Boris Johnson ve İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, küresel sağlık krizinin karşısında ‘‘zararlı korumacılığa’’ karşı uyarıda bulundu. Raab krizden tek çıkış yolunun ‘‘takım çalışması’’ olduğunu belirtti. Sunday Telegraph gazetesi için bir yazı kaleme alan Raab, Başbakan Johnson ile birlikte G7 ve G20 ülkelerini, ticaret yollarını açık tutmak ve Covid-19’un verdiği hasarı ‘‘zararlı bir korumacılıkla’’ daha da ağırlaştırmaktan kaçınmaya çağırdıklarını yazdı. İngiltere’nin çağrısı, sağlık malzemelerinin ithalatına sınırlama getiren ülke sayısının arttığı ve Almanya’nın ABD’ye yönelik suçlamalarıyla birlikte maske savaşlarının giderek şiddetlendiği bir dönemde geldi.
ABD ALMANYA'NIN MASKELERİNE EL KOYDU İDDİASI
ABD’li 3 M Şirketi tarafından Çin’de üretilen ve Berlin’e gönderilmek üzere hazırlanan 20.000 FFP2 ve FFP3 tipi maskeye Tayland’ın Bangkok Havaalanı’nda el konulduğu ve malzemelerin Amerika’ya gönderildiği iddialarının yarattığı tartışma ise sürüyor. Berlin Eyaleti İçişleri Bakanı Andreas Geisel, Berlin polis teşkilatı için sipariş verilen maskelerin ellerine ulaşmadığını belirterek, bunu bir modern korsanlık eylemi olarak gördüklerini ifade etti. ‘‘Transatlantik ortaklarınıza bu şekilde davranamazsınız’’ diyen Geisel, küresel kriz anlarında bile Vahşi Batı yöntemlerinin kullanılmaması gerektiğini söyledi. Geisel, Alman hükümetini uluslararası kurallara bağlı kalması için ABD üzerinde baskı kurmaya çağırırken, Berlin Belediye Başkanı Michael Müller de Başkan Trump’ı ‘‘dayanışma duygusundan yoksun olmakla’’ suçladı.
Andreas Geisel’ın eleştirilerinin, ABD’nin tıbbi malzemeleri satın alma ve kendi ülkesine yönlendirme uygulamalarından şikâyet eden diğer Avrupalı yetkililerce de paylaşıldığı görülüyor. Örneğin Fransa’da yerel yöneticiler, piyasada tıbbi malzeme bulmak için mücadele ettiklerini, çünkü Amerikalı şirketlerin kendilerinden daha yüksek fiyat verdiklerini belirtiyor. Île-de-France bölgesi başkanı Valérie Pécresse, maske yarışını ‘‘hazine avı’’na benzetirken, Amerikalıların satın almak istedikleri maskeler için üç kat daha fazla fiyat verdiklerini, ayrıca nakit ve peşin ödeme yapmayı taahhüt ettiklerini söyledi. Paca Bölgesi ve Fransa Bölgeler Birliği Başkanı Renaud Muselier de, RT France’a yaptığı açıklamada Çin'de bulunan bir şirketten milyonlarca cerrahi maske sipariş ettiklerini, ancak maskelerin ABD tarafından iki katı fiyatına satın alındığı ileri sürmüştü. İsveç merkezli Mölnlycke şirketi ise, İspanya ve İtalya’ya göndermek amacıyla Çin’den ithal ettikleri maskelere Fransa tarafından el konduğunu bildirdi.
TRUMP'TAN İHRACAT YASAĞI
ABD’li yetkililer ve 3 M şirketi Almanya’nın iddialarını reddederken, ellerinde Almanya tarafından verilen siparişlere dair herhangi bir belge olmadığını belirtiyorlar. Bununla birlikte Trump’ın başta 3 M olmak üzere ABD’li şirketlerden ihracatı durdurmalarını ve ülke içi talebi karşılamak için üretimi ve küresel tedarikçilerden yapılan ithalatı arttırmalarını istemesinin yeni gerilimlere yol açması bekleniyor. 3 M şirketi, hükümetin 1950 yılında, Kore Savaşı sırasında çıkarılan Savunma Üretimi Yasası’na dayanarak, N95 maskelerinin Kanada ve Latin Amerika ülkelerine ihracının durdurulmasını talep ettiğini bildirdi. Şirket tarafından yapılan açıklamada kararın Kanada ve Latin Amerika ülkelerinde insani sorunlara yol açabileceğini, çünkü söz konusu ülkelerin tedarik açısından büyük oranda şirkete bağlı oldukları belirtildi. Açıklamada ayrıca diğer ülkelerin misillemede bulunarak benzer bir karar alması halinde ABD’nin erişebileceği toplam maske sayısının azalabileceğine dikkat çekildi. Ancak Reuters’a açıklama yapan ve ismini vermek istemeyen Washington'dan bir yetkili, ABD’nin yeterli miktarda malzeme stoklayana dek ihracat kısıtlaması ve tıbbi malzeme ithalatına devam edeceğini belirtti.
N95 maskesi üretmeyen ve bütünüyle ABD’den yapılan ithalata bağımlı olan Kanada ise alınan karara tepkili. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, ABD Başkanı Donald Trump’ın 3M sağlık çalışanlarını virüsten koruyan N95 maskelerinin ihracını engellemesine misillemede bulunmayacaklarını söyledi. Ancak, çok sayıda Kanadalı sağlık çalışanının her gün sınırı geçerek ABD’de hizmet verdiğini hatırlatan Trudeau, Amerikalıların iki ülke arasında devam eden tıbbi malzeme ve temel mal ticaretine ihtiyaç duyduklarını belirtti. Trudeau blokaj uygulama ya da ticareti azaltmanın büyük bir hata olacağını ileri sürdü.
60 milyon maske ve koruyucu malzeme ihtiyacı olan Kanada’nın elinde sadece 11 milyon malzeme bulunduğu belirtiliyor.