Patronlar istedi, IMF dayattı, AKP yaptı: Sefalet ücreti 22 bin 104 oldu

Asgari ücrete enflasyonun 17 puan altında zam yapıldı. Milyonlara yoksulluk sınırının ancak üçte biri reva görüldü. Emekçiler yılında ilk aylarında açlık sınırın altında kalacak.

Haber Merkezi

Patronlar ve uluslararası finans tekelleri istedi, AKP yaptı. ''Enflasyonla mücadele'' bahanesi adı altında asgari ücret enflasyondan daha az artırıldı.

Çalışma Bakanı 2025 yılının asgari ücretini 22 bin 104 lira olarak açıkladı. Yani artış oranı yüzde 30 oldu.

Oysa resmi enflasyon yüzde 47. Enflasyonun yüksek seyrettiği son yıllarda asgari ücret belirlenirken gerçekleşen enflasyon oranı baz alındı. 

Patronlar, uluslarası finans tekelleri ve ekonomi yönetimi bir yıldan uzun süredir asgari ücret zammı belirlenirken 2024'te yaşanan (yüzde 47) değil, 2025 sonu için hedeflenen (yüzde 21) enflasyonun esas alınmasını talep ediyordu.

Bu tezin ardında enflasyona ücret artışlarının neden olduğu yalanı yatıyor. Ancak araştırmalar enflasyonu işçilerin ücretindeki artıştan çok, patronların kârının beslediğini gösteriyor.

Açlık sınırının biraz üstü, yoksulluk sınırının oldukça altı

2025'in asgari ücreti yılın ilk aylarında açlık sınırının altında kalacak.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda işçi kesimini ''temsil'' eden Türk-İş'in hesabına göre açlık sınırı Kasım itibariyle 20 bin 562 lira.

Açlık sınırı 4 kişilik bir ailenin yalnızca gıda harcamalarından ibaret. Buna kira, eğitim gibi giderlerin eklenmesiyle oluşturulan yoksulluk sınırıysa 66 bin 976 lira.

Bekar bir çalışanın aylık yaşam maliyeti de 26 bin 712 lira.

Merkez Bankası'nın tahminlerine göre yoksullaştıran ekonomi politikaları 2025'in üçüncü çeyreğinde zirve yapacak ve 2027 sonuna kadar şiddetini sürdürecek.

'Asgari ücretin karşısına azami taleplerle çıkacağız'

Türkiye Komünist Partisi, açıklanan yeni asgari ücretin emekçilerle alay etmekle aynı anlama geldiğini vurguladı.

TKP'den paylaşılan ilk değerlendirmede ''İşçi sınıfının yarattığı zenginliği, bütün halka ait olan yurdumuzun kaynaklarını bir avuç holdingin iç etmesine izin vermeyeceğiz'' denildi.

Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

'' 'Eğlendik hep birlikte, dağılın…' Öyle mi AKP?

Aylardır süren asgari ücret tartışmasından 22 bin lira çıktı. Pardon, 22.104 lira.

İşçi sınıfının hakkını ödeyemezsiniz zaten. Ama emekçilerle alay etmenize izin vermeyeceğiz. 'Büyüyoruz, büyük güç oluyoruz' yaygarasının ardında halkın sefaleti orta yerde duruyor.

Bizden söylemesi, işçi sınıfının yarattığı zenginliği, bütün halka ait olan yurdumuzun kaynaklarını bir avuç holdingin iç etmesine izin vermeyeceğiz.

Asgari ücretin karşısına azami taleplerle çıkacağız.''

Hedefi tutturamayanlar yeni hedeflerini dayattı

Enflasyonun kaynağında ücret artışları olduğu savunularak, yüzde 75'lik enflasyon rekoruna rağmen yılın ikinci yarısında asgari ücrette artışa gidilmedi. Ayrıca faizler yükseltildi, kredi muslukları kısıldı. Bu tercihlerin bir sonucu olarak iç talep zayıfladı yani istenildiği gibi emekçiler daha az tüketebilir hale getirildi. Aynı süreçte döviz kurunda artış sınırlı kaldı, petrol ve hammadde fiyatları stabil seyretti.

Tüm bunlara rağmen enflasyonda vaat edilen gerilemenin yakalanamadığı görülüyor. Eylül 2023’te açıklanan Orta Vadeli Program’da 2024 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 33’tü.

Bu tahmin, yıl içinde yüzde 38 olarak revize edildikten sonra üç ay önce açıklanan bu yılın Orta Vadeli Programı’nda yüzde 41,5 olarak yeniden güncellendi. Ancak bu hedef de mümkün görünmüyor. Kasım itibariyle yıllık enflasyon yüzde 47. Aralık verisiyle birlikte tamamlanacak yıllık enflasyonun yüzde 45 civarında olacağı tahmin ediliyor.

Defalarca revize etmelerine rağmen enflasyon hedefini tutturamayanlar, asgari ücret hesaplamasında gelecek yılın hedeflenen enflasyonunun (yüzde 21) baz alınmasını dayattı. 

'Hedeflenen enflasyon' dayatmasının yolu nasıl döşendi?

2023 Eylül - Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek: "Bundan sonra ücret düzenlemeleri hedef enflasyona göre yapılacak."

2023 Kasım - İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç: "Asgari ücret bu konuda mevcut politikalar ve hedeflenen enflasyon dikkate alınarak kurulan dengeleri bozmayacak şekilde belirlenmeli. Bu alanda tabii ki çalışanların beklentileriyle beraber piyasanın da dengesini bozmayacak şekilde karar alınmalı."

2024 Temmuz - Moody's Türkiye Raporu: "Ücretlerin geriye dönük endekslenmesi uygulamasını sona erdirmek reformlar için olumlu olacaktır."

2024 Ağustos - Deutsche Bank Raporu: "Tüketicilerin alım gücünü desteklerken aynı zamanda enflasyon üzerindeki yukarı yönlü baskıyı sınırlamak için yüzde 25’e yakın bir artış muhtemelen ideal olacaktır" 

2024 Ekim - IMF Türkiye Misyonu Başkanı Jim Walsh: "(Yüksek artışın) bu yıl olmamasını umuyoruz, çünkü enflasyonun yüksek olduğu birçok ülkeden edindiğimiz deneyimlere göre, asgarin ücretin bu oranda artırılması, enflasyon beklentileri için büyük bir çıpa oluşturuyor."