İsrail'in Gazze'de sürdürdüğü savaş 14. ayına girerken, Hamas'ın ateşkes için İsrail'e birçok taviz vermeyi düşünmeye başladığı ve ateşkese hazırlandığı öne sürülüyor.
ABD'li Wall Street Journal (WSJ) gazetesine konuşan Arap arabulucular, Hamas'ın Gazze'de ateşkes anlaşması için İsrail'in iki temel talebine boyun eğdiğini ve birkaç gün içinde bazı rehineleri serbest bırakabilecek bir anlaşmanın yakın olduğunu söylüyor.
'İsrail güçlerinin Gazze'de kalması kabul edilecek'
Gazeteye göre, örgüt, arabuluculara ilk kez, çatışmalar sona erdiğinde İsrail güçlerinin geçici olarak Gazze'de kalmasına izin verecek bir anlaşmayı kabul edeceğini ifade etti. Hamas'ın ayrıca, ateşkes anlaşması kapsamında serbest bırakacağı ABD vatandaşları da dahil olmak üzere rehinelerin bir listesini teslim ettiği belirtiliyor.
Arabuluculara göre, İsrail ve Hamas, Kahire tarafından önerilen ve ABD tarafından desteklenen son teklifin bir parçası olarak, ABD vatandaşları da dahil olmak üzere Gazze'de tutulan 30 rehinenin serbest bırakılmasını öngören 60 günlük bir ateşkes sürecini değerlendiriyor. Bunun karşılığında İsrail'in Filistinli tutukluları serbest bırakacağını ve Gazze'ye daha fazla insani yardım akmasına izin vereceğini kaydediyorlar.
Ateşkes görüşmelerine dair yakın zamandaki gelişmeler
Netanyahu, geçtiğimiz pazartesi günü ateşkes görüşmelerinde bazı gelişmeler olduğunu ancak bir anlaşmaya varılıp varılamayacağını söylemek için henüz çok erken olduğunu belirtmişti.
Mısır heyeti, Gazze'de ateşkes müzakerelerini ele almak üzere Kasım ayı sonlarında İsrail'i ziyaret etmişti.
ABD'de başkan seçilen Donald Trump da, bu ayın başlarında kendi platformu Truth Social'da rehinelerin Ocak ayında göreve başlamadan önce serbest bırakılmaması durumunda Ortadoğu'da "cehennem yaşanacağı" şeklinde bir tehditte bulunmuştu.
'İsrail Netzarim koridorunda kalabilecek, Hamas Refah sınırında olmayacak'
Bu hafta müzakereler, Hamas yetkililerinin Mısır başkentinde olmasından birkaç gün sonra önceki gün Kahire'yi ziyaret eden bir İsrail heyetiyle hız kazandı. Arabulucular, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan'ın bu hafta bir anlaşma için baskı yapmak üzere İsrail, Mısır ve Katar'a gitmesinin beklendiğini aktardı. Sullivan bugün İsrail'de Netanyahu ile görüştü.
Hamas'ın önceki görüşmelere kıyasla son haftalarda birkaç önemli konuda daha fazla esneklik gösterdiği görülüyor. Arabulucular, bunların arasında İsrail güçlerinin geçici olarak Filistin koridorunda (Gazze'nin Mısır sınırındaki küçük bir toprak parçası) ve bölgeyi bölen Netzarim koridorunda kalmasını kabul etme isteğinin de bulunduğunu belirtti. Hamas, ayrıca Mısır ile Gazze arasındaki Refah sınırı geçişinin Filistin tarafında faaliyet göstermeyeceğini veya orada bir varlık göstermeyeceğini kabul etti.
İsrail'in anlaşma koşullarına uzun süredir direnen Hamas, savaş dönemindeki müttefiki Hizbullah'ın Lübnan'da ateşkesi kabul etmesinden bu yana bir uzlaşmaya açık olduğunu ifade ediyor.
İsrail, Ekim ayında, yapılacak anlaşmanın savaşın tamamen sona ermesini ve tüm İsrail güçlerinin Gazze'den çekilmesini içermesi gerektiğinde ısrar eden Hamas lideri Yahya Sinvar'ı öldürmüştü. Gazze'deki yönetime yakın kaynakların aktardığına göre Hamas, Sinvar'ın yerine bir halef seçilene kadar Filistin diasporasından yetkililer de dahil olmak üzere kolektif bir liderlik tarafından yönetilecek. Arap müzakereciler, Hamas'ın son anda anlaşmadan çekilebileceğini de ekliyor.
'Rehinelerin listesi sunuldu'
Arap arabulucular, Hamas'ın, geçtiğimiz pazar günü Kahire'deki arabuluculara ABD vatandaşları, kadınlar, yaşlılar ve tıbbi sorunları olan tutsakların yanı sıra beş ölü rehinenin cenazelerini de içeren bir rehine listesi sunduğunu kaydetti. Ayrıca, örgüt, anlaşmanın bir parçası olarak serbest bırakılmasını talep ettiği İsrail hapishanelerinde tutulan Filistinli tutukluların bir listesini de derledi.
Hamas, WSJ'ye yaptığı açıklamada, "Bir esir takası anlaşması her iki tarafı da gerektirir ve bu nedenle düşman, temel bir anlaşmaya varmak için siyasi bir karar almalıdır" dedi.
İsrailli müzakereciler neleri kabul etti?
Son ateşkes görüşmeleri turu, Netanyahu'nun İsrail güçlerinin Gazze'deki stratejik koridorlarda kalması yönündeki talepleri nedeniyle sekteye uğramıştı. Diğer anlaşmazlık noktaları arasında, çatışmaların geçici mi yoksa kalıcı mı olacağı, Gazze ile Mısır arasındaki sınırın nasıl güvence altına alınacağı ve İsrail'in Kuzey Gazze'ye dönen Filistinlileri tarayabilme yetkisi alma talebi yer alıyordu. Diğer konular arasında hangi Filistinli esirlerin serbest bırakılacağı ve serbest bırakılacak canlı rehinelerin sayısı vardı.
Gazeteye göre, İsrailli müzakereciler ise, şu anda ateşkesin ilk aşamasında daha fazla rehinenin serbest bırakılması için baskı yapıyor ancak Philadephi koridorundan kademeli olarak çekilmeyi kabul ettiler. İsrail, müzakerecilere güçlerini Gazze'nin diğer bölgelerine yeniden yerleştirmeye istekli olduğunu söyledi, ancak Kuzey Gazze dahil diğer bölgelerdeki varlığını kısıtlama talebini reddetti.
