Korona’yla mücadele: Çin başarılı ya Türkiye?

'Çin dünyada salgını sona erdirmiş ilk ve hatta tek ülke. Üstelik diğer ülkelerle karşılaştırılamayacak büyüklükte nüfusa sahip olmasına rağmen. Bunu nasıl başardığını da özetledik. Böyle bakıldığında Türkiye’nin bu konuda tam bir başarısızlık örneği olduğu ve bunun da salgın yönetimindeki hatalardan kaynaklandığı ortada.'

İlker Belek

Çin ilk vakayı 31 Aralık tarihinde bildirdi.

7 Mayıs itibariyle toplam 84,409 vaka ve 4,643 ölüm saptadı. 17 Nisan’da ölüm sayısını revize etti. Değişik nedenlerle yanlış tanı koyduğu ölümleri de DSÖ’nün istediği şekilde kodlayarak listeye ekledi. Bunların sayısı 1,290’dı. 

Sonuç olarak Çin’de hastalık hızı (vaka sayısı/nüfus) milyonda 60,3, ölüm hızı (ölüm sayısı/nüfus) milyonda 3,3, fatalite hızı da (ölüm sayısı/vaka sayısı) %5,5’tir.

Çin’de 6 Mart’tan beri (12 ve 16 Nisan tarihleri hariç) günlük vaka sayısı 100’ün altında. 3 Mayıs’tan beri ise günde birkaç düzeyinde seyrediyor. Günlük ölüm sayısı 19 Mart’tan beri 10’dan az, 15 Nisan’dan beri ise 0 (yalnızca 26 Nisan tarihinde 1 ölüm oldu).

Günlük vaka sayısının 100’ün altına indiği 6 Mart’ı salgının bitiş tarihi olarak kabul edelim. Günlük vaka sayısının 100’ü geçtiği tarih ise 21 Ocak’tı. Dolayısıyla salgının süresi 46 gündür.

Çin salgın yönetiminde tam olarak bilimsel çizgide hareket etti. Vuhan’da tüm üretimi durdurdu. Salgın için hastaneler kurdu. Buralara normal hastaların girişine izin vermedi. Tüm vakaları hastanelerde yatırarak tedavi etti. Halkın günlük ihtiyaçlarını evlerinde karşıladı.

Çin önlemleri gevşetmeye, örneğin seyahat kısıtlamalarını kaldırmaya, 16 Mart’ta başladı. O tarihte günlük vaka sayısı 21 ve ölüm sayısı da 11’di. “Normalleşme”ye geçiş günlerinde salgın gerçekten de bitmişti. 
 

Çin’de günlük vaka sayıları

Türkiye’de salgın başlayalı 50 gün oldu, günlük vaka sayısı 2.000’lerde

Türkiye ilk vakayı 11 Mart’ta, ilk yerli vakayı ise 12 Mart’ta saptadı. 

7 Mayıs itibariyle toplam 133.661 vaka ve 3.641 ölüm bildirdi. Çin’in aksine, halen vaka ve ölüm sayılarını DSÖ kriterlerine göre revize etmiş değil ve bunu yapacağına dair herhangi bir mesaj da vermiyor. Yalnızca test sonucu pozitif vaka ve ölümleri bildiriyor. Dolayısıyla test sonucu negatif olduğu halde klinik ve radyolojik bulguları nedeniyle korona tedavisi almış vaka ve ölümler bu sayılara dahil değil.

Günlük vaka sayısı 7 Mayıs itibariyle 1.917, ölüm sayısı da 57. 

7 Mayıs itibariyle hastalık hızı milyonda 1.591,2, ölüm hızı milyonda 43,4, fatalite hızı da %2,7 idi.

Günlük vaka sayısının 100’ü aştığı tarih 19 Mart’tı. Bu tarihten beri 50 gün geçmiş oldu. Salgın devam ediyor. Çin salgını 46 günde halletmişti. 

Türkiye salgın yönetiminde Çin’e göre tamamen farklı davrandı. Üretim çok önemli oranda devam etti. Fabrikalar hükümetin özel izniyle hafta sonları bile üretimi sürdürdüler. İşçi sınıfı sosyal mesafe, evde kal önerilerine kesinlikle uyamadı. 

Hal böyleyken hükümet bir de 11 Mayıs’tan itibaren “normalleşme” kararı aldı. 


 

Türkiye’de günlük vaka sayıları

Türkiye başarılı mı?

Yukarıdaki veriler sorunun yanıtını net olarak ortaya koyuyor. Çin dünyada salgını sona erdirmiş ilk ve hatta tek ülke. Üstelik diğer ülkelerle karşılaştırılamayacak büyüklükte nüfusa sahip olmasına rağmen.

Bunu nasıl başardığını da özetledik.

Böyle bakıldığında Türkiye’nin bu konuda tam bir başarısızlık örneği olduğu ve bunun da salgın yönetimindeki hatalardan kaynaklandığı ortada.

Çin’de fatalite hızının yüksek olmasını ise salgının ilk günlerinde virüsün doğası ve hastaların tedavisiyle ilgili bilgi ve deneyim eksikliğiyle açıklamak gerekir.

https://en.wikipedia.org/wiki/COVID-19_pandemic_in_Turkey

https://en.wikipedia.org/wiki/COVID-19_pandemic_in_mainland_China

https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200507covid-19-sitrep-108.pdf?sfvrsn=44cc8ed8_2