Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu toplantısı sonrası yaptığı açıklamada 'Ülkemiz salgın boyunca yaşadığı en zor dönemden birini geçirmektedir" dedi.
Bilim Kurulu'nun yeni tedbirlerle ilgili "alternatifli öneriler" hazırladığını söyleyen Koca bu önerilerin yarın Erdoğan'ın bakanlarla yapacağı toplantıya sunulacağını, kararı Erdoğan'ın vereceğini dile getirdi. Koca ülke genelinde erişkin yoğun bakım doluluk oranını yüzde 71,3 olarak açıkladı, Sinop, İzmir, Çanakkale, Bartın, Edirne ve Rize'de ise bu oranın yüzde 80'in üzerinde olduğunu söyledi.
Vaka artışlarına ilişkin ise Koca'nın ağırlıklı olarak varyantlara işaret etmesi dikkat çekti.
Koca'nın açıklamasından satırbaşları şöyle:
- Bu konuşmanın amacı geldiğimiz nokta konusunda değerlendirme yapmaktır. Hepimiz için yararlı sonuçlar çıkacağına inanıyorum. Aylardır süren şartlar herkesi yordu. Sorunu tam gerilettiğimizi düşündüğümüz noktada yeni zorluklar ortaya çıktı. Bunlar görmezlikten gelinemeyecek gerçekler ve aşağı yukarı dünyanın her yerinde ortaktır.
- Sayısal verilere ve toplumun azalan psikolojik direncine bakıldığında ülkemiz salgın boyunda yaşadığı en zor dönemden birini geçirmektedir. Toplam vaka sayımız 3 milyon 798 bin 333'e vefat sayımız 33 bin 702'ye uzaklaşmıştır. Vakaları il il gösteren harita yayınlıyoruz. Bu harita vakaların her yerde artışta olduğunu gösteriyor.
- Şu anda iki olumsuz faktör güçlerini bize karşı birleştirmiş, yol almamızı zorlaştırmaktadır. Belirsizliğin verdiği gerginlik içinde zamanla yorulmuş olmamız, diğer faktör virüsün yeni varyantlarıdır. Yorgunluğun haklı sebepleri var. Mutasyon ve varyantlar konusunda ise genelde beklenti şansın bizden yana olmasıydı ama şu an için bu gerçekleşmedi.
- Covid-19'un eskisinden daha hızlı yayılım göstermesinin sebebi virüsün yeni varyantlarına bağlanılmaktadır.
- Vaka artışlarında etkisi yüksek olan varyantlarla virüsün daha ciddi değişime uğramış şekli olan mutantların işi zorladığı gerçektir. Bunlar hastalığın daha ağır geçirilmesine neden olabilmektedir.
- Son haftalarda çok sayıda mutant ve varyant virüs tespit ettik.
- Yeni vakaların yüzde 85'i İngiltere mutasyonu kaynaklıdır. İlk koronavirüse göre daha hızlı yayılmaktadır.
- Güney Afrika varyantı 11 ilimizde 285 kişide, Brezilya varyantı ise 9 ilimizde 166 kişide görülmüştür. Az sayıda olmakla birlikte Kaliforniya, New York ile B1521 varyantı da tespit edilmiştir.
- Verdiğim bilgilerden anlaşılacağı gibi bu yeni durum vaka sayılarını etkilemekle kalmadı, hastaneye başvurular ile yatan hasta sayısına da yansımaya başladı. Türkiye genelinde yüzde 59 olan yatak doluluk oranı yüzde 67,4 olan yoğun bakım doluluk oranında dramatik artış yoktur.
- Ama gelişmeler ikaz edicidir.
- Sağlık hizmetlerimiz halen genel sağlık hizmetlerini kapsayacak şekilde eksiksiz sürmektedir. Yükümüz önü alınamaz şekilde ağırlaşırsa geçmişte olduğu gibi bir düzenlemeye gitmek zorunda kalabiliriz.
- 18 milyon dozdan fazla aşı yapılmıştır. 2. doz aşısını olan vatandaşlarımızın sayısı 7,5 milyonu bulmuştur. Türkiye, dünyada en çok aşı yapan 6. ülkedir.
- Şartlar bizi hızla toparlanmaya davet ediyor. Günlük vaka sayıları 50 binin üzerine çıkmışken başkasından duyulacak uyarıya ihtiyaç olmamalıdır. Haritalar, tablolardaki sayılar güçlü birer uyarıdır. Salgının getirdiği kısıtlamalarla günlük hayatın ihtiyaçları arasındaki makul dengeyi tekrar kuralım. Aşı programı ilerlerken mücadelenin süresini kısaltalım. Bu iş bitene kadar bir gün bile yalnız kalmayacaksınız. Bizi bir gün bile kararsız ya da yılgın görmeyeceksiniz. Sizden isteğimse moralinizi yükseltmenizdir.
