Suriye’de cihatçı grupların başlattığı saldırılar birinci haftasını geride bırakırken AKP iktidarıyla İran ve Rusya arasındaki diplomatik görüşmeler gergin geçiyor.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’nin Şam’dan sonra Ankara’ya yaptığı ziyarette “Esad’ın mesajı”nı getirmesi beklentisi boşa çıktı. Arakçi ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan görüşmesinin gergin geçtiği belirtildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de dün kendisini telefonla arayan AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a, “radikal grupların Suriye devletine karşı terörist saldırılarının durdurulması gerektiği” mesajını verdi ve bunun için “Ankara’nın bölgedeki yeteneklerinin de kullanılması”nın altını çizdi.
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in danışmanı Ali Ekber Velayeti ise “Ankara’dan ABD ve İsrail’in tuzağına düşmesini beklemezdik” dedi ve Hakan Fidan’dan duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi.
Ankara’da Esad’dan mesaj beklentisi boşa çıktı
İran Dışişleri Bakanı Arakçi, Pazar günü Şam’da Esad ile görüştükten sonra Pazartesi günü Ankara’ya geldi ve Fidan ile görüştü.
Middle East Eye’dan Ragıp Soylu’nun haberine göre Ankara’daki gözlemciler Arakçi’den Esad’ın çatışmalara diplomatik bir çözümü teşvik edecek bir mesajını getirmesini bekliyordu. Ancak Arakçi Esad’dan herhangi bir mesaj getirmedi.
Konuyla ilgili bilgi sahibi iki kaynağa dayandırılan haberde, Arakçi-Fidan görüşmesinin gerginlikle dolu geçtiği, Arakçi’nin Suriyeli cihatçıların Halep’i ele geçirmesi nedeniyle Ankara’yı suçladığı belirtildi.
Tahran’ın Türkiye’nin cihatçıların saldırısını destekleyerek ihanet ettiği mesajını ileten Arakçi’nin ayrıca ülkesinin Esad’ı her koşulda destekleyeceğini yinelediği kaydedildi.
Arakçi dün yaptığı açıklamada da İran’ın eğer Şam’dan talep gelirse Suriye’ye asker göndermeyi düşüneceğini dile getirdi.
'Fidan İranlı bakanı azarladı' iddiası
Haberde Arakçi ile görüşen Türk yetkililerin “isyancılara destek” suçlamasını reddettiği kaydedilen haberde görüşmelere yakın bir kaynağın Hakan Fidan’ın İranlı bakanı “azarladığı” iddiası da dile getirildi.
Aynı kaynağın aktardığına göre Fidan Arakçi'ye “Esad’ın ve Suriye ile sınırı olmayan İran’ın
yıllarca barış müzakerelerine gerçekten katılmakta başarısız olduğunu” söylediğini aktardı.
Görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında da Arakçi Suriye’deki cihatçı saldırılarında ABD ve İsrail bağlantısına işaret ederken, Fidan Halep saldırısını dış müdahale ile açıklamanın hata olacağını öne sürmüştü. Fidan Şam ile “Suriye muhalefeti” arasında diyaloğu kolaylaştırmaya hazır olduklarını belirtmişti.
Arakçi Astana sürecinin önemine işaret ettiği açıklamasında Türkiye, İran ve Rusya dışişleri bakanları düzeyinde en kısa sürede bir toplantı çağrısında bulunmuştu. Bu görüşmenin Katar’da düzenlenecek Doha Forumu kapsamında Cuma ya da Cumartesi günü yapılması bekleniyor.
Putin’den Erdoğan’a: Saldırılar durdurulmalı
Erdoğan ile Putin arasında dün akşam saatlerinde yapılan telefon görüşmesine ilişkin Kremlin’den yapılan açıklamaysa, Moskova’nın Ankara’ya cihatçıları durdurması çağrısı yaptığı şeklinde yorumlandı.
Kremlin’den yapılan açıklamada görüşmenin Türkiye’nin inisiyatifiyle gerçekleştiği belirtildi.
Görüşmede Putin’in “Suriye devletine karşı radikal grupların terörist saldırısının durdurulmasının ve meşru yetkililerin ülke çapında anayasal düzeni ve istikrarı yeniden tesis etmesi için Ankara’nın bölgedeki yeteneklerinin kullanılması da dahil olmak üzere kapsamlı yardım sağlanmasının acil bir gereklilik olduğunun altını çizdiği” belirtildi.
Hamaney’in danışmanı: Türkiye'den Amerika ve İsrail’in tuzağına düşmesini beklemezdik
Öte yandan İran lideri Ali Hamaney’in uluslararası ilişkiler alanındaki üst düzey danışmanı Ali Ekber Velayeti “Tahran Türkiye’nin Amerika ve İsrail’in kendisine hazırladığı tuzağa düşmesini beklemiyordu” dedi.
Tasnim Haber Ajansı’na konuşan Velayeti, “İstihbarat ve dış politika alanında deneyimli bir figür olan Hakan Fidan’ın Türkiye dış politikasının bazı hatalarını düzeltebileceğini umuyorduk. Ancak uzun süreli bir İslam geçmişi olan Türkiye’nin Amerika’nın ve Siyonistlerce kendisine kurulan tuzağa düşmesini beklemiyorduk” ifadelerini kullandı.
"Tarih boyunca İslam'a olan inançlarını kararlılıkla sürdüren Türk halkı adına böyle eylemlerin yapılması şaşırtıcıdır” diyen Velayeti, İran'ın Suriye hükümetine olan mutlak desteğini sonuna kadar sürdüreceğini vurguladı.
Bugün Suriye’nin müttefiklerinin 2011’dekine göre daha fazla olduğunu söyleyen Velayeti, İran’a ek olarak Rusya, Lübnan Hizbullahı, Irak Hadi Abi Güçleri, Yemen’de Husiler ve Filistinlilerin Suriye’nin toprak bütünlüğünü ve Suriye hükümetini desteklediğini söyledi.
ABD Başkanı seçilen Donald Trump’a da mesaj veren Velayeti “Trump yeni dönemini akıllıca yönetmek istiyorsa, ilk dönemindeki deneyimlerinden ders çıkarmalı ve bugünün dünya koşullarının eskisinden daha zor ve karmaşık olduğunu anlamalı. Hiçbir bağımsız ülke onun tehditlerine ve sindirmelerine boyun eğmeyecektir” dedi.
