Eleştiriye adanmış bir yaşama veda

Fethi Naci için düzenlenen cenaze töreninde sanat ve siyaset dünyasından birçok isim bir araya geldi. Dostları onu son yolculuğuna alkışlarla uğurladı.

soL (HABER MERKEZİ) 81 yaşında hayata veda eden, Türk edebiyatının "sivri dilli" eleştirmeni Fethi Naci'yi son yolculuğuna şairler, yazarlar, sinema ve tiyatro oyuncuları, yönetmenler, sanat örgütlerinin ve sendikaların temsilcileri ve siyaset dünyasının tanınmış isimleri alkışlarla uğurladı.

Teşvikiye Camii'nde dün düzenlenen cenaze töreninde, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, Yaşar Kemal, Ferit Edgü, Tahsin Yücel, Aydın Boysan, Doğan Hızlan, Egemen Berköz, Cevat Çapan, Adalet Ağaoğlu, ÖDP Genel Başkanı Ufuk Uras, Başkan Yardımcısı Alper Taş, Türkiye Yayıncılar Birliği Genel Sekreteri Metin Celal Zeynioğlu, Vecdi Çıracıoğlu, Halil İbrahim Özcan, Raşit Çavaş, Erdal Atabek, Osman Akınhay, Tarık Akan, Derya Sayın, Arif Keskiner, Kadir İnanır, Bülent Kayabaş, Masis Kürkçügil, Mustafa Alabora, Rutkay Aziz, Semih Gümüş, Metin Fındıkçı, Turhan Günay, Deniz Kavukçuoğlu, Zeki Coşkun, Vural Bahadır, İsmet Arslan, Osman Şahin, Necmiye Alpay, Mahir Öztaş, Faruk Şüyun, Emin Karaca, Levent Yılmaz, Yeşim Ustaoğlu, Özcan Alper, Saygı Yağmurdereli, Ömer Uluç, Ali Akay, M. Sadık Aslankara, Alişan Birlik ve Tuna Kiremitçi'nin de aralarında bulunduğu sanat ve siyaset dünyasından pek çok isim, Naci'nin eşi Lale Kalpakçıoğlu'nu yalnız bırakmadı. Fethi Naci burada kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.

Fethi Naci dostlarının arasındaydı
Tahsin Yücel, yakın dostu Naci'nin ölümüyle, hem dostları hem edebiyat dünyası için çok önemli bir değeri yitirdiklerini söyleyerek "eleştirilerinde sözünü asla sakınmamış biriydi. En önemli özelliği budur diyebilirim. Açık sözlüydü. Genç yeteneklere önem verirdi. İşini layığıyla yapan biriydi" dedi.

Yaşar Kemal, "gelmiş geçmiş en büyük eleştirmen ve yazarlardan biridir. Bundan öncesine koyduğu katkıların bundan sonra da süreceğinden eminim" diyerek, Fethi Naci'yi "marksist bir düşünce adamıydı. Kavgasından bir an bile geri durmamıştır" sözleriyle tanımladı.

"Aşağıdan gelenlerin temsilcisi"
Masis Kürkçügil, Fethi Naci için söylenebilecek ilk şeyin, ortaya koyduğu mücadelesi ve duruşu olduğunu söyledi. "Çok uzun yıllara dayanan bir mücadele bu. Fethi Naci, ne bir zabit ne bir katip çocuğudur. Aşağılardan gelip de genel olarak ekonomi ve siyaset alanında, edebiyat alanında da bu kadar donanımlı biri daha olmadı" dedi. Fethi Naci'nin hayatındaki özel yerinden de bahseden Kürkçügil, "Fethi Naci, İdris Küçükömer ve Harun Karadeniz - ki bu isimler aynı zamanda arkadaştırlar - sevdiğim üç güzel Giresunlu olarak hafızamda yer etmiştir. Onlara öyle seslenmişimdir. Ancak tabii Fethi Naci'nin vefatı, bu özel dönemin de benim için kapandığını gösteriyor" sözleriyle üzüntüsünü dile getirdi.

"Sosyalizmin güzel dünyası için çalışmanın mutluluğu"
Cevat Çapan, "dostluk denen bir kavramdan bahsedebilirsek, dostluk insanlar arasındaki en önemli değerlerden biriyse, Fethi Naci buna inanan ve inançlarından ödün vermeyen biriydi" dedi. İnançlarını yitiren ve yolundan dönen insanların varlığının Naci'yi en çok üzen şey olduğunu söyleyen Çapan'a göre Naci, "gündelik hayattaki dostluk bağlarının ötesinde, mutlu azınlığın karşısında yer alacak olan mutlu çoğunluğa yönelik ve sosyalizmin gerçekleştirebileceği o güzel dünyaya doğru, birlikte çalışmanın mutluluğunu yaşamış bir insandı".

"Yapıtları satır satır incelerdi"
Berfin Bahar dergisi yöneticisi İsmet Arslan bugünün eleştirmenleri için "çoğu propaganda yapıyor. İşleri çoğu zaman bir yazarı övmek ya da sırf ilişkiler nedeniyle yermek" diyerek Naci'nin yalnızca gerçeği söylediğini, eleştirirken gerekirse yerden yere vurmaktan çekinmediğini anlattı. "Genç edebiyatçılar onun Gerçek Yayınevi dönemini bilmezler ve '100 Soruda' dizisini. Çok önemlidir. Edebiyatı ileri çekecek şekilde bir taraflaşma yaratmıştır" diyen Arslan, Naci'nin, genç edebiyatçılara önem veren, onları eleştirerek yetenekli bulduklarını mutlaka destekleyen biri olduğunu, Naci'yi düşündüğünde en akılda kalıcı yönünün bu olduğunu belirtti.

Şair Haydar Ergülen, "Fethi Naci'nin edebiyatçıları eleştirdiği, şairleri ise daha sevimli bulduğu söylenir. Şu bir gerçek ki romanda olduğu kadar şiirde de söyleyecek çok şeyi olan bir eleştirmendi. Tek tek satırları inceler, değerlendirirdi. Eleştirmekten çekinmezdi ve seçiciydi" dedi.

Edebiyat-Koop Başkan Yardımcısı Cafer Hergünsel, Fethi Naci'nin edebiyat eleştirisinde politik duruşa göre ayrım yapmadığını, marksist bir eleştirmen olarak sağ görüşlü bir edebiyatçının, kendisinin, daha 22 yaşındayken çalışmalarını incelediğini ve yol gösterdiğini, edebiyat alanındaki yeni akımları, dünya edebiyatındaki tartışmaları takip ederek, romandaki gelişimi özellikle estetik açıdan çok iyi değerlendirdiğini söyledi.