Dünya'nın genelinde zengin AB ve Batı ülkeleri aşıların neredeyse tamamına daha üretilmeden el koymuşken dünya nüfusunun büyük çoğunluğu için aşılanma konusunda belirsizlikler devam ediyor. Zengin ülkelerin neredeyse dünyadaki tüm aşı arzını kendi ellerinde toplaması gelişmekte olan ülkelerdeki milyarlarca insanı pandeminin ve yoksulluğun ortasında mahsur bırakırken Uluslararası Ticaret Odası, yaptığı "bilimsel araştırma" sonucunda şu neticeye vardı: Eğer yoksul ülkeler aşılanmazsa zengin ülkelere tedarik zinciri bozulacak ve zengin ülkelerin ekonomisi küçülecek!
Uluslararası patron örgütünün "araştırması", "varlıklı ülkelerin bu yılın ortasına kadar tamamen aşılanması ve yoksul ülkelerin büyük ölçüde kapandığı" durumda küresel ekonominin Japonya ve Almanya'nın yıllık üretiminden daha büyük olan 9 trilyon doları aşan kayıplara maruz kalacağı sonucuna vardı. Bu kaybın yarıya yakınıysa İngiltere, Kanada ve ABD'de yaşanacak.
Gelişmekte olan ülkelerin yıl sonuna kadar nüfuslarının yarısını aşıladıkları senaryodaysa dünya ekonomisinin yine 1,8 trilyon ila 3,8 trilyon dolar arasında bir kayıp yaşayacağını ve kaybın yarısından fazlasının zengin ülkelerde yoğunlaşacağını iddia eden kuruluş, zengin ülkeleri yoksul ülkelerin aşılanma çalışmalarına, kendi ekonomileri için destek olmaya çağırdı.
Aşıyı 'zenginlerin kârı azalmasın' diye savunmak
Uluslararası Ticaret Odası aşıların adilce dağıtılması gerektiğini savunurken bu sonuca "insani" gerekçelerle değil, tam tersine ABD ve Avrupa sermayesinin çıkarları için daha kârlı olacağı gerekçesiyle varıyor. Patron kuruluşu tarafından yaptırılan çalışma, aşıların adil dağıtımının, özellikle "ticarete en çok bağlı olanlar" olmak üzere her ülkenin ekonomik çıkarına olduğu sonucuna varıyor.
Söz konusu yazıyı yorumlayan ABD menşeli New York Times'sa (NYT) yapılan çalışmada herhangi bir etik sorun görmekte başarısız olurken şu değerlendirmede bulunuyor:
"Bu, aşıların fakir ülkelerle paylaşılmasının yalnızca bir hayır işi olduğu şeklindeki popüler görüşe bir azarlama anlamına geliyor."
Konuya ilişkin gene NYT'ye değerlendirmede bulundan Koç Üniversitesi'nden Selva Demiralp'se ACT Accelerator aşı çalışmasının 38 milyar olan hedefi için 11 milyar toplandığını, kalan 27 milyar dolarınsa "pandeminin devamının bedeli"nden düşük olduğunu söyledi.
Dertleri yoksul ülkelerdeki salgın değil, otomotiv sanayinin kârının düşmemesi
Çalışma aynı zamanda, yoksul ülkelerde devam edecek olan pandemiden "en çok zarar görecek olan"ın satışların yüzde 5'ten fazla düşebileceği otomotiv, tekstil, inşaat ve perakende gibi dünyanın dört bir yanındaki tedarikçilere özellikle bağımlı olan endüstriler olacağını da eklemeyi ihmal etmedi.
Aşıları istiflememek 'Yatırım'mış
Birçok yoksul ülke salgına, sağlık harcamalarını sınırlayan borç yükleriyle girerken sadece zengin ülkelerin ekonomilerine odaklanan Uluslararası Ticaret Odası Genel Sekreteri John Denton'sa "Salgın her yerde sona erdirilene kadar, ne kadar büyük olursa olsun hiçbir ekonomi virüsün etkilerine karşı bağışık olmayacak" dedi ve "Gelişmekte olan dünya için aşı satın almak, dünyanın en zengin uluslarının cömertlik eylemi değil. Hükümetlerin yerel ekonomilerini canlandırmak istiyorlarsa yapmaları gereken önemli bir yatırım" diye ekledi.
