The Economist dergisinin 4 Şubat'ta yayımlanacak son sayısında çıkan "Yanmış bir Kuran, İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılmasını engelliyor" başlıklı makalede, İsveç'te Kuran yakılma eyleminin ardından, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği süreci ve Türkiye'nin tutumu değerlendirildi. Dergi, "Türkiye veto hakkını ele geçirdi" yorumunu yaptı.
Aşırı sağcı Rasmus Paludan'ın Stockholm'deki Türkiye Büyükelçiliği önünde Kuran yakmasını besleyen motivasyonun "ne olduğunun bilinmediğini" ileri süren The Economist, "aşırı sağcı dikkat çekici bir siyasetçi" olarak nitelendirdiği Paludan'ın daha önce de benzer şekilde Kuran yaktığını, lakin bu sefer sonuçların farklı olduğu değerlendirmesini yaptı.
'Türkiye yeterli bulmadı'
"Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılma başvurularını geciktirdiği" ifade edilen makalede, Kuran yakma olayının Müslüman dünyasında İsveç karşıtı gösterilere yol açtığı ve ardından AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da her iki ülkenin NATO'ya katılım müzakerelerini askıya aldığı hatırlatıldı.
Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılım başvuruları üzerinden 9 ay geçtiği belirtilen makalede, 30 üyeli Kuzey Atlantik İttifakı'nın 28 üyesinin başvuruları onayladığı, an itibariyle sadece Türkiye ve Macaristan'ın onay vermediği bildirildi. Öte yandan, Macaristan'ın yakın zamanda iki ülkenin başvurularını onaylayacağını açıklaması aktarıldı.
"Türkiye'nin iki ülkeden başta PKK olmak üzere, 'Türk karşıtı teröristler' olarak gördüğü hareketlere baskı yapmasını talep ettiği" belirtilen yazıda, NATO Zirvesi'nde üç ülkenin imzaladığı mutabakata bağlı olarak İsveç ve Finlandiya'nın gerekli adımları attıklarını savunduğu, lakin "Türkiye'nin bu adımları yeterli bulmadığı" ifade edildi.
İsveç: Türkiye'nin harekete geçme zamanı geldi
The Economist'e konuşan İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billstrom, "Mutabakatı yerine getirdik ve Türkiye'nin harekete geçme zamanı geldi" dedi. Yazıda, İsveç ve Finlandiya'nın "Türkiye'nin Suriye'yi işgal ettikten sonra uyguladıkları" ambargoyu kaldırdığı belirtilirken, İsveç'in "PKK da dahil olmak üzere terörist grupların üyeliğini suç sayan bir yasayı" gelecek ay çıkaracağı kaydedildi.
Öte yandan, Türkiye'nin İsveç'in "sığınma hakkı olan muhalifler" olarak gördüğü 100'den fazla kişiyi iade etmesini istediği de hatırlatıldı. Yazıda, "uzun süredir iltica politikalarını memnuniyetle karşıladığı" için İsveç'te yaşayan yaklaşık 100 bin Kürt olduğu, diğer taraftan Finlandiya'da 15 bin Kürt'ün yaşadığı aktarıldı.
Türkiye'nin duruşunu "siyasi bir kampanya" olarak nitelendiren The Economist, "Erdoğan ilkbaharda veya yazın başında zorlu bir seçimle karşı karşıya; İsveç'in sözde Kürt yanlısı ve Müslüman karşıtı eylemleri üzerine [Türkiye'de] milliyetçi kızgınlığı körüklüyor" yorumunu yaptı.
'Türkiye'de iç siyasetin bu tür kararlara yol açtığını birçok kez gördük'
Fin ve İsveçli yetkililerin, Temmuz ayında Litvanya'da düzenlenecek NATO Zirvesi öncesinde, Türkiye'nin tutumunu değiştireceği ve başvuruları onaylayacağı yönünde görüş bildirdiği ifade edildi. İsveç Dışişleri Bakanı Billstrom, "Türkiye'de iç siyasetin bu tür kararlara yol açtığını birçok kez gördük" görüşünü dile getirdi.
Türkiye'nin NATO başvurularını veto etme gücünün, "Avrupa meseleleri üzerinde ucuz bir kaldıraç sağladığını" ifade eden The Economist dergisi, görüştüğü Aslı Aydıntaşbaş'ın "Erdoğan'ın bu durumu Batı ülkelerine Suriye'deki Kürt gruplara verdikleri desteği azaltmaları için baskı yapmak için kullanabileceğini bile düşünebileceği" görüşünü aktardı.
'ABD'nin müdahalesini gerektirebilir'
Erdoğan'ın 'Finlandiya'nın NATO başvurusunun onaylanabileceği ancak İsveç'e karşı çıkıldığı' açıklamasının, "baskıyı artırmak için iki ülkeyi bölmeye çalışmasının" yansıması olduğu belirtildi.
Makalede, "Avrupa'daki pek çok açmaz gibi, bu durum da ABD'nin müdahalesini gerektirebilir. Örneğin uzun süredir ertelenen F16 savaş uçaklarının satışını Erdoğan'ın katılımları onaylaması için bir pazarlık kozu olarak kullanabilir" denilerek ABD'den F-16 satışının İskandinavya ülkelerinin NATO'ya katılımı için kullanılabileceği belirtildi.