65 yaş üstü kişilerin yüzde 23,6'sı aşılanmadı
Vaka sayılarına ilişkin bazı tablolar gösteren Koca şunları kaydetti:
- 65 yaş üstü vatandaşlarımızın 1 Ocak itibariyle toplam vaka içindeki oranı yüzde 17,7. Şimdi ise yüzde 8,2. Yani aşılama sonrası neredeyse toplam vaka sayısı içinde yarı yarıya düşmüş durumda. Bu dönemde aşılanan kişi sayısı ise 65 yaş üstü yüzde 76,4. Yüzde 100 aşılanamadı. Halen yüzde 23,6 oranında 65 yaş üstü vatandaşımız aşısı tanımlandığı halde aşısını yaptırmış durumda değil.
- Sağlık çalışanlarına baktığımızda aynı tabloda, toplam vaka içindeki payı yüzde 5,3. Sağlık çalışanlarında aşılama oranı yüzde 86. Toplam vaka içindeki payı şu an yüzde 1,37'ye kadar indi. Bu aşının etkisini gösteren önemli bir bulgu.
- Hastanede özellikle 65 yaş üstü ve sağlık çalışanlarının yatışlarını gösteren tablo. 65 yaş üstünde yüzde 57,4 iken, şimdi yüzde 31'e kadar düşmüş durumda. Sağlık çalışanlarında daha belirgin, yüzde 3,1 iken, şu an 0,78. Yani dörtte bir, hatta beşte bir oranında inmiş durumda.
- Yoğun bakımda yüzde 69,9, yüzde 48,4'e 65 yaş üstü vatandaşlarımızın düşen oranını görmüş oluyoruz. Sağlık çalışanlarımız ise yüzde 1,1 iken, şu an 0,25'e kadar inmiş durumda.
- Entübe vakalar içinde 65 yaş üstündeki vatandaşımızın oranı yüzde 71'den yüzde 54,4'e indi. Sağlık çalışanları da yüzde 1,1 iken, şu an 0,15'e indi.
Vefatlarda 65 yaş üstü yurttaşların oranı düştü
- Vefat edenler içinde ise 65 yaş üstü vatandaşlarımızda, yüzde 65 oranında düştüğünü görüyoruz.
- Aşının 65 yaş üstü ve sağlık çalışanlarına daha erken yapıldığı için, hem hastanede yatış, hem yoğun bakım, hem de entübe hastalar boyutunda baktığımızda belirgin bir fayda sağladığını, vatandaşlarımızın bu noktada tanımlanmış olan kişilerin aşılarını yaptırma konusunda hassasiyet göstermelerini ifade etmek istiyorum.
SORU-CEVAP
- (Yeni kısıtlamalar) Bugün Bilim Kurulu özellikle yarından itibaren Ramazan'ın başlamasıyla birlikte ne gibi tedbirler alınabilir, önerilerimiz neler olabilir diye genel kapsayıcı bir şekilde hazırlık yapıldı. Yarın sayın Cumhurbaşkanımızın başkanlığında kabine toplantısı var. Bu kapsayıcı alternatif önerileri sunmuş olacağız. O çerçevede sayın Cumhurbaşkanımız alınan kararları uygun gördükleri halde açıklarlar.
- Ramazan ayını çok önemli görmeliyiz. Mutant ve bulaşıcılığın arttığı bir pik dönemi yaşıyoruz. O nedenle yakın temasın son derece önemli olduğunu, yakın temas ve hareketliliği azaltıcı bir duruma girmek durumundayız.
- (Rusya'nın uçuşları sınırlaması) Rusya ile özellikle Sağlık Bakanı mevkidaşımla iki defa görüşmüştüm. Yakın zamanda bir heyet göndereceklerini ve burada özellikle bizim bazı bölgelerde Muğla, Antalya, İzmir gibi Aydın gibi sertifikasyon bir bölge. O bölgede aldığımız tedbirleri görme noktasında heyetin geleceğini, ona göre önümüzdeki dönem değerlendirmenin daha rahatlıkla yapılabileceğini söyleyebilirim. Bizim aldığımız tedbir ve sertifikasyon uygulamalarını gördüklerinde farklı bir yaklaşım içinde olacaklarını söyleyebilirim.
