Milyonlarca emekçi açlık sınırında yaşamını devam ettirmeye çalışırken her ürüne zam gelmeye devam ediyor. 2023'e sayılı günler kala, asgari ücrete yapılacak zammın gölgesinde büyük fiyat artışları yaşanıyor.
Resmi enflasyon beklentilere uygun şekilde yüzde 70-75 aralığında gelirse yılbaşında asgari ücretin 7 bin 700 - 8 bin TL olarak belirleneceği tahmin ediliyor.
Daha şimdiden asgari ücrete yapılacak zam emekçilerin ücretlerine yansımadan erimiş durumda.
İşte 2022 yılında yapılan ve 2023'de zamlı olarak ödeyeceğimiz ürünlerden zam yapılanlara derleyebildiklerimizin listesi:
Akaryakıt'a zam devam ediyor
1 Ocak 2022 itibariyle İstanbul’da benzin, 12,31 liradan 12,92 liraya, LPG fiyatları 98 liradan 8,76 liraya ve motorin ise 11,45 liradan 12,74 liraya yükselmişti.
1 Aralık 2022 tarihinde güncel akaryakıt pompa fiyatlarına göre; İstanbul'da motorin litre fiyatı ortalama 22,50 liradan satılıyor. Benzinin litresi ise ortalama 20,17 liradan satılıyor. LPG litre fiyatı ise 10,45 TL.
Akaryakıt litre fiyatları yıl içinde 30 TL'lere kadar yaklaşmıştı.
10 yıllık pasaportun bedelinde büyük artış
Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla vergi usul kanunu tebliğine göre yeniden değerleme oranı yüzde 122,93 olarak belirlendi. Daha önce en yüksek oran 1994’te yüzde 107,6 olmuştu. Bu orana göre,
Sürücü belgeleri harcı
A sınıfı sürücü belgesi harcı 370 TL’den 825 TL’ye, B sınıf sürücü belgesi harcı bin 116,90 TL’den 2 bin 489,90 TL’ye yükselecek.
Pasaport ücretleri
2022 yılında 309 TL olan 6 aylık pasaport ücreti 689 liraya çıkacak. 1 yıl sürelinin 452,30 TL olan ücreti bin 83,12 TL'ye, 2 yıl sürelinin 738,40 TL olan ücreti bin 646,11 TL'ye, 3 yıl sürelinin bin 49,00 TL olan ücreti 2 bin 338,53 TL'ye, 3 yıldan fazla sürelinin ücreti de bin 478,30 TL'den 3 bin 295,70 TL'ye çıkacak.
Yurtdışından cep telefonu getirenin ödeyeceği ücret
Bu oran sabit kalırsa yurtdışından yolcu beraberinde getirilecek bir telefon için ödenecek harç tutarı, 2 bin 732 TL'den 6 bin 913 TL'ye yükselecek.
2023'te geçerli olacak trafik cezası tarifesi belli oldu
Park ihlali cezası 436 TL’ye, kırmızı ışıkta geçme cezası ise 953 TL’ye,
Ruhsatsız araç kullanmanın cezası 166 liradan 370 liraya,
Emniyet kemeri takmama, park yasağı ihlali cezası 196 liradan 436 liraya,
Engelli otopark işgali 392 liradan 874 liraya,
Kış lastiği takmamanın cezası 2 bin 534 liraya,
Alkollü araç kullanmanın cezası bin 906 liradan 4 bin 250 liraya
Seyir halinde cep telefonu kullanmak, kırmızı ışık ihlali 427 liradan 953 liraya yükselecek.
Suya zam
İstanbul başta olmak üzere çok sayıda ilde yüzde 25 ila yüzde 190 arasında AKP'li ve CHP'li belediyeler suya zam yapmış oldu.
Ekmeğe zam
İzmir'de ekmek zamlandı. Ekmek 1 Aralık'tan itibaren 5 liradan satılmaya başlandı. Kayseri'de 200 gram ekmeğin fiyatı yüzde 40 artarak 2,5 liradan 3,5 liraya yükseldi.
Adana ve Mersin'de 215 gramlık ekmek 4 liradan Eskişehir'de 200 gram ekmek 4 liradan satılmaya başladı.
Bu illerin dışında da hemen hemen tüm illerde ekmeğe yüzde 40'a yakın zam geldi.
'5 litre sıvı yağ 500 lira olacak'
Nisan 2021'de 5 litresi 60 liradan satılan ayçiçek yağı, dolar kurundaki yükseliş, enflasyon ve Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle 200 lirayı buldu. Ucuz ürün sattığı iddiasında bulunan süpermarketlerde, marketlere ait markalı ayçiçek yağı fiyatları dahi 150 lirayı aştı.
