Irak hükümetinin petrol üretimini artırmaya yönelik planları kapsamında Kerkük’te Kuzey Petrol Şirketi (NOC) birçok petrol kuyusunda üretimi yeniden başlattı.

Irak medyasında yer alan habere göre NOC Müdürü Emir Halil Ahmed haftasonu Kerkük’teki petrol sahasının hayati parçaları olarak nitelenen istasyonları denetledi.

İngiliz enerji tekeli British Petroleum (BP) ile Irak hükümeti arasında varılması beklenen “büyük anlaşma” kapsamında yer alan Bay Hasan petrol sahasındaki 17 petrol kuyusu dahil birçok petrol kuyusu ekiplerce yeniden canlandırıldı. Bazı petrol kuyularında üretim yeniden başlatılırken, ek sondajlar için de değerlendirmeler yapıldığı kaydedildi.

Irak hükümeti ile İngiliz petrol tekeli BP arasında Ağustos ayında NOC yönetimi altında dört Kerkük petrol sahasını geliştirmek ve restore etmek için mutabakat zaptı imzalanmıştı. Bu ay yürürlüğe gireceği öne sürülen “büyük anlaşma” için pazarlıklarınsa halen sürdüğü belirtiliyor.

25 milyar dolarlık anlaşma

Bu ayın başlarında Reuters’a konuşan petrol sektöründen üst düzey bir Iraklı yetkili, BP’nin Kerkük’te dört petrol ve gaz sahasını geliştirmek projesi kapsamında 25 milyar dolara varan bir harcama yapabileceğini söylemişti.

Ajansa konuşan Iraklı yetkili BP’nin, 25 yıldan uzun sürecek bir kâr paylaşım düzenlemesi kapsamında 20 ila 25 milyar dolar arasında katkıda bulunacağını öngörüyordu.

Ocak ayı sonunda Rudaw’a konuşan BP’nin Irak Şubesi Müdürü Zeyd El-Yasiri de Kerkük petrol sahalarının onarımı ve yenilenmesi konusunda Irak Petrol Bakanlığı ile müzakerelerin sürdüğünü söylemişti.

BP’nin Kerkük’teki Baba Gurgur, Havana, Bay Hasan ve Kabaz petrol sahaları konusunda Irak Petrol Bakanlığı ile müzakere halinde olduğunu kaydeden El-Yasiri, “Bu görüşmelerin amacı, bu dört kuyunun yeniden üretime alınması ve geliştirilmesidir” demişti. BP’nin Kuzey Irak Petrol Şirketi ile işbirliği yapma taahhüdünü yineleyen Zeyd El-Yasiri “Görüşmeler şu anda devam ediyor. Şubat ayının ilk haftasında sonuçlanması bekleniyor” diye eklemişti.

Irak Petrol Bakanı Hiyan Abdulgani de geçen ay Reuters’a yaptığı açıklamada, Irak ve BP şirketinin Şubat ayında Kerkük’teki dört petrol ve gaz kuyusu ile ilgili bir anlaşma imzalayacaklarını duyurmuş, “Bu anlaşma çerçevesinde, günlük petrol üretiminin 150 bin varil artırılması hedefleniyor” demişti.

Güney Irak eyaleti Basra'da Fransa merkezli enerji tekeli TotalEnergies ile yaklaşık 27 milyar dolarlık bir anlaşmanın ardından, bu olası BP anlaşması Irak ile yabancı bir petrol şirketi arasında uzun yıllar içinde yapılan ikinci önemli anlaşma olacak. 

Ocak ayında Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani Londra'ya giderek İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile görüşmüştü. 

Ziyaretin ardından Irak Başbakanlık Basın Ofisi’nden yapılan yazılı açıklamada Kerkük'teki Kuzey Petrol Şirketi'ne ait 4 petrol sahasının rehabilitesi ve geliştirilmesi projesinin BP'ye devredilmesini öngören mutabakat zaptına atıfta bulunulmuştu.

Barzani tepki göstermişti

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başbakanı Mesrur Barzani Ocak ayı sonunda Davos Zirvesi'nde Reuters'a yaptığı açıklamada Bağdat yönetiminin Kerkük petrolü için tek taraflı olarak BP ile müzakere yürütmesine karşı çıkmıştı. Barzani "Bağdat'ın BP ile konuştuğu alan tartışmalı bölgedir. Anayasaya göre tartışmalı bölgeler konusunda Erbil ya da Bağdat tek taraflı karar veremez" demişti.

Kerkük petrol sahalarının geliştirilmesine ilkesel olarak itiraz etmediklerini belirten Barzani üçlü bir görüşme yapılması gerektiğini söylemişti. Reuters'a konuşan ismi açıklanmayan bir kaynak IKBY yönetiminin BP ile ayrı görüşmeler yürütebileceğini söylerken ajansın haberinde "Kürtler (müzakerelere katılmak için) Irak ve BP'yi zorlamak konusunda ABD hükümetiyle bağlarını kullanacak" ifadelerine yer verilmişti.

BP 2020 yılında Kerkük'teki faaliyetlerini durdurmuştu 

2013 yılında Kerkük petrol sahalarının geliştirilmesi ve üretimin artırılması amacıyla Irak hükümetiyle bir sözleşme imzalayan ancak 2014 yılında IŞİD'in işgalinden sonra çalışmalarını durduran BP, 2018 başında yeniden Kerkük'e dönmüştü.

BP Şirketi, Irak hükümetiyle nihai bir anlaşmaya varmaması nedeniyle 21 Aralık 2020'de Kerkük'teki faaliyetlerini askıya almıştı.