ABD Başkanı Trump'ın ekibine dahil olan Musk, ülkenin dış yardım kuruluşuyla çatıştı, "ölmeli" diye hedef aldı. Trump'sa Güney Afrika'nın eşitlik yanlısı mülkiyet yasasına kızarak yardımları durdurma kararı aldı.
Dış Haberler
ABD Başkanı Donald Trump'ın yeni ekibinde yer alan milyarder Elon Musk'ın yeni hedefi ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) oldu.
Musk, iki üst düzey güvenlik temsilcisinin gizli materyallere erişimi reddetmesi üzerine yardım kuruluşunun "ölmesi" gerektiğini öne sürdü. Söz konusu iki temsilci, olayın ardından izne çıkarıldı.
ABD Başkanı Donald Trump tarafından Hükümet Verimliliği Bakanlığı'na (DOGE) başkanlık etmek üzere atanan Musk, bugün güvenlik görevlilerinin maliyet azaltma görev gücü üyelerinin Washington'daki kuruluşun genel merkezindeki kısıtlı alanlara erişimini engellediği bildirildikten sonra USAID'i "suç örgütü" olarak nitelendirdi.
Musk, sosyal medya platformu X'te kuruluş için "Ölmesinin zamanı geldi" diye yazdı.
ABD medyasının aktardığına göre, USAID'in güvenlik direktörü John Voorhees ve yardımcısı Brian McGill, güvenlik izinleri olmadığı için DOGE personelinin güvenli bölgelere girmesini engelledikten sonra izne çıkarıldılar.
Trump'ın bir yürütme emriyle kurulan ancak bir hükümet departmanı olmayan DOGE temsilcileri, ilk olarak CNN tarafından bildirilen gerilimin ardından gizli bilgilerin bulunduğu alanlara erişebildiler.
Beyaz Saray iletişim direktörü Steven Cheung ise, DOGE personelinin güvenli alanlara erişmeye çalıştığını reddetti ve olayla ilgili PBS'in ulaştığı bilgileri "sahte haber" ve "uzaktan yakından bile alakası yok" diye nitelendirdi.
Cheung, X'te yaptığı bir paylaşımda "Medyanın ne kadar ciddiyetsiz ve güvenilmez olduğunu gösteriyor" dedi.
Ancak DOGE'de görev yapan Katie Miller, görev gücünün girişimini bir bakıma kabul etti ve X'te "uygun güvenlik izinleri olmadan hiçbir gizli malzemeye erişilmedi" diye yazdı.
Dışişleri Bakanlığı'na mı bağlanacak?
Olay, neredeyse tüm dış yardımları donduran Trump'ın USAID'i kısıtlamayı veya hatta tamamen ortadan kaldırmayı planladığı yönündeki kanıları tetikledi.
Önceki gün, USAID web sitesi çevrimdışı oldu ve Dışişleri Bakanlığı web sitesinde ajansın sade bir sayfası belirdi. Bu da ajansın Dışişleri Bakanlığı'na dahil edileceği yönündeki spekülasyonları körükledi.
2013 ile 2017 yılları arasında USAID'in ABD Dış Afet Yardım Ofisi müdürü olarak görev yapan Jeremy Konyndyk ise, Kongre kararı olmadan USAID'i ortadan kaldırmanın hukuka aykırı olacağını ve ABD Anayasası'nda yer alan güçler ayrılığının ihlali olacağını vurguladı.
Konyndyk, X'te yaptığı paylaşımda, "Bu kumar başarılı olursa, yani Trump (veya Elon) Kongre tüzüklerini ve fonlama zorunluluklarını geçersiz kılar ve Kongre de buna boyun eğerse, bu çok karanlık bir işaret olur... Ve bu iş USAID'le kalmaz" dedi.
Demokratlar tepkili
Demokrat milletvekilleriyse Musk'ın seçilmiş bir makamda olmamasına rağmen hükümet üzerindeki etkisinin ölçeği konusunda uyarılarda bulunmaya başladı.
