Suriye'de yeni yönetim şekilleniyor: Çoğu İdlib kökenli, Türkiye bağlantılı isimler de var

Suriye'de yeni geçiş hükümetine atanan isimlerin çoğu İdlib'deki cihatçı yönetimden geliyor. Atamalardan üç ismin Türkiye bağı dikkat çekiyor.

Dış Haberler

Beşar Esad'ın düşmesinin ardından Heyet Tahrir'uş Şam (HTŞ) öncülüğündeki cihatçı grupların yönetimi ele geçirdiği Suriye'de geçiş hükümeti atamaları devam ediyor. 

Yeni geçiş yönetimi, bakanlıkların yanı sıra ülkenin çeşitli vilayetlerinde valilik görevleri alanların isimlerini duyurdu.

Bu isimlerden bazılarının Türkiye'yle doğrudan bağı var. Suriye'de yeni açılan Kadın İşleri Ofisi'nin başına bir Türkiye vatandaşı getirildi. Dışişleri Bakanı ve Halep Valisi ise Türkiye'deki üniversitelerden çeşitli dereceler almış isimler oldu. Yeni Halep Valisi, ayrıcı Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu komutanlarından.

Kadın İşleri Ofisi'ne Türkiye vatandaşı

Geçiş yönetimi, Suriye toplumunda ''kadınların rolünü artırma planı'' kapsamında Ayşe El Dibs başkanlığında kadın işleriyle ilgilenen yeni bir ofis kurdu. Geçmişte Türkiye'de yaşayan Ayşe El Dibs, aynı zamanda bir Türkiye vatandaşı. Vatandaşlığa geçtikten sonra Ayşe Seyidoğlu adını aldı.

Seyidoğlu, Şam Üniversitesi'nden işletme yönetimi alanında yüksek lisans derecesine sahip.

İdlib'deki Mavhibeyn Vakfı'nda çalışan Seyidoğlu, Türkiye'deki Suriye kamplarında faaliyetlerde bulundu. Ayrıca Suriyeli Dernekler Platformu'nun geçmiş dönem başkanlığını üstlenmişti.

Ayşe Seyidoğlu

Dışişleri Bakanı: İstanbul'da yüksek lisans yaptı, tezinde Arap Baharı ve Türkiye'yi yazdı

Suriye'deki yeni hükümetin Dışişleri Bakanı Esad El Şeybani oldu.

Haseke vilayetinde doğan 37 yaşındaki El Şeybani, başkent Şam'da büyüdü, Şam Üniversitesi'nden İngilizce derecesi aldı.

El Şeybani, 2011'de Suriye İç Savaşı'nın patlak vermesinden bu yana cihatçı saflarındaydı. HTŞ'nin adının El Nusra Cephesi olduğu dönemde, Ebu Ayşe adıyla örgüte bağlı medya görevlisiydi. Daha sonra örgütün isminin Cebhat Fetih el Şam olarak değiştirilmesiyle birlikte kendisine "Hüssam el Şafi", HTŞ döneminde de "Zeyd Attar" demeye başladı.

El Şeybani, İdlib'de cihatçıların ilan ettiği Suriye Kurtuluş Hükümeti'nin kurulmasına katıldı ve Siyasi İşler Dairesi'ni kurdu.

İstanbul'daki Sabahattin Zaim Üniversitesi atama haberinin ardından Şeybani'nin Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler yüksek lisans programından 2022 yılında mezun olduğunu paylaştı.

El Şeybani'nin yüksek lisans tezi "Arap Devrimlerinin 2010-2022 Arasında Suriye'ye Yönelik Türk Dış Politikasına Etkisi" başlığını taşıyordu.

Şeybani'nin aynı üniversitede doktora eğitimine devam ettiği belirtildi.

Esad El Şeybani

Halep Valisi: Bingöl'den mezun, SMO komutanı

"Ebu El Essarakib" olarak bilinen Azzam Garib, Halep valisi olarak atandı.

Garib, SMO'ya bağlı "El Şam Cephesi" liderlerinden biri.

