Avustralya’da 4 yıldır yürütülen soruşturmanın ardından hazırlanan rapor Avustralyalı askerlerin Afganistan’da 39 sivili katlettiğini ortaya koydu.
Avustralya ordusuna bağlı özel kuvvetlerin Afganistan’da 2005 ile 2016 yılları arasında savaş suçları işlediğine dair yürütülen soruşturmanın sonucunda hazırlanan raporda 25 Avustralyalı askerin 23 ayrı olayda toplam 39 Afgan sivili öldürdüğü açıklandı.
Avustralya Genelkurmay Başkanı Angus John Campbell raporda 25 askerin 39 Afgan sivili yasadışı olarak öldürdüğüne dair “güvenilir istihbaratın” olduğunu söyledi. Raporda yer verilen cinayetlerin hiçbirinin “savaşın harareti içinde” işlenmediğini söyleyen Campbell “Afganistan halkından, Avustralya Savunma Kuvvetleri (ADF) adına, Avustralya askerlerinin herhangi bir suçu için içtenlikle ve kayıtsız şartsız özür dilerim” dedi.
Avustralya Savunma Kuvvetleri Genel Müfettişi tarafından hazırlanan raporda, üst devreden askerlerin alt devreden askerleri savunmasız sivilleri öldürmeye zorladıkları da belirtildi. Raporda ayrıca askerlerin öldürdükleri sivillerin yanına “meşru bir hedef” oldukları izlenimi yaratmak ve olası soruşturmalardan kurtulmak için bomba ve silah yerleştirdikleri bilgisi yer aldı.
Campbell Avustralya ordusundan 19 muvazzaf ve eski asker hakkında kovuşturma açılıp açılmayacağını belirlemek üzere yakın zamanda özel müfettiş atanacağını söyledi.
Raporda soruşturmanın uzun sürmesine ordudaki “gizlilik kültürü” gerekçe olarak gösterildi. Ama resmi soruşturmanın ancak ordunun Afganistan’daki savaş suçları hakkındaki gizli bir belgenin sızdırılmasının ardından başlatıldığı söyleniyor. Eski bir askeri hukukçu olan David McBride hakkında, orduya ait gizli belgeleri basına verdiği gerekçesiyle dava açılmıştı.
'Dava açılmasa da tazminat ödeyelim'
Avustralya Savunma Kuvvetleri Genel Müfettişi Paul Brereton tarafından hazırlanan raporda hükümete dava açılmasa bile Afganistan’da öldürülenlerin ailelerine tazminat verilmesi gerektiğini söyledi.
Dört yıl süren soruşturmanın Avustralya’nın Afganistan’da 2003 ve 2016 yılları arasındaki savaş suçlarına dair iddiaları kapsadığı ve soruşturma kapsamında 20 bin belgenin, 25 bin görsel malzemenin incelendiği, 423 kişinin tanık olarak dinlendiği kaydedildi.
Raporun yayımlanmasının öncesinde Avustralya Başbakanı Scott Morrison Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani’yi aradı. Gani Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Avustralya Başbakanı bazı Avustralya askerlerinin görevi kötüye kullanmalarından dolayı derin üzüntülerini ifade etti” diye yazdı.
Avustralya 2002’den beri ABD liderliğindeki koalisyonun bir parçası olarak Afganistan’da asker bulunduruyor. Halihazırda Avustralya’nın Afganistan’da 1500 askeri var.