Demokrat New York Kongre Üyesi Alexandria Ocasio-Cortez, X'teki paylaşımında, "Bu beş alarmlı bir yangın. Halk Donald Trump'ı Başkan olarak seçti, Elon Musk'ı değil. Kendi dış borçları ve amaçları olan seçilmemiş bir milyarderin ABD'nin gizli bilgilerine saldırması ulusal güvenlik için ciddi bir tehdittir. Bu partizan bir konu olmamalıdır" dedi.
Trump, dün gazetecilere yönetiminin USAID'in geleceği hakkında bir karar vermeden önce "radikal delileri" kuruluştan çıkaracağını söyledi.
Trump Güney Afrika'nın eşitlikçi yasasına kızdı, yardımları kesti
Daha sonra Güney Afrika'ya yardımdan bahseden Trump, arazi müsaderelerine ve "belirli insan sınıflarına" kötü muamele edildiğini öne sürerek "gelecekteki tüm fonları" keseceğini belirtti.
Trump, Truth Social platformunda "ABD buna izin vermeyecek, biz harekete geçeceğiz" diye yazdı ve fonun dondurulmasının "bu durumun tam bir soruşturması tamamlanana" kadar yürürlükte kalacağını ekledi.
Trump, daha sonra gazetecilerle yaptığı bir brifingde, Güney Afrika liderliğini kanıt veya ayrıntı sunmadan "bazı korkunç şeyler, korkunç şeyler" yapmakla suçladı.
Güney Afrika'ysa, Trump'ın bu suçlamalarını reddetti.
Güney Afrika Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanlığı, "Başkan Trump'ın danışmanlarının, Güney Afrika'nın politikalarını anayasal demokrasi çerçevesinde kapsamlı bir şekilde anlamak için soruşturma sürecini kullanacağına güveniyoruz" ifadelerini kullandı.
Bakanlık, "Kamulaştırma eylemimizin istisnai olmadığı, birçok ülkenin benzer mevzuatlara sahip olduğu ortaya çıkabilir" diye ekledi.
Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa da hükümetin araziye el koyduğu iddialarını reddetti.
Ramaphosa, yayınladığı bir bildiride şunları söyledi:
"Trump yönetimiyle toprak reformu politikamız ve ikili çıkar konularıyla ilgili olarak görüşmeyi dört gözle bekliyoruz. Bu görüşmelerden bu konularda daha iyi ve ortak bir anlayışa sahip olacağımızdan eminiz
Güney Afrika, hukukun üstünlüğü, adalet ve eşitliğe derinden bağlı anayasal bir demokrasidir."
Ramaphosa, ABD'nin AIDS yardım programı PEPFAR dışında Güney Afrika'ya başka önemli bir fon sağlamadığını da sözlerine ekledi.
Güney Afrika'da doğan Elon Musk da, Ramaphosa'ya asılsız bir iddiayla şu şekilde yanıt verdi: "Neden açıkça ırkçı mülkiyet yasalarınız var?"
Yasa ırkçı mülkiyet sistemini temizlemeyi amaçlıyor
Güney Afrika, 1994'teki apartheid sonrası arazi mülkiyetindeki ırksal eşitsizlikleri gidermek için devletin toprakları kamulaştırması yönünde bir yasa tasarısı kabul etmişti. Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa, belirli durumlarda tazminatsız olarak beyaz çiftçilerin arazilerine el konulmasına izin veren bir yasayı imzalamıştı.
Hükümete göre, yasa tasarısı keyfi olarak mülkü kamulaştırmasına izin vermiyor. Yasa kapsamında, arazi sahibi mülk konusunda resmi bir anlaşmaya varmalı.
ABD hükümet verilerine göre, ABD 2023'te Güney Afrika'ya yaklaşık 440 milyon dolar yardım ayırmıştı.
ABD, harcamalarının yüzde 1'inden azı yardıma gitmesine ve bazı diğer ülkelerin bütçelerine oranla daha fazlasını yardıma ayırmasına rağmen, dünyanın en büyük dış yardım kaynağıydı.
Washington, 2023 yılında yaklaşık 180 ülkeye 72 milyar dolarlık dış yardım dağıttı. Bunun yarısından fazlası USAID aracılığıyla dağıtıldı.
Trump'ın ticaret savaşında bir sonraki hedefi AB: 'Kesinlikle gümrük vergisi getireceğiz' | ![]() |