Güncellendi 01.05

Güney Kore Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol, muhalefeti "devlet karşıtı faaliyetlerde" bulunmakla suçlayarak ülkede bugün sıkıyönetim ilan etti.

Yoon, canlı televizyon konuşmasında, "Kuzey Kore'nin komünist güçlerinin oluşturduğu tehditlerden liberal bir Güney Kore'yi korumak ve devlet karşıtı unsurları ortadan kaldırmak için olağanüstü hal ilan ediyorum. Bu, halkın özgürlüğünü ve güvenliğini sağlamak ve yıkıcı, devlet karşıtı unsurların kışkırttığı huzursuzluğa karşı ulusun sürdürülebilirliğini garanti altına almak için kaçınılmaz bir önlemdir" dedi.

Partisi dahi şaşırdı

Yoon'un üyesi olduğu iktidardaki muhafazakar Halkın Gücü Partisi lideri Han Dong-hoon, "sıkıyönetim ilanının yanlış olduğunu" savunarak, "halkla birlikte sıkıyönetim ilanına karşı çıkacağını" belirtti.

Ana muhalefetteki liberal Demokratik Parti'nin de, Yoon'un duyurusunun ardından acil toplantı çağrısı yaptı.

Sıkıyönetime giden yolda neler yaşandı?

Son genel seçimlerde meclisteki 300 sandalyenin 192'sini alan muhalefet Yoon'un konumunu etkisizleştirmişti.

Nisan ayındaki seçimden bu yana Yoon'un muhalefetin meclisten geçirdiği yasaları veto etmek dışında başka seçeneği kalmamıştı.

Eşinin yolsuzluk ve nüfuz ticareti yaptığı iddialarıyla gündeme gelen skandallar da Yoon’u zor durumda bırakmıştı.

Muhalefet bu hafta hükümetin ve iktidar partisinin sunduğu bütçelerde kesintiye gitti. Bütçe tasarısının veto edilme şansı bulunmuyor. Ayrıca muhalefet, Yoon'un eşini soruşturmadığı gerekçesiyle devlet denetleme kurumu başkanı başta olmak üzere kabine üyelerini görevden almaya çalışıyor.

Yoon son çare olarak sıkıyönetime başvurdu. Cumhurbaşkanı, “devlet karşıtı” güçlerin ülkeyi felç etmeye çalıştığını öne sürerek düzeni yeniden sağlamak istediğini açıkladı.

Ordu duyurdu: Siyasi partilerin faaliyetleri yasaklandı

Sıkıyönetim Komutanı Park An-su yayımladığı bildiriyle sert önlemleri duyurdu. Park, meclis faaliyetleri, yerel yönetimler ve siyasi partilerin tüm etkinliklerinin yasaklandığını açıkladı. Komutan ayrıca her türlü toplantı ve gösterinin de yasak kapsamında olduğunu belirtti.

Medya ve yayınlar sıkıyönetim komutanlığının denetimine girecek. Yonhap Haber Ajansı, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'yle teknik olarak savaş halinde olan Güney’deki tüm askeri birliklere acil durum alarmına geçme emri verildiğini duyurdu.

Asker ve polis parlamentoyu kuşattı

Sıkıyönetim ilanının ardından ordunun ilk somut adımı, parlamentoyu kapatmak oldu. Muhalefet milletvekillerinin meclise girişi engellendi.

Sıkıyönetim kurallarını ihlal edenlerin mahkeme kararı olmadan tutuklanabileceği duyuruldu. Ordu ayrıca aylardır grevde olan doktorlara 48 saat içinde işbaşı yapma çağrısında bulundu.

190 vekil ilan etti: 'Sıkıyönetim geçersiz'

Muhalefet sıkıyönetimi geçersiz kılmak için mecliste toplanacağını ilan etti. Bazı milletvekilleri tellerin üzerinden atlayarak meclise girmeye çalıştı. 

