ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve gelmesinin üzerinden 100 günü aşkın zaman geçti. 30 Nisan günü dolan bu sembolik süre çeşitli analizlere konu oldu. Ancak kimse başkanın sağ kolu konumundaki Savunma Bakanının bu süre zarfında ne yaptığına odaklanmadı. Bu yazıda ABD tarihindeki en genç ikinci Savunma Bakanı Pete Hegseth’in karnesine bakacağız.

Kimdir bu Hegseth?

1980 doğumlu olan Peter Brian Hegseth Minnesotalı varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelir. Princeton Üniversitesi'nde Siyaset Bilimi bölümünde okur, aynı zamanda üniversitenin basketbol takımında yer alır. Üniversite döneminde çıkardığı The Princeton Tory gazetesinde kampüste muhafazakâr siyasetin yayılması için çabalar. Üniversite döneminde dahil olduğu ABD Silahlı Kuvvetleri yedek subay eğitim programına mezun olduktan sonra devam eder. 2003 yılından itibaren hem 2008 mali krizinde çökecek olan Bear Stearns yatırım bankacılığı firmasında çalışır hem de orduda görev yapar. Irak ve Afganistan’da görev yapmak için gönüllü olan Hegseth, Küba topraklarındaki yasadışı ABD Guantanamo Üssü'nde gardiyanlık, Irak’ın işgalinde Bağdat ve Samarra bölgelerinde piyade bölük komutanlığı yapar. Afganistan’ın başkenti Kabil’deki görev kuvvetinin 2014 yılında ABD’ye dönmesiyle beraber ülkesine döner. 

Televizyon sunucusu

Hegseth, 2014 yılından itibaren Fox Haber kanalında günlük olarak yayınlanan muhafazakâr sabah programı Fox & Friends programına dahil edilir. Program sayesinde muhafazakâr çevrelerde tanınan bir isim hale gelen Hegseth, programa konuk ettiği önemli muhafazakâr siyasetçilerle de ilişkilerini güçlendirir. Bakanımızın programlarında göçmen düşmanlığı yaptığını, Afganistan’da sivillerin ölümünden sorumlu Clint Lorance gibi subayların affedilmesini savunduğunu, İsa’nın hayatı gibi dini programlar yaptığını ve “solcuların ele geçirdiği” Amerikan eğitim sistemini revize etmeyi önerdiğini belirtelim.

Üçüncü eşi Jennifer Rauchet ile evli olan Hegseth’in kadınlara bakışını ise annesinin ona yazdığı mektup çok açık şekilde ifade ediyor.

"Sen kadınları taciz eden birisin — bu durum ne kadar çirkin olsa da gerçekte durum böyle. Ben kadınları küçümseyen, onlara yalan söyleyip aldatan, nerede akşam orada sabah yaşayan ve kendini güçlü hissetmek, egosunu şişirmek için kadınları kullanan hiçbir erkeğe saygı duymuyorum. Sen de onlardan birisin…"1

Trump danışmanlığından bakanlığa

Hegseth’in, Cumhuriyetçi Parti'yle yakınlaşmasını sağlayan bir yönü de özellikle 2006 yılından itibaren giriştiği Savaş Gazileri Dernekleri olmuştur. 2008 yılı Başkanlık Seçimleri sırasında John McCain’i destekleyip, gazi buluşmalarında konuşmalar yapmıştır. Donald Trump ilk başkanlık döneminde artık o dönem yakından tanıdığı ve ilgisini çeken bu genci Gazilerden sorumlu bakan olarak düşünse de deneyimsiz olduğu gerekçesiyle seçmemiştir. Ancak Trump’ın ilk döneminde sürekli olarak onunla beraber hareket etmiş, danışmanlarından birisi olmuştur.

