

Gerçek Veronica ise oyunu izlemesinin ardından Rame’ye oyunla ilgili övgülerini iletti.

Rame, 2006’da ise sürpriz bir biçimde parlamentoya girdi ama iki yılın sonunda bu dönem için “Hayatımın en sert ve zor dönemiydi” diyerek istifa etti.

(soL- Dış Haberler)