İstanbul için 4. pik
- Bu yaşadığımız Türkiye'de üçüncü İstanbul için dördüncü pik. Vaka sayısının yoğun olduğu, ağır hasta sayımızın artmadığını rakamlardan görüyorsunuz. Şu dönemde sağlık altyapımız açısından ciddi bir sorun olmadığını çok rahat söyleyebiirim.
Yoğun bakım doluluk oranı yüzde 71,3
- Yatak doluluk oranlarımızın şu an yüzde 56,2 olduğunu söylemek istiyorum. Servis yatağı doluluk oranında sorunun olmadığını söyleyebilirim. Yoğun bakımlar için ise erişkin yoğun bakım son derece önemli. 47 bin yoğun bakımımızın 32 bini erişkin yoğun bakım olarak kullanılıyor, yüzde 71.3, yüzde 30'a yakın kapasitemizin olduğunu bu da 10 bine yakın ağır hasta anlamına geldiğini ifade etmek istiyorum. Bazı illerimizde yer yer birtakım sorunlar yaşadığımız oluyor. Yüzde 80'in üzerinde yoğun bakım doluluğu oran birkaç ilimizi söyleyeyim Sinop, İzmir, Çanakkale, Bartın, Edirne ve Rize. Yoğun bakım doluluk oranı yüzde 80'in üzerinde bu illerimizde. Erişkin yoğun bakım anlamında yüzde 71.3.
- Bunu yakınen takip ettiğimizi, kapasiteyi arttırma içinde olduğumuzu ifade ediyoruz.
- (Aşıda patent ve sağlıkta ticarileşme) DSÖ'ün iki hafta önce bir toplantısı olmuştu. O toplantıda özellikle benim bütün dünyaya ifade ettiğim şu oldu; aşıyla ilgili fikri mülkiyet haklarının çözülmesi gerektiğini ifade ettim. Bunu bir şekilde DSÖ çözmek istiyorsa formül geliştirebilir. Üretimin yapılabileceği her ülkede fikri mülkiyet haklarının çözülmesiyle daha kolay erişimin sağlanabileceğini ifade ettim. Bu konuyla ilgili gayret içerisinde olacaklarını ifade ettiler. Benim yaklaşımım çok net, fikri mülkiyet haklarına DSÖ'nün çözüm getirerek üretme becerisi olan, potansiyeli olan bütün ülkelerde bunun önünün açılması gerektiği kanaatindeyim.
- Bugüne kadar 26 milyon Sinovac aşısı geldi. Toplamda 100 milyonluk bir anlaşma yaptık Çin ile. Önümüzdeki 2-3 hafta içerisinde yeni aşıların gelebileceğini düşünüyorum.
- Sputnik V, ülkemizde Faz 3 çalışması yapılamadı. Türkiye olarak inceleme başlattık. Ara sonucu olumlu görünüyor. Son 1 haftada 3 kere Rus Sağlık Bakanı mevkidaşım ile görüşmüş oldum.
- Uğur Şahin hoca ile temas halindeyiz. 'Haziran ayında en az 30 milyon doz BioNTech aşısı gelebilir diyebilirsin' dediler.
Öğretmenlerin aşılanması
- Ramazan ayı döneminde ilkokul öğretmenlerinin hepsinin aşılamalarını bitirmek istiyoruz.
- Bilim Kurulu başından beri kapatılacaksa en geç kapatılacak, açılacaksa en erken açılacak olanı eğitim kurumları olarak gördü.
- 8. ve 12. sınıfların imtihan günleri de belli olduğu için, fırsat eşitliğini sağlamak açısından açık kalmaları noktasında genel bir değişmez yaklaşım sözkonusu. O sınıflarla ilgili öğretmenleri tanımlayıp onların da aşılamalarını yapmak istiyoruz.
- (Tam kapanma önerisi var mı Bilim Kurulu'nun) Bilim Kurulu öneri anlamında alternatifli yaklaşımlarını ortaya koydu. Bunları ben yarın kabinede sunacağım. Bilim insanı olarak sizin söyledikleriniz farklı olabilir ama toplumun ekonomik yapısı da var, psikolojik yapısı da var. Bütün bu dengeler gözetilerek sonuç alınmış olur.
- (Aşı pasaportu) Faz 3 çalışması haftaya yayınlanmak üzere gönderilecek. O yüzden aşı pasaportunda Sinovac aşısı olmayacak diye bir şey düşünmeyelim. Yayın da sözkonusu olduğunda zaten bu konuda sorun olmamış olacak.