Başakşehir İkitelli Şehir Hastanesi'nin politik ekonomisi

İkitelli Şehir Hastanesi'nin bir bölümü bugün açılacak. Bitmeyen yollarla ve altyapı eksikleriyle açılışı yapılacak olan hastanenin yapım hikayesi tıpkı diğer şehir hastanelerindeki gibi oldukça dikkat çekici.

İlker Belek

İkitelli Şehir Hastanesi'nin ilk etabı bugün açılıyor.

Covid-19 salgınının İstanbul’da yol açtığı ağır tablo nedeniyle açılış erkene alındı.

Hastane bitmeyen yolları, tamamlanmamış bloklarıyla tartışılmaya devam ederken, inşaat sürecinin hikayesi de oldukça dikkat çekici.

İkitelli şehir hastanesiyle ilgili kronoloji

Hastaneyle ilgili ilk açıklama Erdoğan tarafından 2010’da yapıldı. 

Ocak 2011’de proje için kamu özel ortaklığı modelinin tercih edildiği duyuruldu. 

Mart 2012’de Emsaş İnşaat’ın liderlik ettiği bir konsorsiyum ihaleyi kazandı. Proje Türkiye’nin en büyük üçüncü yatırım projesi olarak duyuruldu.

Eylül 2017’de inşaat başladı.

Projenin toplam maliyeti 1 milyar 232 milyon 816 bin 682 Dolar olarak açıklandı.

Kampüs sekiz adet hastaneyi içeriyor: 469 yataklı genel hastane, 327 yataklı kalp hastanesi, 311 yataklı ortopedi hastanesi, 521 yataklı çocuk hastanesi, 359 yataklı kadın hastanesi, 367 yataklı onkoloji hastanesi, 128 yataklı psikiyatri hastanesi, 200 yataklı fizik tedavi ve rehabilitasyon hastanesi: Toplam yatak kapasitesi 2.682.

Rönesans Holding hisseleri satın aldı

Temmuz 2015’de çok ilginç bir gelişme yaşandı. İhaleyi kazanan firmaların oluşturduğu IHIC İstanbul İkitelli Uluslararası Sağlık Hizmetleri Yatırım ve İşletme AŞ isimli şirketin bütün hisselerini, ihaleye girmemiş olan Rönesans Sağlık Yatırım AŞ ve Rönesans Holding AŞ satın aldı.

O dönemde bu işlemin hukuksuzluğuna dikkat çeken avukat Özgür Erbaş, şirketlerdeki ortaklık değişikliğinin yasal olarak yalnızca işletme dönemi için kabul edilebilir olduğunu, inşaata daha kazma bile vurulmamışken gerçekleşen bu değişikliğin birilerine komisyoncu geliri kazandırmak anlamına geldiğini belirtiyordu.

Nedir bu Rönesans Holding?

Rönesans Holding 1993’de Rusya St Petersburg’da kuruldu. Dünyanın 28 ülkesinde müteahhit ve yatırımcı olarak hizmet veriyor. İnşaat, gayrimenkul geliştirme, enerji, endüstri tesisleri ve sağlık alanında faaliyet gösteriyor. Dünyanın en büyük 33., Avrupa’nın en büyük 9. müteahhitlik şirketi olarak sıralanıyor. 2018 sonu itibariyle 4,9 milyar dolar ciroya ve 8,4 milyar dolar aktif büyüklüğüne sahip. Cirosunun %24’ünü Türkiye’den, %40’ını Rusya’dan elde ediyor.

Holding İkitelli Şehir Hastanesi'nin dünyanın en büyük deprem izolatörlü binası olduğunu belirtiyor. İnşa ettiği şehir hastanelerinin yatak kapasitesi 9.500 ve toplam inşaat alanı da 3,2 milyon metre kare. Yalnızca İkitelli’nin alanı 1 milyon metre kare kadar.

Holding Başkanı Erman Ilıcak Holding sitesinde yer alan mesajını Nazım Hikmet’in Yürümek isimli şiiriyle bitiriyor: “Yürümek, yürümeyenleri arkanda boş sokaklar gibi bırakarak, havaları boydan boya yarıp ikiye, bir mavzer gözü gibi, karanlığın gözüne bakarak yürümek!”.

Yürümek’ten söz eden Başkan Ilıcak Forbes Türkiye’nin geçtiğimiz ay yaptığı açıklamaya göre 3,2 milyar Dolar servetiyle ülkemizin en zengin ikinci kişisi. 2016’daki serveti 2 milyar Dolar’dı.

