TBMM Çevre Komisyonu CHP Sözcüsü ve İzmir Milletvekili Murat Bakan, "İzmir’in Çernobili" olarak bilinen, nükleer atıkların bulunduğu Gaziemir’deki eski kurşun ve döküm fabrikası alanını Meclis gündemine taşımıştı.
Murat Bakan, “Yağan yağmur sonrasında araziden dumanlar yükseliyor, toprağın için için yanıyor, çıkan duman halk sağlığı açısından çok büyük tehlike yaratıyor. Burası adeta zehir ve ölüm saçıyor. Yetkilileri bir an önce harekete geçmeye çağırıyoruz” diye çağrı yapmıştı.
'Üreticinin sorumluluğunda'
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum önergeye yanıt verdi. Yanıtta "bu alandaki tehlikeli atıkların yönetiminin atık üreticisinin sorumluluğunda olduğu" söylendi.
Sahada yapılacak temizlik çalışmaları için 2014 yılında "ÇED gerekli değildir" kararı verildiği, bu kararın mahkeme tarafından "ÇED olumlu kararı" gerektirdiği gerekçesiyle ilk kararın iptaline hükmedildiği, 2017 yılında ise atıkların bertarafı için "ÇED olumlu kararı" verildiği aktarıldı. Üreticinin sorumluluğunda olan ayrıştırma ve bertaraf işlemlerinin hâlâ yapılmamış olması sebebiyle alınacak tedbirlere ilişkin ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla çalışmalar yapıldığı belirtildi.
5 milyon 439 bin lira idari para cezası
Çevre ve Şehircilik Bakanı, 2007 yılında bu alanda kazı yapılarak tehlikeli atıkların belirlendiğini söyleyerek, gömülü atıklarla ilgili şirkete 2008 yılında 321 bin TL, 2013 yılında 5 milyon 79 bin 900 TL para cezası uygulandığını açıkladı, ayrıca, “Diğer yıllarda da 14 bin 578 TL ve 24 bin 307 TL idari para cezası uygulanmıştır” ifadesini kullandı.
'Ceza tahsil edilmiş mi, onu da bilemiyoruz'
Çevre ve Şehircilik Bakanı’na 14 tane soru sorduklarını ve pek çok sorunun yanıtını alamadıklarını belirten CHP’li Murat Bakan Kurum'un yanıtı sonrası şu açıklamayı yaptı:
"Yıllardır yetkilileri harekete geçmeye çağırıyoruz. Yağan yağmur sonrasında araziden dumanlar yükseliyor, toprak için için yanıyor, çıkan duman halk sağlığı açısından çok büyük tehlike yaratıyor. Burası zehir ve ölüm saçıyor. Burada insanlar yaşıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanı’na 14 tane soru sorduk, sorularımıza yanıt alamadığımız gibi bugüne dek konuyla ilgili tatmin edici bir açıklama yapmadılar.
Kamuoyunun da bildiği bir süreci sıralamış Bakan Bey yanıtında, 2008 ve 2013 ile hangi yıllar olduğunu bilemediğimiz ‘diğer yıllar’ dedikleri yıllarda para cezası uyguladıklarını söylemiş. Bu idari para cezalarını uygulamış ama tahsil etmiş mi onu da bilemiyoruz. Sorumluluğu atıkların sahibine atıyor.
'Kentin göbeğinde ölüm saçılıyorsa sorumluluğu devlet üstlenmeli'
Ancak şu çok önemli; üreticinin sorumluluğunda olan ayrıştırma ve bertaraf işlemlerinin hâlâ yapılmamış olması sebebiyle ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla çalışmalar yapıldığını ifade ettiler. Yönetmelik gereği bu atıkların sorumluluğu atıkların sahibinde olabilir ancak şu an ortada ne fabrika var ne de sahibi… Kentin göbeğinde, insanların yaşadığı bir alanda ölüm saçılıyorsa burada sorumluluğu devlet üstlenmeli. Bu bilinçle ve bu sorumlulukla hareket edilmesini bekliyoruz. Konunun takipçisi olmaya devam edeceğiz."
Yıllar önce gömülen atıklarla ilgili eski kurşun fabrikasının 70 dönümlük alanında yapılan son ölçümde normalin 7 bin 291 katı oranında radyasyon tespit edilmişti.
