ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın Perşembe günü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefonda görüştüğü ve Ukrayna'daki savaşı ele aldığı iddia edildi. İddia ilk olarak ABD gazetesi Washington Post'ta, ardından İngiliz haber ajansı Reuters'da yer aldı. Kremlin'dense iddiaların "saf kurgu" olduğu açıklaması yapıldı.
Washington Post'ta yer alan haberde, Trump'ın Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde Rusya Devlet Başkanı'na Ukrayna'daki savaşı tırmandırmamasını tavsiye ettiği ve "Washington'ın Avrupa'daki önemli askeri varlığını" hatırlattığı kaydedilmişti.
Gazeteye konuşan kaynaklar, Trump'ın "Ukrayna savaşının yakında çözülmesi" konusunda takip görüşmeleri yapmak istediğini de sözlerine ekledi.
Görüşmeye aşina olduğu öne sürülen eski bir ABD yetkilisine dayandırılan haberde Trump'ın muhtemelen ikinci başkanlık dönemine Ukrayna savaşında bir tırmanışla başlamak istemediği, bunun da Trump'a "savaşın daha da kötüleşmesini önlemek istemek için bir teşvik sağladığı" iddia edildi.
Trump'ın sözcüsü Steven Cheung ise, gazeteye yaptığı açıklamada şunları söyledi:
"Başkan Trump tarihi bir seçimi kesin bir şekilde kazandı ve dünyanın dört bir yanındaki liderler Amerika'nın dünya sahnesinde yeniden öne çıkacağını biliyor. Bu nedenle liderler, küresel barışı ve istikrarı temsil ettiği için 45. ve 47. başkanla daha güçlü ilişkiler geliştirme sürecine başladılar."
Reuters da ismini yayınlamadığı bir kaynağının Pazar günü ajansa yaptığı açıklamada, ABD'nin Kiev'e askeri ve finansal desteğinin ölçeğini eleştiren ve savaşı kısa sürede bitireceğini söyleyen Trump'ın Putin ile geçtiğimiz günlerde konuştuğunu söylediğini duyurdu.
Cuma günü Kremlin, Putin'in Ukrayna'yı Trump ile görüşmeye hazır olduğunu ancak bunun Moskova'nın taleplerini değiştirmeye istekli olduğu anlamına gelmediğini söylemişti.
Kremlin'den iddialara yanıt: 'Tamamen gerçekdışı'
Bugün Kremlin'den yapılan açıklamada ise Trump ile Putin'in son günlerde bir telefon görüşmesi yaptığı iddiası yalanlandı. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov "Bu tamamen gerçek dışı. Saf bir kurgu ve sadece yanlış bir enformasyon. Hiçbir konuşma olmadı" dedi. Peskov gazetecilere yaptığı açıklamada bu durumun "zaman zaman oldukça saygın yayınlarda bile yayınlanmakta olan bilginin niteliğine açık bir örnek" oluşturduğunu dile getirdi.
Putin'in Trump ile temas kurma planı olup olmadığı sorulan Peskov "Henüz somut bir plan yok" yanıtını verdi.
Trump'ın sözcüsünden 'Yorum yapmıyoruz' açıklaması
Reuters'ın aktardığına göre Trump'ın iletişim direktörü Steven Cheung, Trump-Putin görüşmesi olduğu iddiasıyla ilgili soruya, "Başkan Trump ile diğer dünya liderleri arasındaki özel görüşmeler hakkında yorum yapmıyoruz" yanıtını verdi.
Ukrayna: Görüşmeden haberdar değildik
Öte yandan Trump-Putin arasında geçtiği ileri sürülen görüşmeye ilişkin Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Kiev'in görüşmeden haberdar edildiği ve görüşmenin gerçekleşmesine itiraz etmediği iddiasını yalanladı. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Heorhi Tikhi, Reuters'a yaptığı açıklamada, "Ukrayna tarafının görüşmeden önceden haberdar edildiğine dair haberler yanlıştır" dedi.
ABD medyasının bildirdiğine göre Trump, geçtiğimiz Çarşamba günü Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile görüştü.
Trump öncesinde Almanya ve Güney Kore liderleriyle görüştü
Trump ayrıca dün Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile görüştü. Alman hükümet sözcüsü, "Şansölye, Alman hükümetinin iki ülke hükümetleri arasındaki onlarca yıllık başarılı işbirliğini sürdürme isteğini vurguladı. Ayrıca Avrupa'da barışa dönüş için birlikte çalışmayı kabul ettiler" dedi.
Trump, geçtiğimiz hafta Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol ile yaptığı bir telefon görüşmesinde de, ABD'nin Seul ile gemi inşa sektöründe, özellikle de donanma gemi inşasında çalışmakla ve "Asya-Pasifik bölgesinde gerçek barış ve refahı teşvik etmekle" ilgilendiğini ifade etmişti.
Biden Trump'ı Oval Ofis'e davet etti
Bu arada mevcut ABD Başkanı Joe Biden, Trump'ı Çarşamba günü görüşmek üzere Oval Ofis'e davet etti. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, dün Biden'ın en önemli mesajının "barışçıl bir iktidar devrini sağlama taahhüdü" olacağını söyledi. Biden, ayrıca Trump ile Avrupa, Asya ve Ortadoğu'da neler olup bittiği hakkında konuşacak.
Sullivan, CBS'ye yaptığı açıklamada, "Başkan Biden önümüzdeki 70 gün içinde Kongre'ye ve göreve gelen yönetime Amerika Birleşik Devletleri'nin Ukrayna'dan çekilmemesi gerektiğini, Ukrayna'dan çekilmenin Avrupa'da daha fazla istikrarsızlık anlamına geldiğini savunma fırsatına sahip olacak" dedi.
Trump'ın 'Ukrayna'ya yardım' tavrı nasıldı?
Washington, Şubat 2022'de Rusya'nın askeri harekat başlatmasından bu yana Ukrayna'ya onlarca milyar dolar değerinde ABD askeri ve ekonomik yardım sağladı. Trump bu finansmanı defalarca eleştirdi ve diğer Cumhuriyetçi milletvekilleriyle birlikte karşı çıktı.
Trump'ın Putin ile görüştüğü iddia edilen Perşembe gününden bir gün önce, Trump'ın kıdemli siyasi danışmanlarından Bryan Lanza, BBC'ye Ukrayna'nın "kazanma vizyonu" yerine barışa odaklanması gerektiğini belirtmişti.
Lanza BBC'ye, "Zelenskiy sadece Kırım geri verildiğinde bu çatışmayı durduracağız, barış sadece öyle olacak demişti. Başkan Zelenskiy için haberimiz var: Kırım gitti" dedi.
Trump'ın sözcüsü, yorumlarının ardından Lanza'nın "kampanya için bir taşeron" olduğunu ve "Başkan Trump için çalışmadığını ve onun adına konuşmadığını" savundu.
Moskova ve Kiev'in barış şartları nelerdi?
Putin, 14 Haziran'da savaşın sona ermesi için şartlarını ortaya koymuştu: "Ukrayna NATO hedeflerinden vazgeçmeli ve Rusya'nın hak iddia ettiği dört bölgenin tamamından tüm birliklerini geri çekmeli."
Ukrayna'ysa bunu reddederek bunun teslimiyete eşdeğer olacağını ve Zelenskiy'in batıdan ek askeri destek taleplerini içeren bir "zafer planı" ortaya koyduğunu kaydetmişti.