Azzam Garib, 1985 yılında İdlib kırsalındaki Serakib şehrinde doğdu. Halep'te ikamet eden Garib, Halep Üniversitesi Diş Hekimliği Enstitüsü'nden mezun oldu. Bingöl Üniversitesi'nden de İslami çalışmalar alanında yüksek lisans derecesine sahip. 

Azzam Garib

Diğer bakanlık atamaları

Yeni yönetimin diğer bakanlıklarının neredeyse hepsi HTŞ kökenli. İdlib'deki Kurtuluş Hükümeti'nin Adalet, İçişleri, Ekonomi, Vakıflar ve Yüksek Öğrenim Bakanları da dahil olmak üzere çeşitli bakanlar, yeni Şam yönetiminde de görevlerinde olacak.

HTŞ lideri Culani'nin ayrıca Sağlık Bakanlığı'na kardeşini ataması dikkat çekti.

Geçiş yönetiminin başlıca bakanlık atamaları şöyle:

Savunma Bakanı

Medya kuruluşları, cihatçı grupların kurduğu Askeri Harekat Dairesi'ne bağlı siyasi yönetimin Marhaf Ebu Kasra'yı geçiş hükümetinde Savunma Bakanı olarak atamaya karar verdiğini bildirdi.

Atamadan hemen önce, HTŞ lideri Culani, Marhaf Ebu Kasra'yla Suriyeli hizip liderlerinden oluşan büyük bir grupla yapılan toplantı sırasında görüşmüştü.

Ebu Kasra geçtiğimiz hafta tüm cihatçı hiziplerin yeni bir askeri kuruma dahil edileceğini belirtmişti. Ebu Kasra, "Askeri kurumun inşa edilmesi kesinlikle bir sonraki adımdır ve örgütün askeri kanadı da dahil olmak üzere tüm askeri birimler bu kuruma dahil edilmelidir. Fraksiyon zihniyeti, yeni otoritenin inşa etmeyi amaçladığı devletin zihniyetiyle uyuşmuyor" demişti.

Ebu Kasra, HTŞ'nin askeri kanadının, "ülkenin kamu çıkarını sağlamak" için çözümün başlatıcıları arasında olacağını ileri sürmüştü.

Ebu Kasra, Hama kırsalındaki Halfaya kentinde doğmuş bir tarım mühendisi. HTŞ'nin komutanlarından olan yeni savunma bakanı, "Ebu el Hasan el Hamavi" veya "Ebu el Hasan 600" isimleriyle de tanınıyor.

Sağlık Bakanlığı

Yeni hükümetin Sağlık Bakanı, Culani'nin ağabeyi Mahir el Şera oldu.

Mahir el Şera, 1973 yılında Şam'da doğdu. Onkoloji ve plastik cerrahinin yanı sıra jinekolojik cerrahi, kısırlık tedavisi ve yardımcı döllenme konusunda uzmanlaşmış tıp bilimleri alanında doktora derecesine sahip.

Ayrıca sağlık sistemleri yönetimi alanında diploması var. Daha önce İdlib'deki yönetimde Sağlık Bakanı'na danışmanlık yaptı.

İçişleri Bakanlığı

İçişleri Bakanı Muhammed Abdulrahman, 1985 yılında İdlib'in Muhambal kasabasında doğdu. Humus'taki Askeri Kolej'den subay olarak mezun oldu.

Abdul Rahman, Suriye Ordusu'ndan firar ettikten sonra cihatçı saflarında askeri ve idari işlerde çalıştı.

2015 yılında, Muhambal bölgesinde ve kırsalında cihatçı birliklerin kurduğu Fetih Ordusu İdaresi'nin sorumlu genel görevlisi olarak görev yaptı. 2017 yılında, cihatçı kontrolündeki bölgelerde "kamu hizmetlerini" organize etmeyi amaçlayan bir kurum olan Genel Hizmetler İdaresi'ne katıldı.

Abdul Rahman, 2022 yılında Suriye Kurtuluş Hükümeti'nin beşinci toplantısında İçişleri Bakanı olarak atandı ve daha sonra altıncı toplantıda yeniden atandı.