İcraatı

Hegseth, 2024 Başkanlık Seçimlerinde seçilen Trump’ın önerisiyle Savunma Bakanlığına aday gösterilmiş, Senato’da yapılan oylama sırasında cinsel taciz, mali yolsuzluk ve alkol bağımlılığı gibi konular gündem edilse de çoğunluk adaylığını onaylamıştır. Donald Rumsfeld’den sonra Savunma Bakanı olan en genç kişi olan Hegseth göreve gelişinin ertesi günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu arayarak sürmekte olan Gazze katliamında İsrail’in güvenliğini sağlamakta kararlı olduklarını vurgular. Sonrasında Meksika sınırını ziyaret eder ve Trump’ın seçim vaatleri gereğince sınır güvenliğinin sağlanacağını vurgular. Bakan olarak katıldığı ilk NATO toplantısında Ukrayna’nın NATO üyeliğine karşı çıkarak, Ukrayna’nın Kırım’ın Rusya tarafından ilhak edilmesinin öncesindeki sınırlara dönme talebinin gerçekçi olmadığını belirtir. Nisan ayında ordu kadrolarında büyük bir yeniden yapılanmaya girişen bakan, ülke savunması ve Pasifik-Çin hattının güçlendirilmesi konularına odaklanılacağını belirtir. Genel olarak Trump yönetiminin dış siyaset ve ekonomi konularındaki açılımlarına eşgüdüm halinde gereksiz gördüğü kurum ve kadroları tasfiyeye girişmiştir.

Sızdırılan istihbarat

Hegseth’in göreve gelmesiyle beraber ABD Silahlı Kuvvetleri'nin Irak, Suriye, Yemen ve Somali’de suikast, SİHA saldırısı, bombardıman faaliyetlerinde artış yaşanmış, bu dönemde toplam 19 ayrı harekât düzenlenmiştir. Bunlardan en dikkat çekici olanı ise şüphesiz Yemen’e yapılacak olan saldırı öncesinde Hegseth’in askerî harekât bilgilerini paylaştığı mesajlaşma grubuna The Atlantic Yazı İşleri Müdürü Jeffrey Goldberg’in eklenmesiyle patlak veren skandaldı. 

Bu konuda yapılan eleştirilerde öne çıkan konu askeri sır kapsamındaki bilgilerin uygunsuz şekilde paylaşılması olmakla beraber bunun da ötesinde genel olarak Trump yönetimine içkin olan devlet mekanizmasının geleneksel araçlarının göz ardı edilerek, kuralların protokollerin işleyiş esasların atlanarak “iş bitirilmesi” yaklaşımı oldu. Olayın ardından Savunma Bakanlığı'nda çok sayıda üst düzey isim görevden alındıysa da Trump genç bakanın arkasında durarak tasfiye edilmesini önledi.

Hayran kitlesi desteği

Hegseth, Trump yönetiminin temsil ettiği değerler açısında bulunmaz bir numune konumunda. Görece kırsal bir bölgeden gelen varlıklı bir ailenin çocuğu, iyi bir lisans eğitiminin yanı sıra milliyetçi yönleri kuvvetli bir savaş gazisi. Bunun dışında muhafazakâr değerlere sahip, kürtaj-eşcinsellik karşıtı, söylemlerinde sürekli olarak Radikal İslam ve sol karşıtlığını kullanan iyi bir hatip ve İsrail yanlısı genç bir “beyaz”.

Bu imajın farkında olan Hegseth, 2020 yılında çıkardığı American Crusade: Our Fight to Stay Free (Amerikan Haçlı Seferi: Bağımsız Kalma Savaşımız) adlı kitabının kapağında buna vurgu yapmış. Bu arada sayısız dövmelerindeki birisi olan “Deus vult” dövmesinin anlamının da Latince “Tanrı bunu istiyor” demek olduğunu ve bu sloganın Haçlı Seferlerinde sayısız katliam sırasında kullanıldığını hatırlatmış olalım.

Hegseth göreve geldikten sonra askerlerin dilinden anlayan bakan veya askerlere sahip çıkan lider olarak görülmek üzere çok sayıda karara imza atmış durumda. Bunların başında Covid-19 pandemisi sırasında aşı karşıtı olan personelin işten çıkarılma kararlarının geri alınması geliyor. Ayrıca ayrıcalıklı ilan edilmiş olan grupların orduda pozitif anlamda ayrımcılığı uygulamalarına son veriliyor. Hegseth, ordudan bir şekilde ayrılmak durumunda kalmış savaş gazilerini öne çıkararak gençler arasında orduya desteğin artmasına ve yeni gönüllüler için kaynak yaratılmasına çaba gösteriyor. Bu anlamda televizyonda kazandığı şovmenliği, milliyetçilikle iyi bir sentez yaptığı söylenebilir.