NYT, Trump'ın ekibine kattığı Elon Musk'ın, İran'ın Birleşmiş Milletler büyükelçisiyle görüştüğünü yazdı. Gazeteye göre, görüşmede iki ülke arasındaki gerginliğin nasıl azaltılabileceği konuşuldu.
Dış Haberler
ABD'de yeniden başkan seçilen Donald Trump'ın yeni döneminde yakın danışmanlarından biri yaptığı Elon Musk, geçtiğimiz pazartesi günü New York'ta İran'ın Birleşmiş Milletler büyükelçisiyle bir araya geldi.
ABD'li New York Times (NYT) gazetesinde yer alan habere göre, iki İranlı yetkili, Musk'ın İran'la ABD arasındaki gerginliğin nasıl azaltılacağının tartışıldığı bir oturuma katıldığını belirtti.
İranlı yetkililer, Musk'la Büyükelçi Emir Seyit İravani arasındaki toplantının bir saatten fazla sürdüğünü ve gizli bir yerde yapıldığını aktardı. Politikayı kamuoyuyla tartışma yetkileri olmadığı için isimlerini vermek istemeyen İranlı yetkililer, toplantıyı "olumlu" ve "iyi haber" olarak nitelendirdi.
NYT'ye konuşan iki İranlı yetkili, Musk ile yapılan toplantının İran için bir çözüm yolu sağladığını ve İran'ın doğrudan bir Amerikalı yetkiliyle görüşmesini önlediğini söyledi. Diğer yandan, Musk yakında resmi bir rol üstlenecek. Musk, önceki gün yeni bir hükümet verimliliği bakanlığının eş direktörü olarak atanmıştı.
İran Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, ayrıca Büyükelçi İravani'nin toplantı sırasında Musk'a Hazine'den yaptırım muafiyetleri alması ve bazı işlerini Tahran'a getirmesi gerektiğini söylediğini kaydetti.
İran'ın Birleşmiş Milletler misyonu, toplantı hakkında kamuoyuna açıklama yapmayacağını ifade etti.
Trump'ın iletişim direktörü Steven Cheung, böyle bir oturum olup olmadığı sorulduğunda, "Gerçekleşen veya gerçekleşmeyen özel toplantılarla ilgili raporlar hakkında yorum yapmıyoruz" dedi. Musk ise, gazetenin görüş talebine yanıt vermedi.
Trump'ın yeni döneminde öne çıkardığı figür Elon Musk
Musk, Trump geçişinde "en güçlü figürlerden biri" olarak ortaya çıktı ve neredeyse her resmi görüşmeye katıldı. Trump, geçtiğimiz hafta Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yaptığı bir görüşmede, telefonu milyardere verdi. Musk, Washington'da Ukrayna'yla iletişim sağlamada önemli bir rol oynamış oldu.
NYT'nin değerlendirmesine göre, üst düzey bir İranlı yetkili ile Musk arasında doğrudan erken bir görüşme yapılması, Trump yönetimi altında Tahran ile Washington arasındaki tonda bir değişiklik olasılığını gündeme getiriyor. İranlı yetkililerden biri, görüşmeyi talep edenin Musk olduğunu ve büyükelçinin toplantı yerini seçtiğini aktardı.
Trump'ın ilk döneminde İran'la gergin ilişkileri
Trump ilk döneminde, Amerika Birleşik Devletleri'ni İran ile dünya güçleri arasındaki 2015 nükleer anlaşmasından çekerek, bunu "asla, asla yapılmaması gereken korkunç, tek taraflı bir anlaşma" olarak nitelendirmiş ve İran petrol gelirlerine ve uluslararası bankacılık işlemlerine sert ekonomik yaptırımlar uygulamıştı. Trump, ayrıca, 2020'de Irak'ta üst düzey bir İran generali olan Kasım Süleymani'nin suikastını emretmişti.
Buna karşılık, İran'ın dini lideri Ayetullah Hamaney, Trump yönetimiyle herhangi bir müzakereyi yasaklamış ve İranlı yetkililer Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin intikamını almaya yemin etmişti. Federal savcılar geçtiğimiz hafta mahkemeye sundukları bir dosyada, İran'ın seçimden önce Trump'ı öldürmeyi planladığını öne sürmüştü.
Yeni dönemde İran hükümeti Trump hakkında 'umutlu'
Diğer yandan, Trump'ın geçtiğimiz hafta seçilmesinin ardından İran, artık Amerika Birleşik Devletleri ile yeni ve daha kalıcı bir anlaşmaya varıp varamayacağını açıkça tartışıyor. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yeni hükümetinin birçok üyesi, Trump'ın anlaşma yapmayı sevdiğini ve yaptırımların kaldırılması için bir fırsat olabileceğini savunarak müzakereden yana görüşünü bildiriyor.
Bununla birlikte, İran'daki muhafazakar kesimin çoğu, Trump ile angajmana karşı çıkıyor. ABD'yle herhangi bir müzakere veya anlaşmanın, dini lider Ayetullah Ali Hamaney tarafından onaylanması gerekiyor. Trump, geçtiğimiz yılki 7 Ekim saldırılarından bu yana Hamas ve Hizbullah'a karşı İsrail'in ateşli bir destekçisi olmuştu.
Perşembe günü, X'teki bir gönderide, İran Dışişleri Bakanı Abbas Aragçi şunları söyledi:
"Farklılıklar işbirliği ve diyalog yoluyla çözülebilir. Cesaret ve iyi niyetle ilerlemeyi kabul ettik. İran, barışçıl nükleer programı konusunda müzakere masasından hiç ayrılmadı."
Aragçi, BM'nin atom gözlemcisi başkanı Rafael Grossi ile Tahran'da yaptığı bir toplantının ardından bu yorumları yapmıştı.