Trump’ın dönüşünün “elektroşok” etkisi yarattığını, buna da Avrupa'nın ihtiyacı olduğunu söyleyen Macron, kıtaya silahlanmayı artırma ve ekonomide kuralsızlık çağrısı yaptı.
Dış Haberler
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD Başkanı Donald Trump'ın Beyaz Saray'a dönüşünün bir "elektroşok etkisi" yarattığını belirterek Avrupa'nın böyle bir dışsal şoka ihtiyacı olduğunu iddia etti.
Macron İngiliz Financial Times gazetesine verdiği mülakatta Avrupa'ya silahlanmayı artırma ve finans sermayesine engel teşkil edecek kurallardan kurtulma çağrısı yaptı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna savaşında çözüm için bir “fırsat penceresi” açtığını söyleyen Macron Avrupa’nın da Ukrayna'da “güvenlik garantileri” konusundaki müzakerelerde özel bir rol oynayacağını savundu.
'Trump bir fırsat penceresi açtı'
Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile görüşerek “barış müzakerelerine derhal başlanacağı”nı açıklamasının ardından AB ülkelerinden Ukrayna için yapılacak müzakerelerden dışlanma konusunda endişeler dile getirilmişti.
Macron’un Trump’ın bu hamlesine olumlu yaklaşımı ve bunu “bir fırsat penceresi” diye nitelemesi dikkat çekti.
Haftabaşında Trump ile telefon görüşmesi yapan Macron, ABD Başkanı'nın bu hamlesine şaşırmadığını dile getirdi.
Trump’ın müzakere edilmiş bir çözüm için “fırsat penceresi” yarattığını kaydeden Macron burada herkesin kendi rolünü oynayacağını savundu.
'Teslimiyet anlamına gelecek barış ABD'ye de zarar verir'
ABD’nin rolünü “diyaloğu başlatmak” diye niteleyen Macron, “toprak ve egemenlik konuları”nda müzakereninse “tek başına” Zelenskiy’e kalmış olduğunu ifade etti.
Macron “güvenlik garantileri ve daha geniş olarak bölge için güvenlik çerçevesini” tartışmanınsa “uluslararası topluma” düştüğünü, burada Avrupalıların özel bir rolü olacağını savundu.
Ukrayna toprakları için müzakere edecek olanın yalnızca Zelenskiy olacağını söyleyen Macron, “teslimiyet anlamına gelecek bir barış”ın ABD dahil herkese zarar vereceğini öne sürdü.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron bu aşamada sorulması gerekenin, “Putin’in ateşkesi kabul etmeyi gerçekten, sürdürülebilir ve güvenilir bir şekilde isteyip istemediği” olduğunu kaydetti.
Macron “Sonrası Ukraynalıların Rusya ile müzakere etmesine kalmış. Hepimizin toplu olarak uyanık olmamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.
'Trump elektroşok etkisi yarattı'
Trump’ın Beyaz Saray’a geri dönüşüyle “elektroşok” etkisi yarattığını savunan Macron, Avrupa için bu türden bir dışsal etkinin gerekli olduğunu öne sürdü. Macron şimdi Avrupa için zamanın “savunma” ve “ekonomi”de güçlenmek olduğunu vurguladı.
Avrupa’nın kendi “güvenliği” için daha fazla sorumluluk alması gerektiğini uzun süredir dillendiren Macron bunun da ancak kıtanın ekonomik bağımsızlığını artırması ve ABD ile Çin’e bağımlılığını azaltmasıyla mümkün olacağını savunuyor.
Trump’ın yeniden ABD Başkanı olması da, Macron’a göre AB’yi kendi savunma, ekonomi ve teknolojik yeniden canlanmasına yatırım yapması için zorlayacak bir sarsıntı anlamı taşıyor.
'Avrupa'nın hızlanma zamanı, yolu tükeniyor'
AB’nin ilk kez 1992’de kabul edilen mali ve parasal çerçevesinin artık "demode" olduğunu ve terk edilmesi gerektiğini savunan Macron “Şimdi Avrupa’nın hızlanıp uygulamaya geçme zamanı. Başka bir seçenek yok. Yolu tükeniyor” dedi.
Trump yönetiminin Ukrayna’nın güvenliğini sağlamanın Avrupa’nın sorumluluğunda olduğuna yönelik yaklaşımını destekleyen Macron, bunun ABD’nin dış politikasının önceliklerinin Avrupa’dan Asya’ya kaymasıyla ilgili olduğunu kaydetti.
'Trump başlatmadı' dedi, AUKUS'u hatırlattı
ABD’nin “tek taraflı” yaklaşımının Trump iktidarıyla başlamadığını belirten Macron, Biden yönetiminin Avustralya ve İngiltere ile vardığı nükleer denizaltılarla ilgili AUKUS anlaşmasında ve Afganistan’dan çekilme kararında Fransa’nın önceden bilgilendirilmediğini söyledi.
2021’de yapılan AUKUS anlaşması sonucu, Avustralya Fransa'yla olan 40 milyar dolar değerindeki nükleer denizaltı sözleşmesini feshetmiş, anlaşma ABD ile Fransa arasında krize yol açmıştı.
