Sovyet komünisti Yegor Ligaçyov yaşamını yitirdi

Karşı devrim öncesinde Gorbaçov'un karşısında konumlanan ve SSCB'nin çözülüşünün ardından Rusya Federasyonu Komünist Partisi’nin kurulmasında rol alan Sovyet komünisti 100 yaşında yaşamını yitirdi.

Dış Haberler

Sovyetler Birliği’nin son döneminin önde gelen isimlerinden Yegor Ligaçyov yaşamını yitirdi. 29 Kasım 1920’de Sibirya’da Tomsk iline bağlı Dubinkino köyünde doğan Ligaçyov, 100 yaşındaydı.

Ligaçyov, Novosibirsk’de büyüdü. Babası bu kentteki bir fabrikada çalışıyordu. 1938 ile 1943 yılları arasında Moskova’daki Ordjonikidze Havacılık Enstitüsü’ne devam eden Ligaçyov, buradan uçak mühendisliği diploması aldı. Ardından Novosibirsk’e döndü ve burada, İkinci Dünya Savaşı’nda kullanılan savaş uçaklarının yapıldığı bir fabrikada çalıştı. 1944’te Sovyetler Birliği Komünist Partisi’ne (SBKP) katıldıktan sonra Parti içerisinde yükseldi. 1959’da Novosibirsk bölgesinin başına getirildi. 1961’den 1965’e dek Moskova’daki Merkez Komitesi bürolarında çalıştı. Daha sonra kendi isteğiyle Tomsk İl Partisi’nin başına getirildi; bu görevi on yedi yıl boyunca sürdürdü. Brejnev yıllarının bir durağanlık dönemi olduğu düşüncesini hep abartılı bularak reddeden Ligaçyov, bu dönemde Tomsk’da elde ettiği başarılarla övünerek sosyalizmi inşa ettiğini vurguladı. Bu dönemde ildeki sanayiyi ve tarımı modernize etti; yeni teşebbüsler geliştirdi; Tomsk’daki tarihi ahşap yapıları koruma altına aldı; sanatı himaye etti.

1966’da SBKP Merkez Komitesi’nin aday üyesi, 1976’da tam üyesi oldu. 1983’te Yuri Andropov’un SBKP Genel Sekreteri olduğu dönemde Parti’nin Örgütlenme Dairesi’nin sorumluluğunu üstlendi ve ardından Merkez Komite Sekreteryası’nda önemli görevler aldı. 1985’te Politbüro üyesi oldu. Parti kadrolarından sorumlu kişi olarak Parti’de Gorbaçov’dan sonra en güçlü konuma yerleşti.

Bu dönemde, ülkenin yaşadığı sorunların tanımlanmasında ve sorunların çözülmesine yönelik reformlara girişilmesinde Ligaçyov’un da katkısı oldu. Ancak Gorbaçov ve diğer sosyal demokrat eğilimli isimlerin aksine Ligaçyov, bu yaklaşımını Leninist bir konumlanışla savundu. Alkol karşıtı kampanya ile tüketimi özendirmeye, kayıtdışı ekonomiye ve yolsuzluğa karşı yapılan hamlelere taraftardı. Ücret farklılıklarına, merkezi planlamanın güçlendirilmesi ve düzene konulmasına, işletmelerin verimliliğinin ve sorumluluğunun artırılmasına da taraftardı. Örneğin, otofinansman denemelerini, işletme muhasebesinin daha iyi yapılmasını ve toplu sözleşmeleri destekliyordu; ancak özel mülkiyete ve piyasa ekonomisine doğru atılan radikal adımlara sert biçimde karşı çıkıyordu. Ekonomi alanında yapılan ve Haziran 1985’te düzenlenen bilim ve teknik konferansında çerçevesi çizilen değişiklikleri destekledi; ancak değişimlerin “bilimsel sosyalizmin kapsamında, piyasa ekonomisi ve özel teşebbüs doğrultusunda herhangi bir sapma olmadan” gerçekleşeceğini belirtti.

Reformu büyük hevesle destekleyen Ligaçyov, Gorbaçov’un politikalarının sağa kaydığını göremedi ve hatta bu yöndeki bazı adımları kendisi attı. Daha sonra bunlardan pişmanlık duyduğunu açıklayacaktı. Gorbaçov’un perestroyka ve glasnost politikalarının sosyal demokrat niteliğinin belirginleşmesi ile birlikte, Gorbaçov’a cephe aldı. Bu çizgideki parti üyelerinin önde gelen ismi oldu. Bu dönemi şu sözlerle tanımladı: “Komünist Parti’nin ve genel olarak toplumun bedenini, on yıllardır irinlendiren eski yozlaşmış unsurların yerini, aniden, bir iki yıl içerisinde, daha da korkunç ve mutlak olarak yozlaşmış güçler aldı. Bu güçler, Nisan 1985’ten sonra Parti’de ve ülkede yaşanan sağlıklı başlangıcın devam etmesini engelledi.”

SBKP’nin 1990’daki 28. Kongresinde Gorbaçov’un karşısında Genel Sekreter adayı olarak yer aldı. Ancak başarılı olamadı ve Politbüro’dan ayrıldı. Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından, Rusya Federasyonu Komünist Partisi’nin kurulmasında önemli rol oynadı ve partinin Merkez Komitesi’nde yer aldı. Üç dönem Duma’ya seçildi.