Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD Başkanı Donald Trump ile dün yaptığı telefon görüşmesinin ardından Ukrayna'daki enerji altyapısı hedeflerine yönelik saldırıları 30 gün boyunca durdurmayı kabul etti.

Diğer yandan, savaş alanında gerginlik sürüyor. Görüşmeden hemen sonra, Moskova ve Kiev, Ukrayna'nın Sumy ve Donetsk bölgelerindeki sivil hedeflere ve Rusya'nın Krasnodar bölgesindeki enerji hedeflerine yönelik devam eden hava saldırılarından birbirlerini sorumlu tuttular.

Görüşmenin ardından tarafların yaptığı açıklamalarda farklılıklar da vardı. Bu da ateşkes görüşmelerine dair birtakım belirsizliklere vesile oldu.

Trump ve Putin neyi kabul etti, neyi kabul etmedi?

Trump ve Putin, Ukrayna ile devam eden savaşı görüştükleri uzun bir telefon görüşmesi yaptı.

Görüşmenin ardından Beyaz Saray ve Kremlin, iki liderin Rusya ve Ukrayna'daki enerji altyapısı hedeflerine yönelik saldırıları 30 gün boyunca durdurma konusunda anlaştıklarını duyurdu.

Ancak Putin, Karadeniz'de ve cephe hattında füze, insansız hava aracı ve bomba saldırılarını durdurma konusunda anlaşmaya varamadı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'se, Trump'ın 30 günlük ateşkes teklifini 11 Mart'ta kabul etmişti.

Rusya ve ABD, Karadeniz'de ateşkesin şartları hakkında görüşmelere başlayacaklarını belirttiler.

Bununla birlikte, Beyaz Saray ve Kremlin tarafından yapılan açıklamalar arasında bazı farklılıklar vardı. Özellikle Rusya açıklamasında birkaç talepte bulunurken Beyaz Saray bunlara hiç değinmedi.

Beyaz Saray ne dedi?

Beyaz Saray'ın açıklaması Kremlin tarafından yapılan açıklamadan daha kısa oldu. Açıklamada, Putin'in tam bir ateşkes sağlamak için getirdiği taleplere değinilmedi. Açıklamaya göre;

Hem Trump hem de Putin, çatışmanın sona ermesi ve kalıcı bir barışın sağlanması gerektiği konusunda anlaştı. Açıklamada, "Ukrayna ve Rusya'nın bu savaşta harcadığı kan ve hazine, halklarının ihtiyaçları için daha iyi harcanacaktır" ifadeleri yer alıyor.
ABD ve Rusya ikili ilişkilerini genişletecek.
Barış süreci, enerji altyapısını hedef almanın durdurulmasıyla başlayacak olsa da, Karadeniz'e deniz barışı, tam ateşkes ve kalıcı barış getirmek için Orta Doğu'da teknik müzakereler hemen başlayacak. Bu görüşmeler için belirli bir yer verilmedi. Şubat ve Mart aylarında ABD'den arabulucular, Suudi Arabistan'da Rusya ve Ukrayna temsilcileriyle ayrı ayrı bir araya gelmişti.
İki lider, gelecekteki çatışmaları önlemek için Orta Doğu'ya yaklaşımlarında işbirliği yapmayı görüştü ve "İran'ın asla İsrail'i yok edecek bir konumda olmaması gerektiği" konusunda anlaştı.

Kremlin ne dedi?

Kremlin açıklamasına göre Putin, tarafların Rusya-Ukrayna cephe hattında ateşkese doğru ilerlemesi için yerine getirilmesi gereken bir dizi koşul ortaya koydu. Kremlin'in açıklamasında şunlar yer aldı:

Putin, Trump'a savaşı sona erdirme isteğinden dolayı minnettarlığını dile getirdi. ABD ve Rusya ikili ilişkileri iyileştirmek için çalışacak.
Putin, Trump'ın enerji altyapısına yönelik saldırılara 30 günlük ara verme talebini kabul etti ve Rus ordusuna derhal bu talebi yerine getirmesini emretti.
Rusya Devlet Başkanı, ABD'li ortaklarıyla işbirliği içinde Ukrayna savaşının uzun vadeli ve sürdürülebilir bir şekilde barışçıl bir şekilde çözülmesine temel bir bağlılık ifade etti. Ukrayna'da bir çözüm için şartları belirlemek üzere Rus ve ABD uzman grupları oluşturuluyor.
Temas hattında ateşkes sağlamak için Moskova, Ukrayna güçlerinin yeniden silahlandırılması ve "zorunlu seferberlik" konusunda endişelerini dile getirdi ve Ukraynalı erkeklerin toplanıp orduya katılmaya zorlandığı iddialarına atıfta bulundu.
Açıklamada, Ukrayna ordusunun Kursk'taki sivillere karşı "barbarca terör suçları" işlediği iddia edildi.
Ayrıca, çatışmanın çözülmesinin temel koşulunun Ukrayna ile yabancı askeri yardım ve istihbarat paylaşımının "tamamen durdurulması" olacağı belirtildi. Açıklamada bunun yalnızca ABD tarafından gönderilenler mi yoksa Ukrayna'nın diğer müttefikleri tarafından gönderilen yardımlar için de mi geçerli olacağı belirtilmedi.
Trump'ın Kursk'taki Ukraynalı askerlerin hayatlarını bağışlama çağrısına yanıt olarak Putin, Rusya'nın teslim olmaları halinde Ukraynalı askerlerin Rus ve uluslararası hukuka uygun şekilde hayatlarını ve insanca muamele görmelerini garanti etmeye hazır olduğunu söyledi.
ABD ve Rusya arasında Karadeniz'de ateşkes için ayrıntıları belirlemek üzere müzakereler yapılacak. Rusya açıklamasında Ukrayna'nın veya diğer Avrupa ülkelerinin dahil edilip edilmeyeceği belirtilmedi.
Bugün 175 Rus ve 175 Ukraynalının serbest bırakılacağı bir esir takası gerçekleşecek. Ayrıca, Rus tıbbi tesislerinde tedavi gören 23 yaralı Ukraynalı asker Kiev'e teslim edilecek. Şimdiye kadar böyle bir değişimin gerçekleştiğine dair henüz bir haber yok.
ABD ve Rusya, Orta Doğu'daki durumu istikrara kavuşturmak için ortak çaba gösterecek.

