Kopyala-yapıştırla yılda 17 milyonluk ballı kazanç

Konya’nın Hadim ilçesindeki ardıç ormanında mermer ocağı açmak isteyen maden şirketinin hazırlattığı ÇED raporunda ağaçlarla ilgili bilgilerin Wikipedia’dan kopyalanarak kullanıldığı ortaya çıktı.

Yusuf Yavuz

Konya’nın Hadim ilçesinde açılmak istenen mermer ocağına valilik ÇED Gerekli Değildir kararı vermişti. Ancak projeyle ilgili hazırlanan ÇED raporunun bazı bölümlerinin Wikipedia adlı internet ansiklopedisinden olduğu gibi kopyalandığı ortaya çıktı. Yatırımcı firma tarafından Ankara merkezli bir çevre danışmanlık kuruluşuna hazırlatılan ÇED raporunun orman ağaçlarıyla ilgili bölümünde yer verilen bilgiler uzman denetiminden yoksun şekilde internetten kopyalanırken, projede biyolog ya da ormancılık uzmanının yer almaması dikkat çekiyor. Tamamı orman arazisi niteliğindeki 470 dekarlık alanda ruhsat verilen maden firmasının ilk etapta yaklaşık 200 dekarlık alanı işletmeye açması planlanırken yıllık 17 milyon TL’nin üzerinde net kâr elde edeceği kaydediliyor.

 Yaban hayatının ortasında mermer ocağına izin

Konya’nın Hadim ilçesindeki orman arazisinde NGri Maden adlı özel bir madencilik firmasına mermer ocağı izni verildi. Ardıç ağaçlarıyla kaplı olan Şaban Dağı’nda 470 dekarlık alanı kapsayan ruhsat sahasının bulunduğu bölge yaban hayatı açısından da oldukça zengin. Boz ayı, vaşak ve kurt gibi nesli tehlike altındaki yaban hayvanlarının yanı sıra çok sayıda kuş türüne de ev sahipliği yapan bölge aynı zamanda karstik su kaynaklarını barındırıyor.

Bölgede sedir, göknar ve ardıç ormanları var 

Sedir, Toros göknarı, karaçam ve kermes meşesi gibi orman ağaçlarına ev sahipliği yapan yüksek rakımlı bölgede yoğun olarak kiraz üretimi yapılıyor. Yöre halkı mermer ocağının ormanlara, yaban hayatına, su kaynaklarına ve meyve üretimine zarar vereceğinden endişeli. Ancak Konya Valiliği (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü) proje için geçtiğimiz Ağustos ayında ÇED Gerekli Değildir kararı verdi. Yöre halkı ise valiliğin bu kararının iptali için geçtiğimiz ay dava açtı.

Wikipedia'dan kopyala, Çed raporuna yapıştır

Ancak yılda 150.000 ton üretim yapılması, 135 bin ton da moloz ve pasa çıkması beklenen mermer ocağı projesi için Ankara merkezli Antaş Proje Müh. İnş. Mad. San. ve Tic. A.Ş.  adlı danışmanlık firması tarafından hazırlanan ÇED raporunun (Proje Tanıtım Dosyası) bazı bölümlerinin internet ansiklopedisi Wikipedia’dan olduğu gibi kopyalandığı ortaya çıktı. ÇED raporunda yer verilen ardıç ağacıyla ilgili bilgiler Wikipedia’dan kopyalanırken, meşe ağacıyla ilgili bilgiler ise https://eol.org/ adlı internet sayfasından olduğu kopyalandığı görülüyor.

Rapor, ormancılık uzmanı ve biyolog denetiminden yoksun 

Ormancılık uzmanı ya da biyolog denetiminden yoksun olarak hazırlanan ÇED raporunda Türkiye’nin en yaşlı ardıç ağacı olarak bilinen Konya’nın Taşkent ilçesindeki Ağıl ardıcın yaşının 2300 olduğu iddiasına yer veriliyor. Ancak Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP) tarafından 16 Ekim 2002 tarihinde ‘Tabiat Anıtı’ olarak tescil edilen bir kokulu ardıç (Juniperus foetidissima Willd.) türü olan Ağıl Ardıç, tescil edildiği tarihte 2000 yaşındaydı.

Çed raporları çevreyi değil, yatırımcıyı koruyor 

Türkiye’nin doğal alanlarında büyük tahribatlara neden olan benzeri projeler için yetersiz uzman gözetiminde hazırlanan raporların yeterince incelenmeden ÇED Gerekli Değildir kararları verilmesi geri dönüşümü olanaksız yok oluşları da beraberinde getiriyor. Son yıllarda büyük ölçüde artan tür ve habitat kaybının en önemli nedenlerinden biri olarak gösterilen arazi tahribatı ve parçalanması da aynı hızda sürüyor. Doğal yaşam alanları ve ekosistemler üzerindeki baskıyı denetlemeyi ve izlemeyi amaçlayan ÇED süreçleri, ilgili yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getirmekten uzak kalırken, 1993 yılından bu yana onlarca kez değiştirilen ÇED Yönetmeliği çevreyi değil yatırımcıyı koruyan bir izleğe dönüştürüldü.

Kopyala-yapıştır Çed raporuyla yılda 17 milyon kazanacaklar 

Proje için hazırlanan ÇED raporunda, çevre, maden ve jeoloji mühendisleri ile bir de işletme uzmanının imzası bulunurken biyolog ya da ormancılıkla ilgili bir uzmanın yer almaması dikkat çekiyor. Özensizce hazırlanan ÇED raporunda, mermer ocağı projesi için yılda 15 bin ton mermer üretileceği ve bu üretimden yılda 19 milyon 750 bin TL gelir elde edileceği belirtiliyor. Raporda yer verilen bilgiye göre mermer ocağı projesinin yıllık net kârının ise 17 milyon 639 bin TL olduğu kaydediliyor. ÇED raporunda, öngörülen yıllık proje gelirinin 967 bin TL’lik kısmının ‘devlet hakkı’, 4.4 milyonluk kısmının ise kurumlar vergisi olarak ayrılacağı belirtiliyor.