Grönland açıklaması: 'ABD Başkanının kaygıları saygıya değer'
Trump’ın Grönland’ı ilhak tehdidine ilişkin soruya da Macron’un verdiği yanıt dikkat çekiciydi. ABD Başkanı'nın Kuzey Buz Denizi’nde (Arktik) deniz yollarının güvenliği konusundaki kaygılarının saygıya değer olduğunu ancak bu konunun NATO müttefiklerince ortak bir şekilde ele alınması gerektiğini söyledi. Macron, Arktik güvenliği konusunda NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’den olası askeri operasyonları da içeren bir strateji geliştirmesini istediğini söyledi.
ABD Başkanı Trump’ın Gazze planına ilişkinse Macron “son derece tehlikeli” diyerek karşı çıktı. “Bana göre bu bir emlak sorunu değil siyasi bir sorundur” dedi.
Trump’ın Gazze ve Grönland tasarımlarının, dünyanın içinde bulunduğu “aşırı stratejik belirsizliğin” örnekleri olduğunu kaydeden Macron, bunun AB’nin ve üye ülkelerin işleyişlerini radikal bir biçimde yeniden düşünmelerini gerektirdiğini savundu.
'Bu bir elektroşok, bizim dışsal şoklara ihtiyacımız var'
“Bu bir elektroşok” diyen Macron böyle bir şokun Avrupalılara gerektiğini öne sürdü: “Bizim asimetrik şoklara, dışsal şoklara ihtiyacımız var.”
Bu “şokun” AB’de hâlâ “stratejik bağımlı” olarak yaşayabileceğini düşünenlerin netleşmesini sağlayacağını savunan Macron, “Bu modeli; yani bir çıkış olarak Çin pazarına, güvenliğimiz için Amerikan şemsiyesine ve üretebilmek için ucuz Rus gazına sahip olduğunuzu, bu üçünü unutun” dedi.
'Deregülasyon patlaması ve ekonomik bütünleşme'
Macron'a göre, Avrupa’nın “stratejik uyanışı” için hem “savunma”yı güçlendirmesi hem de sermaye piyasalarından enerjiye her şeyin bir deregülasyon patlaması ve ekonomik bütünleşmesiyle şu anda durgun olan büyümeyi yeniden canlandırması gerekiyor.
Avrupa’nın “ABD dahil olmadığında dahi” harekete geçebilecek askeri kapasiteyi inşa etmesi gerektiğini savunan Macron, ABD silahlarına bağımlılığa karşı Avrupalı ortaklarının Fransa, İtalya ortak yapımı SAMP-T hava savunma sistemlerini tercih etmeleri çağrısını yaptı. Bunların ABD yapımı Patriot sistemlerinden “daha iyi” diye niteledi.
Macron “Ayrıca tamamen bütünleşmiş Avrupa savunma, sınai ve teknolojik üssünü geliştirmeliyiz” dedi.
Avrupa ülkelerinin “savunma”ya daha fazla yatırım yapması için Fransa Cumhurbaşkanı’nın sunduğu öneriyse “koronavirüs pandemisi döneminde olduğu gibi” AB’nin daha fazla ortak borçlanmasını içerecek “yenilikçi finansman çözümleri” yaratılması oldu.
'AB külfetli düzenlemelerden vazgeçmeli'
Avrupa’nın pandemi dönemindeki gibi ekonomik zorluklarla karşı karşıya olduğunu söyleyen Macron bunları aşmak için AB’nin artık “demode” olduğunu söylediği maliye ve para politikalarında da serbestleşmeye gitmesi gerektiğini savundu.
Macron AB üyesi ülkelerin bütçe açıklarını GYSH’lerinin yüzde 3’yle sınırlayan kuraldan kurtulması gerektiğini savunarak “İçinde yaşadığımız finansal ve parasal çerçeve güncelliğini yitirdi” dedi.
Macron ayrıca, “külfetli ve gerçekçi olmayan” olarak nitelendirdiği AB düzenlemelerinin geri çekilmesi çağrısında bulundu. Bunlar arasında AB'nin kurumsal sürdürülebilirlik raporlama direktifi ve elektrikli araç kotasını karşılamayan otomobil üreticilerine yönelik yaklaşan para cezalarını da saydı ve bunları “çılgınca” olarak niteledi.
Bankalara daha fazla serbestlik istedi
ABD'nin uluslararası olarak kabul edilen kuralları görmezden gelmeye hazır göründüğünü söyleyen Macron bu nedenle Avrupa'nın daha sıkı sermaye yükümlülükleri uygulayarak bankaları engellememesi gerektiğini öne sürdü.
Macron, ABD’de milyarder Elon Musk’ın başına getirildiği hükümet harcamalarını kısmak için kurulan Hükümet Verimliliği Bakanlığı’nın bir versiyonuna ihtiyaç olup olmadığı şeklindeki soruya ise "Köklü bir basitleştirmeye ihtiyaç var. Her şeyi yıkmaktansa cesur, politik açıdan sorumlu kararlar almak daha iyidir” diye yanıt verdi.