Rus saldırısında kritik ayrıntı: İdlib'de vurulan trafo merkezi Türk elektriğini dağıtıyordu

Rusya, son günlerde hareketlenen cihatçıların İdlib'deki trafo merkezini bombaladı. Trafolar Türkiye'den gelen elektriği iletiyordu.

Haber Merkezi

İsrail'in Suriye'ye saldırıları, ülkenin kuzeyindeki İdlib'de selefi cihatçı örgütleri harekete geçirdi.

İdlib'i kontrol eden cihatçı gruplar ve El Kaide bağlantılı Heyet Tahrir el Şam (HTŞ), geçtiğimiz hafta Suriye ordusu, Hizbullah ve İran milislerine karşı askeri operasyon başlatmak için hazırlıklara başladı.

Suriye güçleri ve Rus uçaklarıysa HTŞ'nin artan askeri hareketlerini takipte.

Birleşik Krallık tarafından finanse edilen ve cihatçı gruplara yakınlığıyla bilinen Beyaz Baretliler, 15 Ekim'de Rus uçaklarının İdlib'in Ayn el-Zerka beldesinde bulunan Kilani Trafo Merkezini bombaladığını duyurdu.

Bölgeye elektrik sağlayan Green Energy şirketi, bombardıman sonucu trafo merkezinin tamamen hizmet dışı kaldığını bildirdi.

Bombardıman nedeniyle trafolara bağlı bölgelerde elektrik kesintileri yaşandı

İdlib'de çarklar Türkiye'nin elektriğiyle dönüyor

HTŞ, İdlib ve çevresini "Kurtuluş Hükümeti" adlı kendisine bağlı idari yapı üzerinden kontrol ediyor. Bu yapıya ait Genel Elektrik Şirketi, Mart 2020’de yerel bir şirket olan Green Energy ile elektrik dağıtımı için anlaşma imzaladı.

Bölgede 160 binden fazla aboneye elektrik ulaştıran şirket, bu elektriği adını açıklamadığı Türkiye'deki özel bir şirketten temin ediyor.

Adı gizlenen şirket, Enerji Bakanlığı'yla imzaladığı sözleşme çerçevesinde elektriği Reyhanlı üzerinden yüksek gerilim hatlarıyla İdlib'e ulaştırıyor.

Türkiye'de elektrik dağıtımı 10 yıl önce özelleştirilmiş, Reyhanlı'nın da bulunduğu bölgedeki faaliyetler Sabancı Holding'e ait Toroslar EDAŞ adlı şirkete satılmıştı. 

Reyhanlı üzerinden gelen elektrik sayesinde selefilerin kontrolündeki bölgede sanayi üretimi sürdürülebiliyor.

HTŞ'nin "Kurtuluş Hükümeti", doğrudan kendisine bağlı olan ve örgüte yakın isimlerin yönettiği şirketler aracılığıyla gübre, tarım mahsulleri, tarım ilacı, çimento ve inşaat malzemeleri gibi ürünlerin ticaretinde tekeli elinde bulunduruyor. Örneğin bu şirketlerden biri olan Watad Petrol, Türkiye’den kaçak getirilen yakıt ve evsel gazı kontrol ediyor.

Türkiye’den özel bir şirket, Suriye Green Energy ile koordineli çalışarak İdlib'e elektrik temin ediyor.

Türkiye'den İdlib'e nakil hatları kurulmadan önce elektrik, jeneratörler veya güneş panelleri gibi maliyetli yöntemlerle sağlanıyordu.

İdlib'i besleyen asıl elektrik santralleri Suriye hükümetinin kontrolündeki Halep'te. HTŞ'nin (eski adıyla el-Nusra Cephesi) bölgeyi ele geçirdiği Mart 2015’ten bu yana Suriye hükümeti elektrik vermeyi reddediyor.

Rusya'nın bombaladığı trafolar Türkiye'den gelen yüksek akımlı elektriği daha düşük bir akıma dönüştürmeye yarıyor. Elektrik dağıtımı için hayati öneme sahip trafoların onarımı oldukça maliyetli. HTŞ'li isimler daha önce basına verdikler demeçlerde "trafoların hedef alınmasından korkuyoruz" demişlerdi.

Türkiye’den bölgedeki birliklere takviye

Rusya’nın hava saldırılarıyla eş zamanlı olarak Suriye güçleri de bölgeye takviye birlikler gönderdi. Suriye ordusunun 4. Tümeni, 25. Özel Görev Tümeni, 5. Kolordu ve Cumhuriyet Muhafızları’ndan birlikler Halep’in batı kırsalına konuşlandırıldı.

Öte yandan Türk Silahlı Kuvvetleri de İdlib’deki gözlem noktalarını güçlendirmek için yeni takviyeler gönderdi. Dün 70 kamyondan oluşan bir askeri konvoy Bab el-Hava sınır kapısından İdlib’e giriş yaptı. Konvoyda askeri ve lojistik ekipmanlar, silahlar ve askerler yer aldı.

TSK 4 yıldır bölgede

Suriye'nin kuzeybatısı, Mart 2020'de Rusya ve Türkiye arasında, bölgede gerilimi azaltma adına imzalanan Moskova Mutabakatı ile yönetiliyor. Suriye ordusu, İran'a bağlı milisler ve Hizbullah, 2019 sonlarında kuzey Hama kırsalını cihatçılardan ele geçirdikten sonra, İdlib ve Halep kırsalının geniş alanlarını temizlemişti.

Bu dönemde Türkiye, Moskova Anlaşması'ndan yararlanarak İdlib vilayeti genelindeki askeri varlığını güçlendirdi. Burada binlerce asker konuşlandıran Türkiye, vilayette cihatçılarla Suriye ordusu arasındaki temas hatlarında bir savunma duvarı oluşturan üsler kurdu.