Talimatı veren de destekleyenler de ortada: Vekil tutuklamaları nasıl başlamıştı?

AKP'nin bir gün içinde üç milletvekilinin vekilliğini düşürmesi ve aynı günün akşamında üç vekili tutuklatması tartışılmaya ve tepki çekmeye devam ederken, bu sürece yol açan adımlar aradan sadece 4 yıl geçmesine rağmen unutulmuş gibi. İşte talimatı verenler, düzenlemeyi hazırlayanlar ve destek verenlerin listesi.

Haber Merkezi

AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan talimatı vermiş, dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu düzenlemeyi hazırlamış, Kılıçdaroğlu "anayasaya aykırı ama evet diyeceğiz" demişti. Bu sürecin ardından onlarca milletvekili gözaltına alındı ve tutuklandı, 14 milletvekilinin vekilliği düşürüldü. 

Son olarak üç vekilin vekilliğinin düşürülmesi ve tutuklanması sonrası tartışmalar yeniden alevlenirken, o süreci yeniden hatırlatıyoruz.

Talimatı Erdoğan verdi

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2 Ocak 2016 tarihinde, dönemin HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ı hedef alarak, “Ülkeyi parçalayıp bölmeye yönelik mesajları kabul etmemiz mümkün değil. Devlet içinde devleti kabul etmemiz asla mümkün değil. Bunlara karşı gerekli cevabın verilmesi, müeyyide uygulanması, yargı mekanizmasının devreye girmesi suretiyle atılması gereken adımlar var” demiş, dokunulmazlıkların kaldırılmasını “Meclis’te 160’ı aşkın dosyaları var. Bunlar gözden geçirildiği zaman neyi kapsıyor, masaya yatırılacak ve ona göre adım atılacaktır. Bunlar bunun bedelini ödemek durumundadır” sözleriyle gündeme getirmişti.

Bugünün 'muhalifi' Davutoğlu ne demişti?

Erdoğan’ın bu talimatının ardından dönemin Başbakanı Davutoğlu, dokunulmazlık düzenlemesinin hazırlandığını, Meclis’e sunulacağını dile getirmiş, “Teröre destek veren sözde milletvekillerinin dokunulmazlıkları için geçen hafta anayasa değişikliği teklifimizi imzaya açmıştık. İmzalar tamamlandı. Biraz önce de son imzayı bizzat ben attım. İnşallah bugün yarın milletvekillerimizin teklifi Meclis’e sunulacak her şey ayan beyan ortaya çıkacak” ifadesini kullanmıştı.

Düzenlemenin içeriğinde neler vardı?

AKP tarafından Meclis gündemine getirilen söz konusu düzenleme, sadece o güne kadar Meclis’e gelen dokunulmazlık dosyalarını içeriyordu ve bu düzenlemeye hukuki itiraz yolu kapatılıyordu.

Adalet Bakanlığı, Başbakanlık, Meclis Başkanlığı ve Karma Komisyon’da hakkında fezleke bulunan milletvekillerinin dokunulmazlığını kaldıran söz konusu düzenlemeye göre, 15 gün içinde fezlekeler mahkemelere gönderilecek ve sadece bu dosyalarda milletvekillerinin yargılamasına imkân tanınacaktı.

HDP ‘hayır’ dedi, CHP destek verdi

Erdoğan’ın talimatıyla Meclis’e gelen söz konusu düzenlemeye CHP’den destek gelirken, sadece HDP itiraz etmişti.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun düzenlemeye verdiği destek büyük tepki çekerken, “Anayasa’ya aykırı, halkı kandırmaya yönelik bir düzenleme geliyor. Dokunulmazlık kalktıktan sonra bizi hapse atacaklarlarsa atsınlar. Gerçek demokrasiyi bu ülkeye getirmek için, gereken tüm bedeli ödemeye hazırız. Ciddi bir karar almalı ve herşeyi göze almalıyız. HDP de ‘Evet’ demeli” ifadesini kullanmıştı.

CHP’nin de verdiği teklifle hakkında fezleke bulunan vekillerin dokunulmazlığı kaldırılırken, AKP operasyon için düğmeye 4 Kasım’da basacaktı.

4 Kasım operasyonu

AKP uzun süredir hazırlığını yaptığı operasyona 4 Kasım 2016’da başladı. Düzenlemeden 5 ay sonra, 4 Kasım 2016 tarihinde HDP Eş Genel Başkanları Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş ile Grup Başkanvekili İdris Baluken, Ankara milletvekili Sırrı Süreyya Önder, Diyarbakır milletvekilleri İmam Taşçıer, Nursel Aydoğan ve Ziya Pir, Hakkâri milletvekilleri Abdullah Zeydan, Nihat Akdoğan ve Selma Irmak, Mardin milletvekili Gülser Yıldırım, Şırnak milletvekili Faysal Sarıyıldız, Ferhat Encü ve Leyla Birlik, Van milletvekili Tuğba Hezer hakkında Bingöl, Diyarbakır, Hakkari, Şırnak ve Van illerindeki savcılıklarca gözaltı kararı verildi.

Aynı gün çıkarıldıkları mahkemelerde HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş ile HDP Grup Başkanvekili ve Di-yarbakır Milletvekili İdris Baluken ile milletvekilleri Abdullah Zeydan, Ferhat Encü, Gülser Yıldırım, Leyla Birlik, Nihat Akdoğan, Nursel Aydoğan, Selma Irmak tutuklanırken; İmam Taşçıer, Ziya Pir, Sırrı Süreyya Önder denetimli serbestlik hükümleri uygulanarak serbest bırakıldı.

Sadece bir yıl içinde gözaltına alınan vekil sayısı 27’ye, tutuklanan vekil sayısı ise 15’e çıktı.

Bu sürecin sonunda AKP tarafından 14 milletvekilinin de vekilliği düşürüldü.