Sektör temsilcileri önlem alınmazsa 1 litre sıvı yağın 100 lira olacağını söylüyor.
Mutfak tüpüne zam
12 kiloluk mutfak tüpünün fiyatı 320 TL'ye kadar çıktı.
Zorunlu trafik sigortalarına düzenleme
Trafik sigortasında sistem değişti. Düzenlemeye göre 'çok riskli sürücüler'e yüzde 200 zam yapılırken, 'çok iyi sürücüler'e ise yüzde 50 indirim uygulanacak.
İçki ve sigaraya dev zamlar yapıldı
İçki ve tütüne çok sayıda ürüne peş peşe zam geldi. Son olarak Jack viski gurubuna yüzde 18 zam geldi.
Bu yıl boyunca sigaraya 5 kez zam geldi. Temmuz ve Eylül'de 2'şer lira zam gelirken, sigaralara Ekim ayında da 2 lira zam gelmişti.
2022 boyunca içkiye de zam üstüne zam geldi. Son olarak içki fiyatları Eylül ayının sonunda zamanlandı.
Et ve süt ürünlerine zam geliyor
Et ve süt ürünlerine zam geleceği iddialarından bahseden Gıda Perakendecileri Derneği Başkanı ve BİM İcra Kurulu Üyesi Galip Aykaç şunları kaydetti:
"Eğer tedbir alınmazsa süt ve et konusunda 2023, bu yıldan daha zorlu geçecektir. Bugünlerde süt hayvanlarının girdi maliyetleri çok yüksek olduğu ve yeterli fiyatı piyasada bulamadığı için inekler kesime gitmiştir. Bu kesilen ineklerin de artık sonlarına gelinmiştir. İneği keserek sadece sütü değil eti de kestik. Et fiyatlarının da artacağı bugünlerde kulağımıza geliyor.”
İnternete büyük zam
Türk Telekom bireysel ve kurumsal müşterileri için zamlı tarifelerini paylaştı.
1 Aralık’tan itibaren geçerli olacak olan zam ile birlikte Türk Telekom internet tarife ücretleri 75 TL zamlanmış durumda. Kurumsal ve bireysel kullanım için zamlı tariflerini paylaşan şirket, Statik IP ücretlerine de önemli oranda zam yaptı.
Disney Plus'tan zam kararı
Disney Plus'ın yeni ücret tarifesi belli oldu. İçerikleri reklamsız bir şekilde izlemek isteyenler artık aylık 8 dolar yerine 11 dolar ödeyecek. Yeni yapılan zamla birlikte, platformun ülkemizdeki abonelik fiyatı 50 lirayı aşabilir. Disney+ Türkiye fiyatlarıyla ilgili henüz şirketten resmi bir açıklama yapılmadı.
YouTube Premium'a yüzde 135’e varan zam
YouTube Premium’un Türkiye’deki abonelik ücretlerine yapılan zam önümüzdeki faturalara yansıyacak. Aboneliğini App Store üzerinden yapanlar için zam oranları yüzde 135’leri bulacak.
'Öğrenci' 9.99 TL’ den 19.49 TL’ ye, 'Bireysel' 16.99 TL’ den 29.99 TL’ ye, 'Aile planı' ise aylık 25.99 TL’ den 59.99 TL’ye yükseltilecek. En yüksek zam yüzde 131’lik oran ile Aile planına gelecek.
Apple işletim sistemi olan iOS kullananlar, aboneliğini Android ya da web üzerinden başlatanlara göre daha yüksek ücret ödüyor. Android kullananların halihazırda 25.99 TL ödediği aile planına Apple kullanıcıları 33.99 TL ödüyor.
Aboneliğini iOS üzerinden yapan kullanıcılar bireysel abonelik için 59.99 TL, aile planı için 79.99 TL ödeyecek.
Bu liste dışında 2022 yılında her ürüne büyük zamlar geldi. Süt ve süt ürünleri, yumurta, şeker ve çaya, temel besin maddelerine arka arkaya çok kez zam yapıldı. Emekçiler 2022 boyunca bu zamların altında ezilirken, ücretlerine aldıkları zamlar daha hesaplarına yatmadan buharlaştı. Ufukta tabloyu değiştirecek bir durum olmayacak gibi gözükürken akaryakıt, döviz kurlarındaki değişimler nedeniyle temel besin maddelerinde çok fahiş fiyat artışları görmeye devam edeceğimizi söylemek şimdiden söylemek mümkün gözüküyor.