Normandiya Çıkarmasından aylar önce, ABD ve İngiltere'nin tatbikatlarında gerekli önlemlerin alınmaması neticesinde 946 ABD askeri ölür. Bu trajedi bugün bile pek az kişi tarafından bilinmekte.
Ogün Eratalay
6 Haziran günü, 1944 yılında gerçekleşen Normandiya Çıkartmasının yıldönümü. Bu gün Avrupa’nın çeşitli kentlerinde törenler düzenleniyor, kıtayı Nazi belasından kurtardığı öne sürülen ABD Ordusuna güzellemeler düzülüyor. Acaba gerçekten böyle mi, isterseniz gelin bir bakalım…
*
1944 yılı başlarına gelindiğinde II. Dünya Savaşı çoğunlukla hala Doğu Cephesinde sürmektedir. Nazi Almanyasını Sovyet topraklarından atan Kızıl Ordu ve partizan birlikleri cephe hattını artık Polonya içlerine, Slovakya’ya getirmiş, Bulgaristan, Romanya ve Macaristan büyük ölçüde işgalden kurtarılmıştır. ABD başta olmak üzere emperyalist ülkeler Sovyet lider Stalin’in ısrarlı taleplerine rağmen Avrupa’da ikinci cepheyi açmakta ayak diremiş, Naziler tarafından görece az birlikle gayet başarıyla savundukları İtalya Cephesinde durma noktasına gelmiştir. Savaşın ardından Sovyet Kızıl Ordusu tarafından özgürleştirilmiş bir Avrupa kıtasından çekinen emperyalistler bu dönemde Fransa kıyılarına çıkartma planlarına iyiden iyiye başlar.
Çıkartma için belirlenen Normandiya sahillerine fiziki özellikleri nedeniyle benzeyen İngiltere’nin güney bölgesindeki Devon kentindeki Slapton Sand plajı çıkartmaya katılacak ABD askerlerinin eğitilmesi için tatbikat bölgesi olarak belirlenir. Bölgedeki sivil nüfus başka yerlere tahliye edilir ve Nisan-Mayıs 1944 döneminde yoğun tatbikatlar başlar.
Tatbikata tank taşıyabilen çıkartma gemileri, donanmadan çeşitli savaş gemileri ve yaklaşık 30 bin asker katılır. İlk olay 27 Nisan günü yaşanır. Tatbikatın o günkü faaliyetinde gerçekçi olması için deniz topçusu bombardımanı altında birlikler karaya çıkacaktır. Askerin savaş ortamına hazırlanması amacıyla yapılan planlar koordinasyonsuzluk ve iletişim hataları nedeniyle trajediye dönüşür. Çıkarma gemilerinin bazılarının tatbikat saati olan 07:30’a hazır olamaması nedeniyle başlangıç bir saat ertelense de bu bilgi bazı çıkarma gemilerine ulaşmaz. Yeni tatbikat saatine göre çıkarmadan hemen önce sahili gerçek mermilerle bombalayacak olan donanma topçusu, tatbikatın ertelendiğinden habersiz şekilde sahile çıkmış olan ABD askerlerini bombalar. Bu dost ateşi olayında yaklaşık 450 askerin öldüğü sanılmaktadır.
Ertesi gün ise daha büyük bir facia, komuta heyetinin beceriksizlik ve tedbirsizliği nedeniyle yaşanır. Tatbikat yapılan bölge Fransa sahillerine oldukça yakın olduğu için tatbikata katılan gemilerin güvenliği için Fransa’nın Cherbourg kentinde olan Nazi donanma üssü ablukaya alınmıştır. Buradan çıkabilecek savaş gemisi veya denizaltıların tatbikattaki gemilere saldırmaması için önlemler alınır. Ancak buna rağmen 9 Nazi hücumbotu ablukadan sıyrılarak sabaha karşı tatbikatın yapıldığı bölgeye gelir.
Çıkartma gemilerini korumakla görevli HMS Azalea kaptanının konumlama hatası ve diğer koruma gemisinin bakıma alınıp yerine yedeğinin henüz gelememiş olması belirleyici olur. İngiliz ve Amerikan birliklerinin farklı telsiz frekansında olmaları da ihmaller zincirine yeni halkalar ekler. Sonuçta destek birlikleri bölgeye gelinceye kadar Naziler tarafından savunmasız gemilere düzenlenen saldırılar sonucunda LST-507 ve LST-531 çıkarma gemileri vurularak batar, diğer çıkarma gemileri de vurulur ve ağır hasar alır. Çoğu ilk patlamalar sırasında olmak üzere toplamda 749 Amerikan askeri boğularak veya kurtarılmayı beklerken hipotermiden hayatını kaybeder.
Olay savaş sırasında askerin ve kamuoyunun moralini kötü etkilememek adına örtbas edilmiş, savaşın ardından da bu tutum sürdürülmüştür.
*
Günümüzde emperyalizm çeşitli filmlerle ve tarihi yeniden yazarak insanlığı Nazi belasından Sovyet halklarının, Kızıl Ordusunun değil Normandiya’ya çıkartma yapan Amerikan askerinin kurtardığı yalanını ısrarla yineliyor. Emperyalizm insana değer vermemekle suçladığı Sovyet rejimini karalamak için türlü yalanlar uyduruyor, asılsız ithamlarla anısını lekelemeye çalışıyor. Ancak kendi örtbas etmeye çalıştığı tarihine baktığımızda askerini piyon olarak gören, beceriksizliğini, plansızlığını ve ihmalkârlığını örtmek için insanların hayatları feda edenin emperyalizm olduğu apaçık ortaya çıkıyor.