Adalet Bakanlığı

Adalet Bakanlığı görevi, 1985 yılında Halep'te doğan Şadi Muhammed el Veysi'ye verildi.

El Veysi, şeriat alanında lisans ve eğitim yeterlilik diplomasına sahip olup, İslam ve yargı çalışmaları alanında yüksek lisans tezi üzerinde çalışıyor.

Önce Halep'te İslam eğitimi öğretmeni olarak görev yaptı. Ardından yedi yıl boyunca şehirde imam ve vaiz olarak çalıştı.

Sırasıyla askeri ceza hakimi, istinaf hakimi ve savcı oldu. Kuzey Badiya Mahkemesi'nin kurulmasındaki rolüne ek olarak, Salkin ve Haritan gibi bölgelerde mahkemeler kurdu.

El Veysi'nin Ceza Temyiz Mahkemesi başkanı ve Yüksek Yargı Konseyi üyesi gibi İdlib yönetimi bünyesinde önemli pozisyonları vardı.

Diğer bakanlık atamaları şöyle:

  • Tarım ve Tarımsal Reform Bakanlığı: Muhammed Taha el Ahmed
  • Kalkınma Bakanlığı: Fadi el Kasım
  • Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı: Basel Abdülaziz
  • Eğitim Bakanlığı: Nazir el Kadri
  • Vakıflar Bakanlığı: Hüssam Hacı Hüseyin
  • Elektrik Bakanlığı: Ömer Şakruk
  • Maliye Bakanlığı: Riyad Abdülrauf
  • Yüksek Eğitim Bakanlığı: Abdülmünim Abdülhafız
  • Enformasyon Bakanlığı: Muhammed el Ömer
  • Yerel Yönetim ve Çevre Bakanı: Muhammed Müslim

Diğer valilik atamaları

Şam kırsalı Valiliği

Amir el Şeyh Munsef, Şam kırsalının valisi olarak atandı. Şam kırsalındaki Katana şehrinden gelen Munsef, İdlib'deki cihatçı koalisyonun içinde olan Ahrar el Şam örgütünün önde gelen liderlerinden biri olarak kabul ediliyor. Daha önce Dera vilayetinde örgütün bölge komutanı pozisyonundaydı. 

Ayrıca örgütün eski lideri Haşim el Şeyh'in sekreteri ve örgütün Afrin bölgesindeki yetkilisi olarak görev yaptı. 

Lazkiye Valiliği

Ahrar el Şam hareketinin lideri Hasan Sufan, Lazkiye valisi olarak atandı.

1977 yılında Suriye'nin kıyı kenti Lazkiye'de doğan Sufan, Teşrin Üniversitesi'nden ekonomi alanında lisans derecesi aldı. Bir dönem Suudi Arabistan'da yaşadı. 2005 yılında Suudi yetkililerce tutuklandı ve Suriye'ye sınır dışı edildi. Döndüğünde, Şam hükümetiyle yapılan esir değişiminin ardından Aralık 2016 sonuna kadar Sednaya hapishanesinde tutuldu.

Temmuz 2017'den Ağustos 2018'deki istifasına kadar Ahrar el Şam hareketinin lideri olarak görev yaptı. İdlib'deki cihatçı koalisyon olan Suriye Kurtuluş Cephesi'nin başkomutanı görevini üstlendi.

Hasan Sufan daha önce 10 Aralık 2018'de İkinci Genel Suriye Konferansı'nın kurucu organı tarafından İdlib'deki İkinci Suriye Kurtuluş Hükümeti'nin başkanı olarak seçilmişti.16 Kasım 2019'da Genel Şura Konseyi'ne istifasını sunana kadar bu görevi sürdürdü.

25 Aralık 2021'de İdlib yönetimi tarafından Emlak Kira Belirleme Komitesi başkanı olarak atandı.

Diğer atanan başlıca valiler şöyle:

  • Şam Valisi: Mahir Muhammed Mervan
  • İdlib Valisi: Ahmet İsa El Şeyh
  • Deyrezzor Valisi: Hüseyin Selame Akidi