Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İran'ın başkenti Tahran'da ikamet ettiği konutta öldürüldü. Haber ilk olarak İran devlet televizyonu tarafından duyurulmuştu.
Hamas'tan yapılan yazılı açıklamada da, Haniye'nin İsrail ordusunun düzenlediği hava saldırısında öldürüldüğü belirtildi. Haniye, yeni İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın görev teslim törenine katılmak için Tahran'da bulunuyordu.
İsmail Haniye 1948 yılında İsrail'in kuruluşunun ardından topraklarını terk etmek zorunda kalan Filistinli bir ailenin çocuğu olarak 1963 yılında bir kampta dünyaya geldi. Haniye aynı zamandan Hamas'ın kurucu liderlerinden Ahmed Yasin ile birlikte mesai yürütmesiyle de biliniyor.
Hamas siyaset arenasında Müslüman Kardeşler örgütünün bir siyasal çıktısı ve Filistin'deki faaliyet kolu olarak görülüyor. Müslüman Kardeşlerin aksine kurulduğu günden bu yana iki kanatlı olan Hamas'ın bir askeri bir de siyasi kanadı mevcut. Buna Hamas sözcüleri Askeri Büro ve Siyasi Büro adını veriyor.
Siyasi Büro'nun en tepesindeki isim olarak bilinen İsmail Haniye'ye dönük gerçekleştirilen suikast bu nedenle Hamas'a dönük yapılmış en üst düzeydeki operasyon olarak yorumlanıyor.
Suikast, bölgedeki gerilimi daha da artırdı. Peki, İsmail Haniye kimdir ve Hamas için neden bu kadar önemli bir figür?
Mülteci kampından Filistin Başbakanlığı'na uzanan süreç
İsmail Haniye, 29 Ocak 1963 tarihinde Gazze Şeridi'nde doğdu. Ailesi daha öncesinde bugün İsrail Devleti'nin sınırları içinde kalan yerleşim yerlerinden ayrılmak zorunda kalmış bir aileydi. Bu yüzden Haniye de Gazze Şeridi'ndeki bir mülteci kampında dünyaya geldi. Filistinli bir siyasetçi olan Haniye, 2006 yılında yapılan parlamento seçimlerinde Hamas'ın zaferiyle sonuçlanan süreçte başbakan olarak atandı. İsrail'in ve Batılı devletlerin Hamas'ı terör örgütü olarak tanıması, Haniye'nin siyasi kariyerini sürekli bir çatışma ortamında sürdürmesine neden oldu.
Haniye, Gazze İslam Üniversitesi'nde Arap Dili ve Edebiyatı bölümünde eğitim gördü. Üniversite yıllarında İslamcı hareketlere katıldı ve kısa sürede Hamas'ın üst düzey yöneticilerinden biri haline geldi. Hamas'la tanışması üniversite yıllarına denk geliyor. 1989 yılında İsrail tarafından tutuklandı ve üç yıl hapis cezasına çarptırıldı. Serbest bırakıldıktan sonra, Hamas'ın siyasi kanadı olarak bilinen Siyasi Büro'da önemli görevler üstlendi.
İsmail Haniye, 2006 yılında yapılan Filistin parlamento seçimlerinde Hamas'ın büyük bir zafer kazanmasıyla başbakanlık görevine getirildi. Ancak, Hamas'ın Filistin içindeki siyasi rakipleriyle olan çekişmeleri ve iç çatışmaları, Haniye'nin başbakanlığını zorlaştırdı. 2007 yılında Gazze'de Hamas'ın kontrolü ele geçirmesiyle, Haniye Gazze Şeridi'nin fiili başbakanı oldu.
Haniye, İsrail ile Hamas arasındaki birçok çatışmada kritik bir rol oynadı. İsrail'in Gazze'ye yönelik operasyonlarında ve Hamas'ın İsrail'e yönelik roket saldırılarında, Haniye'nin liderliği ve stratejik kararları belirleyici oldu. İsrail, Haniye'yi "terörist" faaliyetlerin organizatörü olarak gördü ve ona yönelik birçok suikast girişiminde bulundu. Son dönemde Gazze'de yaşanan ablukada ve savaşta çocuklarını ve yakınlarını kaybetti.
Haniye'nin ölümünün Hamas'ın iç yapısında önemli değişikliklere neden olabileceği, bölgede yeni bir dönemin başlangıcına işaret edebileceği düşünülüyor.