Zelenskiy nasıl yanıt verdi?

Ukrayna Devlet Başkanı, Kiev'in bölgeye barış getirme yönündeki her türlü girişimi destekleyeceğini ancak Trump'tan belirli ayrıntılar görmek istediğini belirtti.

Zelenskiy, bir video mesajında, "Tam olarak neyi desteklediğimizi anlamamız gerekiyor" dedi.

Trump'ı "meşgul bir adam" olarak niteleyen Zelenskiy, "Trump zamanı olduğunda beni istediği zaman arayabilir... daha ileri adımlar hakkında konuşmaya hazırız" diye devam etti.

Zelenskiy, bugün Finlandiya Devlet Başkanı Alexander Stubb ile yaptığı basın toplantısında Putin'in Ukrayna'ya askeri ve istihbarat yardımının durdurulması yönündeki taleplerine atıfta bulunarak şunları söyledi: "Ukrayna'ya yardım konusunda herhangi bir taviz vermemiz gerektiğine inanmıyorum, bunun yerine Ukrayna'ya yardımda artış olmalı."

Trump ve Zelenskiy arasında 28 Şubat'ta Oval Ofis'te gerçekleşen ve Ukrayna liderinin ABD'ye yardımları için yeterince "minnettarlık" göstermediği için uyarıldığı hararetli toplantının ardından Washington, Ukrayna ile askeri yardım ve istihbarat paylaşımını durdurmuştu. Bu yardımlar, Washington ve Kiev'in 11 Mart'ta barış şartlarında anlaşmasıyla geri gelmişti.

Zelenskiy, bugün ilerleyen saatlerde Trump ile görüşerek Putin ile yaptığı telefon görüşmesinin ayrıntılarını alacağını sözlerine ekledi.

Trump ve Putin'in görüşmesinden bu yana neler oldu?

Dün X hesabında yaptığı bir paylaşımda Zelenskiy, Rus insansız hava araçlarının Sumy'deki bir hastane ve Donetsk bölgesindeki şehirler de dahil olmak üzere sivil altyapıyı vurduğunu yazdı.

Zelenskiy, "Rusya'nın bu tür gece saldırıları enerji sektörümüzü, altyapımızı ve Ukraynalıların normal yaşamını mahvediyor" diye yazdı.

"Bugün Putin tam bir ateşkes önerisini etkili bir şekilde reddetti. Dünyanın Putin'in savaşı uzatma girişimlerini reddederek yanıt vermesi doğru olurdu" diyen Zelenskiy, Rusya'ya yaptırımlar uygulanması ve Ukrayna'ya yardım sağlanması gerektiğini savundu.

Zelenskiy, sözlerine şunu ekledi: "Sadece Rusya'nın bu savaşı sona erdirme isteğinin kanıtı olarak sivil altyapıya yönelik saldırıları gerçek anlamda durdurması barışı daha da yakınlaştırabilir."

Rusya Savunma Bakanlığı ise, bugün Ukrayna'nın Rusya'nın Krasnodar bölgesinin güneyindeki bir enerji tesisine saldırdığını bildirdi.

Rusya ve Ukrayna'da hangi enerji altyapısı hedef alınıyordu?

Mart 2022'nin başlarında Rus birlikleri, güneydoğu Ukrayna'daki Avrupa'nın en büyüğü olan Zaporijya Nükleer Santrali'ni ele geçirmişti. Santralde her biri 1 gigawatt kapasiteli altı reaktör bulunuyor. Eylül 2022'de, tesise yakın bölgelerde gerçekleşen çatışmalar, santralden sorumlu Ukrayna devlet kurumu Energoatom'u son reaktörü kapatmaya yöneltti.

Ukrayna, misilleme olarak Rus petrol rafinerilerini ve endüstriyel tesislerini hedef aldı. Bu saldırılar Ocak ayından bu yana arttı. Ukrayna ayrıca Rusya'nın petrol ve gaz boru hatlarını ve pompa istasyonlarını hedef alıyor. Reuters haber ajansının tüccarların verilerine dayanarak yaptığı hesaplamalara göre, Şubat ayında rafineriler sert bir şekilde vuruldu ve bu saldırılar Rus rafineri kapasitesinin yaklaşık yüzde 10'unu etkiledi.

Trump, Kennedy suikastıyla ilgili 80 bin sayfalık dosya yayınlayacak