16 ülke tarihi eserlerini geri istiyor

Yurtdışına kaçırılan ve başka ülkelerin müzelerinde sergilenen tarihi eserlerin ait oldukları yere iadesini sağlamak için Mısır'ın başkenti Kahire'de bir konferans düzenleniyor. Dün başlayan iki günlük konferansa, 16 ülkenin tarihi eser yetkilileri, kültür bakanları ve müze müdürleri katılıyor.

Mısır'ın evsahipliği yaptığı ve otuz ülkenin davet edildiği konferansa şu 16 ülke katılıyor: Bolivya, Çin, Guatemala, Güney Kore, Hindistan, Honduras, Irak, İspanya, İtalya, Kıbrıs, Libya, Meksika, Nijerya, Sri Lanka, Suriye, Yunanistan. Türkiye ise, konferansa katılmayan ülkeler arasında.

Mısır Yüksek Tarihi Eser Konseyi tarafından organize edilen buluşmanın amacı, "kültürel mirasın korunması ve sahibine iadesi" olarak açıklandı. Konferansa katılan delegeler, ülkelerine ait olup yurtdışındaki müzelerde sergilenen kayıp eserlerin bir listesini çıkaracak. Konferans ayrıca UNESCO'ya bir çağrıda bulunarak, çalınmış eserlerin yurtdışına çıkarılması ve satışını yasaklayan sözleşmeyi yeniden düzenlemesini talep edecek.

UNESCO'nun mevcut sözleşmesi "kültür eserlerinin yasadışı olarak başka ülkelere taşınması ve el değiştirmesi" konusunu kapsıyor, ancak sözleşmenin imzalandığı 1970'den önce el değiştiren eserler hakkında geriye dönük bir yaptırım içermiyor.

Mısır 2002'den beri 31 bin adet eseri geri aldı
Mısır, bu konuda kazanımlar elde eden en önemli örnek. Mısır'ın tarihi eserler baş sorumlusu Zahi Hawass, yağmalanan Mısır eselerinin ve Firavunlara ait kalıntı ve eşyaların ülkeye dönüşünü sağlayan uzun bir mücadele vermişti. Geçtiğimiz Mart ayı itibariyle Mısır, aralarında MÖ 7. binyıla ait kapların da olduğu 25 bin adet tarihi eseri İngiltere'den geri aldığını açıklamıştı. Mısır'ın Hawass'ın göreve geldiği 2002'den beri çeşitli ülkelerden geri aldığı toplam eser sayısı 31 bin. Geçen yıl Mısır'ın ilişkilerini kesme kararı aldığı Louvre Müzesi, antik Luksor şehrindeki krallar vadisinden alınan bir duvar resminin kalıntılarını iade etmek zorunda kalmıştı. Ancak Hawass'ın hala peşinde olduğu iki büyük eser daha var: British Museum'da sergilenen Rosetta taşı ile Berlin Neues Museum'da sergilenen Nefertiti büstü.

Dün bir konuşma yapan Hawass, müzelerin çalıntı eserleri satın almayı bırakması halinde hırsızlığın mali bir getirisi olmayacağını ve yağmanın önünün büyük ölçüde kesileceğini vurguladı.

Konferanstaki oturumlardan birini yönetecek olan Yunan yetkililer, eserlerin iadesi için yürütülen süreçlerde karşılaşılan zorluklara değinecek. Yunanistan, Osmanlı döneminde Lord Elgin tarafından Londra’ya taşınan ve şu anda British Museum'da sergilenen Akropol süslemelerini (Parthenon mermerleri) geri almak için 30 yıldır uğraşıyor.
(soL - Haber Merkezi)