Fransız Devrimi'nin ve Jakobenlerin liderlerinden Maximilien Robespierre, 263 yıl önce bugün dünyaya gelmişti.

Adı dünyada en çok tartışılan tarihi figürlerden biri oldu hep. Devrimi o kadar ileriye götürmüştü ki, Fransız burjuvazisi onu tarihinden silmek için elinde geleni yaptı. Robespierre bugün dahi Fransa'da resmi olarak sahiplenilmekte zorlanılan, Fransız sermayesinin kabul etmek istemediği bir isim.  

Fransa sokakları her devrimcinin adını taşırken, bir tek Robespierre'den korkuldu. Fransa halkı onu "l'incorruptible" yani "kusursuz, satın alınamaz, bozulmaz" olarak nitelendirdi. Tarihe de böyle geçti.

Dünya'da Robespierre'in anıtını diken ilk ülke ise Sovyetler Birliği oldu. Henüz devrimin 1. yılında, 1918'de dikilen Robespierre anıtını Moskova Resim, Heykel ve Mimarlık Okulu öğrencisi Beatrice Sandomirskaya yaptı. Heykel Sovyet halkının büyük ilgisiyle ve Fransız devriminin marşı Marseillaise eşliğinde açıldı. 

Devrimin bu yiğit, kararlı önderini Şubat 1794'te yaptığı konuşmadan bir bölümle anıyoruz:

...Kralcılar için hoşgörü, kimileri için ağlamak, düşmanlarımız için merhamet diyorlar! Hayır! Merhamet masumlar içindir, merhamet zayıflar içindir, merhamet talihsizler içindir, merhamet insanlık içindir.

Toplum yalnızca barışsever yurttaşlarını korur. Cumhuriyetin tek yurttaşları cumhuriyetçilerdir. Bu yüzden kralcılar, komplocular, yalnızca yabancıdırlar, daha doğrusu düşmandırlar. Özgürlüğün tiranlığa karşı yürüttüğü bu korkunç savaş bölünmez bir bütün değil midir? İçerideki düşmanlarımız, dışarıdaki düşmanlarımızın müttefikleri değiller mi? Ülkemizi parçalayan suikastçiler, halka hakim olanların vicdanlarını satın alan entrikacılar; vicdanlarını satan hainler; halkın çıkarlarını karalamak, erdemlerini öldürmek, ihtilaf çıkartmak ve ahlaki karşı devrim aracılığıyla siyasi karşı devrimi hazırlamak için çalışan kiralık kişiler; bu adamların tümü hizmet ettikleri tiranlardan daha mı az tehlikelidirler?

Robespierre'in idamından önce yaptığı son konuşmasından bir bölüm:

Ey halk, sen ki korkulansın, pohpohlanansın ve küçümsenensin; sen, egemen olarak kabul edilip köle gibi davranılansın; adaletin bulunmadığı yerde yöneticilerin tutkularının hüküm sürdüğünü ve halkın sadece zincirlerini değiştirdiğini unutma!

Senin için kamusal erdemlere karşı mücadele eden, senin kendi sorunlarında senden daha fazla söz sahibi olan, senden kütle olarak korkan ve yüzüne kütle olarak gülen ama seni tüm iyi yurttaşların şahsında bireysel olarak medeni haklarından yasaklayanlar olduğunu ve bu alçakların birliğinin ortasında yaşadığını unutma!

***

Alçaklar bize halka ihanet yasasını, diktatör olarak adlandırılma pahasına böyle dayatıyorlar.

Bu yasaya boyun eğecek miyiz? Hayır!

Kızıl Ordu Korosu'nun yorumuyla Marseillaise: