ABD'de geçtiğimiz ay "Küba hükümeti için ajanlık yaptığı" iddiasıyla tutuklanan eski Bolivya Büyükelçisi Manuel Rocha, hakkında açılan davada savunma vermeye hazırlanıyor.

Hakkındaki iddialara ilişkin savunma verecek olan Rocha’nın, bir ajan olduğu tespit edilmeden bu kadar uzun süre diplomatlık yapabilmesi ABD içerisinde şaşkınlık yarattı.

Konuya ilişkin ülke içinde tartışmalar devam ederken, bazı ABD'li istihbarat görevlileri de yaşananlara hiç şaşırmadığını ifade ediyor.

Eski CIA müdürü: 'Çünkü para için değil ideoloji için...'

CIA’in eski karşı istihbarat müdürü James Olson, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, olaya dair bir şaşkınlığının bulunmadığını belirtti. Küba’nın istihbarat teşkilatı DGI’ye övgülerde bulunan Olson, “Kendileri şu ana kadar aleyhine çalıştığım en sinir bozucu istihbarat servisi olabilir. Çok aldatıcı ve acımasız oldukları için değil, işlerinde iyi oldukları için” dedi.

BBC’ye konuşan Olson, Rocha’nın 40 yıl boyunca ajan olarak görevlendirilmesinin DGI’nin “çalışma yöntemi” olduğunu söyleyerek, bunun sebebinin Küba istihbarat teşkilatının "paralı askerler"le değil, ideolojik inanca sahip kişilerle çalışması olduğunu belirtti.

Geçmişte Küba için birçok ABD vatandaşının ajanlık yaptığını tespit ettiklerini hatırlatan Olson, “Küba’ya kaptırdığımız insanları yıllarca görevlendirdiler. Ana Montes 16 yıl, Philip Agee 15 yıl, Myers çifti 26 yıl Küba için görev yaptı” ifadelerini kullandı.

'Kübalı ajanlar bizi mağlup etti'

Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla birlikte KGB’nin Küba’dan ayrılmasından ardından DGI’nin köreldiğine dair yaygın bir yanılgı olduğunu söyleyen Olson, bunun doğru olmadığını, aksine teşkilatın çok daha gelişkin hale geldiğini belirtti.

”Kübalıların KGB’nin olduğundan çok daha disiplinli ve etkili olduğunu düşünüyorum. KGB’nin, ya da günümüzdeki SVR’nin DGI’ye geçmişe göre daha az destekte bulunması, faaliyetlerini yürütme becerilerini hiçbir şekilde olumsuz yönde etkilemedi. Mesleki gelişkinlik, motivasyon ve sızmaya direnç konusunda KGB’yi solladılar” diye konuştu.

Haziran 1987’de ABD’nin Viyana Büyükelçiliği’ne sığınan Kübalı ajan Florentino Aspillaga’yla tanıştığını söyleyen Olson, ajanın burada verdiği ifadenin ABD’li istihbarat şeflerini şoke ettiğini ve "Fidel Castro'nun ajanlık ağının ne kadar geniş çaplı olduğunu ortaya koyduğunu" ifade etti.

Olson, “Aspillaga bana çok rahatsız edici şeyler söyledi. DGI’nin bize karşı çift taraflı 38 ajanı başarılı bir şekilde yönettiğini belirtti. Yani, adada görevlendirdiğimizi düşündüğümüz ajanların hepsi DGI tarafından kontrol ediliyordu” diye konuştu.

Kübalıların kendilerinden daha iyi olmasını hâlâ dert edindiğini söyleyen Olson, “Bizi alt ettiler. Bizi mağlup ettiler. Küba istihbarat servisine yönelik kişisel hıncımın nedeni bu, çünkü bize karşı faaliyetlerinde çok başarılı oldular” dedi.

Rocha’ya olan öfkesini gizlemeyen Olson, “O bir hain. Ülkemize ihanet etti. Bu çok alçakça, bir daha gün yüzü görebileceğini sanmıyorum” ifadelerini kullandı.

ABD Küba'ya kaptırdığı bilgileri bulmaya çalışıyor

Üst düzey bir diplomat olarak görev yapmış olan Manuel Rocha’nın gizli ve hassas istihbarat belgelerine erişim yetkisi bulunuyordu. ABD hükümetinin Rocha’nın Dışişleri Bakanlığı’nda görev yaptığı dönemde bu belgelerin ne kadarının Küba’nın eline geçtiğini belirlemeye çalıştığı kaydedildi.

Küba hükümeti, Rocha’ya dönük iddialara ilişkin henüz bir açıklamada bulunmadı.

Küba'nın ünlü ajanı: ABD'ye karşı başka bir seçeneğimiz yok

Küba’nın en ünlü ajanlarından biri de, 1990’larda Florida’da Küba'ya karşı terör eylemleri organize eden karşıdevrimci grupların içine sızan 5 istihbarat görevlisinin lideri Gerardo Hernández’di. 

1998 yılında casusluk suçlamasıyla tutuklanarak 16 yıl hapis yatan Hernández, eski ABD Başkanı Barack Obama’nın Havana’ya normalleşme ziyareti yapmasının ardından esir takası kapsamında serbest bırakılmıştı.

Hernández, Havana’da yaptığı bir röportajda, ABD’nin Castro karşıtı gruplara ülkede özgürce ve ceza almadan çalışmaya izin verdiğini, Küba’nın buna karşılık buna dair gizli bilgileri aramaya çalışmaktan başka seçeneğinin kalmadığını söyledi.

