İsrail dün gece İran'da pek çok kentte üst düzey isimleri ve nükleer tesisleri hedef alan saldırılar gerçekleştirdi. Henüz resmi açıklama yapılmadı ancak İran basınına göre yaşamını yitirenler arasında siviller de var.

Son yıllarda İsrail ve İran arasındaki gerginlik sürekli artarken, yaşanan bu saldırı ilk değil.

İsrail ve ABD'nin İran'a yönelik saldırılarında son altı yılda yaşananlar:

2019

İran gemilerine saldırılar

2019 yılında İsrail, İran’ın Irak ve Suriye’nin kuzeyinden Lübnan’da Hizbullah’a silah tedarik hattı kurduğunu ileri sürerek Suriye, Lübnan ve Irak’ta bir dizi saldırı düzenledi. İsrail doğu Akdeniz ve Kızıldeniz’de İran petrolü ve silahı taşıyan gemilere saldırdı.

2020

Kasım Süleymani'ye suikast

2020 yılının Ocak ayında ABD, İran Devrim Muhafızları'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Genel Komutan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’i Irak'ta Bağdat Uluslararası Havaalanı yakınında düzenlediği hava saldırısında öldürdü.

Aynı yıl Kasım ayında İsrail, Tahran İmam Hüseyin Üniversitesi’nde fizik profesörü olan nükleer bilimci Muhsin Fakrizade’ye suikast düzenledi. İranlı biliminsanı Tahran yakınlarında aracına düzenlenen silahlı saldırıda öldürüldü.

2021

Yük gemisine saldırı

2021 yılında İsrail İran’ın Kızıldeniz’deki bir yük gemisine mayın saldırısı düzenledi.

2022

Bilim insanlarına suikastlar devam ediyor

2022’de İsrail yine Tahran’da bir suikast düzenleyerek İran Devrim Muhafızları'nda görevli Albay Hasan Seyid Hüdayi’yi evinin önünde silahlı saldırıda öldürdü.

Aynı ay İran’da askeri bir araştırma tesisinde görevli Eyüb Entezari ve jeolog Kamran Ağamolayi gıda zehirlenmesi semptomları gösterdikten sonra hayatlarını kaybetti. İran İsrail’in iki biliminsanını zehirlediğini duyurdu, İsrail konuya ilişkin bir yorum yapmaktan kaçındı.

2023

Aksa Tufanı ve başlayan soykırım savaşı

2023 yılında İsrail’in Hamas’ın 7 Ekim’de düzenlediği Aksa Tufanı operasyonu sonrası Gazze’ye saldırarak soykırım savaşını başlattı. İran’ı Hamas’ın 7 Ekim saldırılarının arkasında olmakla suçlayan İsrail Suriye, Lübnan ve Yemen’e de saldırılar düzenledi.

İsrail 25 Aralık 2023’te Şam’da düzenlediği hava saldırısında İranlı üst düzey general Rezi Musevi’yi öldürdü.

2024

Şam'da İran Büyükelçiliği'ne büyük saldırı, Nasrallah, Haniye ve İranlı komutanın öldürülmesi

İsrail Nisan ayında Suriye’nin başkenti Şam’daki İran Büyükelçiliği’ne hava saldırısı düzenledi. Saldırıda üç üst düzey İranlı komutan ve 4 büyükelçilik görevlisi katledildi.

Bundan birkaç hafta sonra Tahran 300’den fazla drone ve ve füzeyle İsrail’e büyük bir hava saldırısı düzenledi.
Kısa bir süre sonra ise İsrail İran’da nükleer bir tesisi koruyan uçaksavar sistemine saldırdı.
2024’ün Temmuz ayında Hamas lideri İsmail Haniye Tahran’da kaldığı konuk evinde İsrail tarafından düzenlenen saldırıda katledildi.

İsrail aynı yılın Eylül ayında Lübnan’da Hizbullah’a yönelik Paker saldırılarını düzenledi. Saldırıda İran’ın Lübnan Büyükelçisi Mücteba Amani bir gözünü kaybetti. İsrail’in telsiz cihazlarını patlatarak düzenlediği saldırılarda onlarca kişi yaşamını yitirdi, binlerce kişi yaralandı.

Eylül ayında İsrail Lübnan Hizbullahı lideri Hasan Nasrallah’ı Beyrut’ta düzenlediği saldırıda katletti. Beyrut’taki İsrail saldırılarında üst düzey İranlı yetkili General Abbas Nilfuruşan da öldürüldü.

İran'dan İsrail'e misilleme

İran Ekim 2024’te 180 balistik füzeyle İsrail’e düzenlediği saldırıların Nasrallah, Haniye ve Nilfuruşan’ın katledilmesine misilleme olduğunu duyurdu.

İsrail Ekim sonunda İran'ın hava savunma sistemlerini hedef aldığını duyurduğu hava saldırıları düzenledi.

2025

İsrail'in saldırı planı, ABD'nin müzakereleri

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 2025'in başında ABD Başkanı Donald Trump’a İran’ın nükleer tesislerine saldırı planını sundu.

Nisan ayında İran’la nükleer konusunda diplomatik müzakerelerle ilerleme kararı alan Trump yönetimi müzakerelerde İran’ın sivil nükleer programını da sonlandırması şartını öne sürdü. İran ABD’nin bu talebini reddetti.

Trump 12 Haziran’da yaptığı açıklamada İsrail'in İran'a saldırabileceğini söyledi.