Göçmen trajedilerine değinen bir şarkı: 'Köleler ve Kilitler'

Alternatif rock grubu Peyk'in solisti İrfan Alış'la, grubun göçmenler için yazdığı 'Köleler ve Kilitler' şarkısını ve Yunanistan açıklarında yaşanan göçmen teknesi faciasını konuştuk.

Can Kuyumcuoğlu

Yaklaşık iki hafta önce, Libya’dan İtalya’ya gitmek üzere yola çıkan bir göçmen teknesi Yunanistan’ın Mora Yarımadası açıklarında batmış, en az 82 kişi yaşamını yitirmişti. Çok sayıda çocuk ve kadının da aralarında olduğu yaklaşık 500 kişi ise kaybolmuştu.

Olay sırasında Yunanistan Sahil Güvenliği'nin ihbarın gelmesine karşın arama kurtarma çalışmalarını zamanında başlatmadığı tartışılırken, Titanik gemisinin enkazına turistik sefer düzenleyen ve içinde 5 zenginin yer aldığı denizaltının kaybolduğu haberi geldi. Buradaki arama kurtarma çalışmalarına ayrılan kaynak ve ilgi de mevcut düzenin insana olan bakışını gözler önüne serdi.

Dünyada son yıllarda artmaya devam eden göçmen trajedileri, Türk rock tarihinde de kendine yer bulmuştu. Alternatif rock grubu Peyk'in, 2017'de aynı isimle yayınladığı albümde yer alan "Köleler ve Kilitler" adlı parça, dünya genelindeki göçmen sorunlarına değiniyor.

Peyk solisti İrfan Alış'la, 'Köleler ve Kilitler'i ve yaşanan son trajediyi konuştuk:

'Kölelik göçmen meselesiyle devam ediyor'

"Biz bu şarkıyı yazdığımızda, aslında göçmenlik kurumunun kölelerle ilgisi olduğunu vurguladık. Köleliğin kaldırıldığını iddia ediyorlar. Hayır, kölelik kaldırılmadı, başka bir şeye dönüştü. Şu anda Türkiye’de Suriyeliler var deniyor, köleler var aslında. Bu toplumun bütün pis işlerini onlar yapıyor. Bunun karşılığında da onları öcü gibi gösteren siyasiler öne çıktı.

Açıkçası, insanları sormadan etmeden, yerini ayarlamadan buraya getiren iktidara soruyorum ben bunu. O insanların suçu değil bu. İktidar geldi, onları sormadan etmeden tıktı bir yerlere. Onlar da yaşamaya çalışan tutunmaya çalışan insanlar. 

'Milliyetçilik bilinçli toplumla aşılmalı' 

O gemide ölen insanların, ya da öldürülmesi demek gerekir, gündem olmaması bunun bir rutine dönüşmesinden kaynaklanıyor. Yaklaşık 20 yıldır doğudan batıya bir göç var. Bu göç durdurulamaz, çünkü doğuda gelir, adalet, hukuk, insan hakları namına hiçbir şey yok. İnsanlar doğal olarak buralardan gitmek istiyorlar. Daha güzel hayatı onlar da istiyor. Bunu isteyince, vay efendim “Memleketinde savaş var, git savaş”... Niye savaşsın, istemiyorsa? Bir de böyle milliyetçiliği körükleme olayı var.

Ülkelerinde yaşanan savaşlar da paralı askerlik üzerinden yapılıyor. Paralı asker olmak istemeyen de kaçmaya çalışıyor.

Milliyetçilik söylemi bu kozmopolit toplumda bence daraltıcı bir şey. Ben şahsen kendimi Türkiyeli olarak görüyorum. Irkımın ne olduğu umurumda bile değil. Ben sonuçta sınıf bilinci olan biriyim. Örgütlü olmaya inanıyorum, militan olarak bunu savunuyorum. Dolayısıyla, bunu aşmanın yolu da, bilinçli bir toplumu yaratmak gerekir, Sınıf bilincini vermek gerekir.

'Şarkı, her gün yaşanan bir hikayeyi anlatıyor'

‘Köleler ve kilitler’, zamansız bir şarkı. Her gün yaşanan bir hikayeyi anlattığı için bir manifesto şarkı diyelim. Durumu açıklayan bir şarkı. Bunu 2010’lu yıllarda Akdeniz’de batan bir tekne için yazdık. O zaman çok yakınımızda olduğu için olay, vehametinin farkına vardık. Ancak sonrasında bu olayların hiç bitmediğinin farkına vardık. Yine ambarlarda çocuklar ölüyor. Son batan teknede de ambarların içinde çocukların olduğu iddia ediliyor. Bu kölelik zamanlarında daha çok köle götürmek için yapılan bir şeydi. Şu anda da aynı şey yapılıyor. 

Bu insanlar Avrupa’ya vardığında, kanalizasyon, bakıcılık, temizlik gibi toplumun en istenmeyen işlerini yapacaklardı. Ona bile izin verilmiyor. Bu insanların öldürülmesi gerekiyor onlar için. Çünkü kendi tertemiz sokaklarına girmelerini istemiyorlar. Örneğin Viyana’nın sokakları ‘bal dök yala’dır, tertemizdir, çünkü orada insanların girmesini engellemek için binlerce faşizan davranış var ve sınırlar yarattılar. 

Kendi sömürdükleri ülkelerin insanlarına bunu yapıyorlar. Fransa yıllarca Suriye’nin petrolünü yedi. Biz de sömürmeye çalıştık Suriye’yi. Bizimkisi ‘kısmet olmadı’ ama bizimkiler de denedi, ‘Çöker miyiz Suriye’ye, Irak’a’ diye, ama yedirmedi diğer güçler. Şimdi ortada kaldı yine bir sürü insan."

Köleler ve Kilitler'in sözleri

Gemiler eski balık için olan

Kaçak kim ki lan!

O da işin yalanı

Nere kaçarsan kaç felek bulur kaçanı

Kitlidir ambarlar sanki insan kapanı

Oysa sahiller öyle yakındı uzatsan değerdi ayağın

Bir gemi batıyor cani sulara

Kilitler var kapıları kapatır

Sınırlar var insanları kuşatır

Köleler var kilitleri üretir

İşte o kilit boğdu kaçakları

Çünkü kaptanlar korkar isyandan

Fırtınalardan bile fazla

Çocuklar sarıldı cani sulara

Çünkü kaptan korkar isyandan

Fırtınalardan bile fazla

Bir gemi batıyor cani sulara

Yalanı bol kilidi bol dünyanın

Çilesi bol kapısı bol gemisi

Alçak kaptan sırra kadem o anda

Keşke anlattıklarım yalan olsa

İşimiz var gücümüz var

Saçma sapan derdimiz var

Sözüm ona Tanrı'mız var

Merhamet yok

Sözde insanlar korkar Allah'tan

Galubela'dan bu yana

Bir gemi batıyor cani sulara

Yalanı bol kölesi bol dünyanın

Kapısı bol kilidi bol gemisi

Alçak kaptan sırra kadem o anda

Keşke anlattıklarım yalan olsa

İnsanın insana ettiğine bak!