1967 doğumlu olan Ilıcak inşaat işine Enka Holding’de Tarık Şara’nın yanında girdi. Rusya’yı da o vesileyle tanıdı. Rusya’daki devlet ihaleleriyle işini ve servetini büyüttü.

CHP milletvekili Ali Hakverdi 31 Aralık 2019’da Meclis’te verdiği soru önergesinde Kanal İstanbul için Rönesans Holding’e söz verilip verilmediğini sormuştu. Soru anlamlıydı, zira Erdoğan’ın ikamet etmekte olduğu sarayın müteahhitliğini de Ilıcak yapmıştı.

Ilıcak Erdoğan’ın çağrısına uyarak koronavirüsle mücadele için 8 milyon dolar bağışta bile bulundu.

Ilıcak’ın İkitelli hastane inşaatı basında inşaattaki işçilerin yakınmalarıyla da gündem oldu. İşçiler kötü çalışma koşullarından, kurtlu yemeklerden şikayet ediyorlar ve şirketin Ankara’daki merkezinde çalışan bir emekçi de örneğin maliyeti 70 milyon olarak gösterilen bir işin kalitesiz malzemeyle 15 milyona tamamlandığını belirtiyordu.

Şehir hastaneciliği iyi para kazandırıyor

Şehir hastanelerini yapan şirketlerin inşaat maliyeti dışında bir masrafı yok. İnşaatın yapılacağı araziyi devlet sağlıyor. Aynı devlet hastane hizmete girdikten sonra 25 yıl boyunca şirkete kira ödüyor; bütün temizlik, bakım onarım, yemek, bilgi işlem, otopark masraflarını üstleniyor; görüntüleme ve laboratuvar hizmetlerini inşaatçı firmadan satın alıyor; ayrıca şirkete %70 yatak doluluk garantisi de veriyor. 

Devletin şirketlere yaptığı kira ödemeleri hep bir tartışma konusu oldu. Kira bedelleri hiçbir zaman açıklanmak istenmedi. Kira sözleşmelerinin çoğu Dolar üzerinden düzenlendi. 

2019 yılında hizmete sokulmuş 10 şehir hastanesi için 6,2 milyar TL kira ve hizmet ödemesi yapılmıştı. 2020 Sağlık Bakanlığı bütçesine bu başlık için konulan ödenek 10,4 milyar TL’ye yükseldi. 2020’de Sağlık Bakanlığı’nın toplam bütçesi ise 58,9 milyar TL’dir ve şehir hastaneleri giderlerinin bu bütçedeki payı %17,7’yi bulur.

2017 yılının Ekim ayında CHP PM üyesi Doç. Dr. Hüsnü Süslü, 2017 Ekim ayında İkitelli Şehir Hastanesi'nin yıllık kira bedelinin 259 milyon TL olduğunu belirtiyordu. Dolayısıyla Rönesans’ın bu hastaneden elde edeceği 25 yıllık kira geliri 6 milyar 475 milyon TL ve aynı tarihteki Dolar kuruna göre toplam yatırım maliyeti 4 milyar 685 milyon TL’dir.

https://sygm.saglik.gov.tr/TR,33960/sehir-hastaneleri.html
http://megaprojeleristanbul.com/print/ikitelli-sehir-hastanesi
https://m.bianet.org/bianet/saglik/167507-ikitelli-sehir-hastanesine-ki…
https://ronesans.com/proje/istanbul-basaksehir-sehir-hastanesi/
https://ronesans.com/biz-kimiz/baskanin-mesaji/
http://www.pppikitellihastanesi.com/upload/Node/23733/files/Ikitelli_ES…
https://www.sondakika.com/haber/haber-ronesans-tan-koronavirusle-mucade…
https://www.birgun.net/haber/saray-i-yapan-ronesans-holding-e-kanal-ist…
https://www.sozcu.com.tr/2018/ekonomi/ilicak-son-iki-yilda-servetini-0-…
https://emlakkulisi.com/sehir-hastaneleri-icin-odenen-kira-bedelleri-tb…
https://emlakkulisi.com/sehir-hastaneleri-icin-odenen-kira-bedelleri-tb…
https://haber.sol.org.tr/emek-sermaye/ronesans-patronu-servetini-ikiye-…