İstihbarat kurumundan uzun yıllar önce emekli olduğunu belirten Hernández, Küba-ABD istihbarat savaşının, karşılıklı kötü ilişkilerin hâlâ önemli bir parçası olduğunu ifade etti.

Hernández, “Eğer şu anda Küba’da terörizm planı yapan insanlar varsa, muhtemelen ülkemizi korumak için bilgi arayacak Kübalı yurtseverler de olacaktır” dedi.

Şu anda Küba Devlet Konseyi üyesi olan Hernández, Rocha’nın davasına ilişkinse “Yalnızca haberlerde okuduklarımı biliyorum” diye konuştu.

'Fikirleri için bu işi yapanlar, para için yapanlardan daha iyidir'

Hernández, 1990’larda yaptığı ideolojik ajanlık görevinin, para için ajanlık yapanlardan daha zor tespit edilebilir olduğunu ve bu görevi yapanların daha yetenekli olduğuna dikkat çekerek, “Bir işi para ya da kâr yerine fikirleri için yapan bir kişi, bu alanda her zaman daha iyi bir profesyoneldir” ifadelerini kullandı.

Ne olmuştu?

ABD'nin eski Bolivya Büyükelçisi Manuel Rocha, "Küba hükümeti için ajanlık yaptığı" suçlamasıyla geçtiğimiz ay FBI tarafından tutuklanmıştı.

73 yaşındaki Rocha'yı Miami'de tutuklayan FBI, eski diplomat hakkında uzun zamandır bir "karşı istihbarat" soruşturması yürütüyordu.

Son yıllarda "yabancı lobicilik faaliyeti gösteren kişiler hakkında cezai yaptırım getirmek" için adımlar atan ABD Adalet Bakanlığı'nın Rocha'yı "Küba hükümetinin çıkarlarını desteklemekle" suçladığı söylenmişti.

Küba ajanı çıkan Rocha kimdir?

Soğuk Savaş döneminde 25 yıl diplomatlık yapan Rocha, görevlerinin büyük bir kısmını Latin Amerika'da gerçekleştirmişti. Rocha, ABD'nin Küba'yla diplomatik ilişkilerini tamamen kestiği dönemde Küba'daki ABD misyonunda çeşitli görevler yürüttü.

Kolombiya'da doğan ve New York kentinde büyüyen Rocha; Yale, Harvard ve Georgetown üniversitelerinde temel bilimler diploması aldı. Mezun olduktan sonra 1981'de ABD Dışişleri Bakanlığı'nda göreve başlayan Rocha 1997-2000 yılları arasında, ekonomik ve siyasi kriz yaşamış olan Arjantin'de maslahatgüzarlık görevinde bulundu.

Morales'e seçim kazandıran tehdit bir oyun muydu?

Sonrasında Bolivya Büyükelçisi olan Rocha, ülkede 2002'de yapılan devlet başkanlığı seçimine doğrudan müdahale etmiş ve seçime haftalar kala yaptığı açıklamada, Evo Morales'in devlet başkanı seçilmesi durumunda ABD'nin ülkeye yardımlarını keseceğine yönelik tehditte bulunmuştu.

Morales, seçimleri kazanmasının ardından Rocha'yı iç savaşı körüklediği gerekçesiyle sınır dışı etmişti.

Rocha'nın Morales'e dönük bu sözlerini sarf etmesi için ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan onay almadığı ortaya çıkmıştı. Rocha'nın bu açıklamasına hem Bolivya'nın tüm siyasi taraflarından hem de Washington'dan büyük tepkiler gelmişti. Rocha, bu olay sonrasında emekliliğini istemişti.

Rocha'nın bu hareketi, Morales'e olan halk desteğini artırmış ve Morales seçimlerde oy oranını büyük oranda yükseltmişti.

FBI soruşturmasının ardından Rocha'nın bu hamleyi bir Küba ajanı olarak Morales'in kazanması için bilinçli yaptığına dair iddialar kuvvetlendi.

FBI Rocha'yı nasıl tespit etti?

FBI, eski diplomat hakkında uzun zamandır bir "karşı istihbarat" soruşturması yürütüyordu.

Rocha’nın ajan olduğuna dair şüphelerin ardından Küba hükümeti yetkilisi kılığına giren bir FBI görevlisi, Whatsapp üzerinden Rocha’ya ABD’yi “düşman” olarak niteleyen ve Küba’nın kurucu lideri Fidel Castro’yu öven bir mesaj atmıştı.

Whatsapp kayıtlarına göre, Rocha, FBI görevlisinin mesajlarına aldanarak buluşmayı kabul etti. FBI yetkilisiyle buluşan Rocha'nın, bu buluşmada 40 yıllık bir Küba ajanı olduğunu açık ettiği belirtildi.

Rocha'nın, ajan kimliğini gizlemek amacıyla daha önce Cumhuriyetçi Donald Trump'ın başkanlığını desteklediğini de açıkladığı ifade edildi.

ABD Adalet Bakanı: 'Washington içine yapılan en uzun süreli sızma olayı'

ABD Adalet Bakanı Merrick Garland, Rocha hakkındaki iddialar için “Bir yabancı ajanın ABD hükümeti içine en üst düzeyde ve en uzun süreli sızma olayı” dedi.