300 üyeli Güney Kore Parlamentosu’nda yapılan oylamaya katılan 190 milletvekili, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol tarafından ilan edilen sıkıyönetimin kaldırılmasını öngören bir yasa tasarısını kabul etti.

Meclis Başkanı Woo Won-Shik, kararı cumhurbaşkanlığı ofisine ve savunma bakanlığına resmen bildirdi. Yasalara göre cumhurbaşkanının sıkıyönetimi kaldırması gerekiyor.

Yasalar ne diyor?

Güney Kore Anayasası, cumhurbaşkanına askeri bir tehdide karşı koymak veya kamu güvenliğini sağlamak için gerekli gördüğünde sıkıyönetim ilan etme yetkisi veriyor.

Sıkıyönetim ilanının kabine tarafından gözden geçirilmesi gerekiyor. Sıkıyönetim ilan edildiğinde meclisin bilgilendirilmesi şart. Meclis üyelerinin çoğunluğu sıkıyönetimin kaldırılmasını talep ederse, cumhurbaşkanı bu karara uymak zorunda.

Güney Kore Meclis Başkanı, askerlerin parlamento binasından çekilmeye başladığını açıkladı.

Orduyla meclis arasında yetki çatışması

Güney Kore’nin ulusal yayın kuruluşunun bildirdiğine göre ordu, parlamentonun sıkıyönetimi engelleme oylamasına rağmen, Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol kaldırana kadar sıkıyönetimin devam edeceğini açıkladı. 

Ana muhalefetteki Demokratik Parti, Cumhurbaşkanı Yoon’un sıkıyönetim ilanını “özünde bir darbe girişimi” olarak niteledi. Muhalefet, kararın derhal geri alınmasını istedi.

Demokratik Parti, “Olağanüstü sıkıyönetim geçersiz ve yasadışıdır, cumhurbaşkanı bunun hesabını vermelidir” açıklamasını yaptı. Parti ayrıca, kabine toplantısı yapılmadan ilan edilen sıkıyönetimin usulsüz olduğunu belirtti.

Beyaz Saray sözcüsü sıkıyönetim ilanı hakkında ABD’nin önceden bilgilendirilmediğini söyledi.

Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, “Durum endişe verici ve gelişmeleri yakından takip ediyoruz” dedi.

Sendikalar genel grev ilan etti

Milletvekillerinin sıkıyönetimi engelleme oylamasının ardından, güvenlik güçleri ile meclis binasını barikatlarla korumaya çalışan protestocular arasında çatışmalar yaşandı.

Kore Sendikalar Konfederasyonu (KCTU), sıkıyönetim ilanına tepki olarak genel grev başlatacağını duyurdu. Konfederasyon ayrıca cumhurbaşkanının istifasını istedi. Sendika, sıkıyönetim kararıyla askeri güçlerin örgütlü işçi hareketine yönelik saldırılarına dikkat çekti.

Cumhurbaşkanı geri adım attı: 'Sıkıyönetim kaldırılacak'

Güney Kore Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol, meclisin sıkıyönetimin kaldırılması yönündeki oylamasına uyacağını açıkladı. Yoon, “Meclisin sıkıyönetimi kaldırma talebi ışığında, sıkıyönetim operasyonlarında görevli askeri birliklerin geri çekilmesi emrini verdim” dedi.

Cumhurbaşkanı, kabinenin meclisin önergesini kabul etmek ve “sıkıyönetimi kaldırma sürecini başlatmak” için toplandığını belirtti. Yoon, “Toplantı hemen düzenlendi ancak erken saat nedeniyle henüz karar için gerekli çoğunluğa ulaşılamadı. Çoğunluk sağlanır sağlanmaz sıkıyönetim kaldırılacak” ifadelerini kullandı.

Bakanlar Kurulu, yaklaşık 6 saat yürürlükte kalan sıkıyönetim uygulamasını resmen sona erdirecek önerge için oy kullandı. Yerel saatle sabah 04.30'da sıkıyönetimin kaldırılmasına ilişkin önerge onaylandı ve uygulama resmen yürürlükten kaldırıldı.