AKP'nin ve yandaş medyanın "işten çıkarmalar 3 ay süreyle yasaklandı" çıkışını soL'a değerlendiren TKP Merkez Komite Üyesi Alpaslan Savaş, düzenlemenin ardındaki gerçekleri soL'a anlattı.
Patronların yıllardır istediği bazı talepleri 3 haftada elde ettiğini, başka bir işten çıkarma biçiminin giderek yaygınlık kazanmaya başlayacağını vurgulayan Savaş, "Tek çözüm var. Bu sınıftan kurtulmak. Gerçekten, ülkede patronların dediği olduğu sürece sağlığımız korunamaz. Bu son krizden sonra kapitalist ülkelerde yeniden kamucu ve devletçi politikaların gelişeceğini düşünenler varsa bir daha baksınlar olan bitene. Şu tasarının kendisi bile patronlarla bu işin olmayacağını göstermiyor mu?" ifadesini kullandı.
'SALGIN SIRASINDA YAPIYOR OLMALARI AYRICA ALÇAKLIK'
Önceki akşam işçilere “müjde” olarak sunulan bir düzenleme gündeme geldi ve “işten çıkarmalar 3 ay yasaklandı” denildi. İşin aslı pek öyle değil sanıyoruz?
AKP iktidarının özellikle işçileri ilgilendiren konularda yapacağı düzenlemelerde bildik bir yöntem kullanıyor. Değişiklik patronların talepleri doğrultusunda gündeme geliyor, ayrıntılar onların ihtiyaçlarına göre belirleniyor. Sonra bu değişiklik işçilerin yararına bir yenilikmiş gibi sunuluyor. Zorunlu BES’in hatırlayın. İşçinin cebinden finans tekellerine doğrudan kaynak yaratmak için yapılan bu uygulamayı kamuoyuna “işçiler için ikinci emeklilik fırsatı” diye sunuldu. Kıdem tazminatı konusu mesela. Belirli sıklıkla gündeme getirdikleri kıdem tazminatı fonu tasarısı “işçilerin çoğu artık kıdem tazminatı alabilecek” diye propaganda edilip durdu. Oysa yapmak istedikleri düpedüz patronları bu yükten kurtarmaktı.
Şimdi de bunu deniyorlar. Salgın sırasında yapıyor olmaları ayrıca alçaklık. Tasarıyı “işten çıkarmalar yasaklanıyor” diye sundular. Oysa bununla yakından uzaktan ilişkisi yok yapmak istedikleri şeyin.
'BİR BAŞKA İŞTEN ÇIKARMA BİÇİMİ YAYGINLAŞACAK'
Peki nedir yapılmak istenen?
İşten çıkarmayı yasaklıyoruz adı altında bir başka işten çıkarma biçimi olan ücretsiz izini yasaya yerleştirmek, bunun yaygınlığını arttırmak.
Bunu nasıl yapacaklar? Nedir detayları?
Önerilen 62 maddelik bir torba yasa tasarısı. Şu anda kamuoyuna servis ettikleri bu tasarıda dört ve beşinci maddeler bu konuyu içeriyor. İki önemli husus var. Birincisi, beşinci maddede üç ay süreyle işten çıkarma yapılamayacağı söyleniyor ancak bunun istisnası olarak iş kanunun meşhur 25-II maddesi olan patronun “tazminatsız işten çıkarma” hakkı korunuyor. Diğer husus ise tazminatsız çıkış dışında engellenen tüm işten çıkarmalar yerine patrona ücretsiz izin kullandırma hakkı tanınıyor.
Ne kadar süre ücretsiz izine yollayabilecek işçileri bu durumda?
Üç ay süreyle. Erdoğan isterse bu süreyi 6 aya çıkartabiliyor.
İŞÇİYE SADAKA VERMEK İSTİYORLAR
Öneride ücretsiz izine çıkarılan işçilere de bir miktar ödeme yapılacağı yer aldığını biliyoruz. Bu iyi bir şey değil mi?
Niye olsun? Bir kere ücretsiz izin yasal değil. Türkiye’nin ulusal mevzuatında böyle bir uygulama yok. Bu nedenle patronlar ücretsiz izine çıkarmak için işçilerin onayını almak zorunda. İşçi buna onay vermezse tazminatını alıp işten ayrılabiliyor. Ama şimdi, ücretsiz izin için işçinin onayına gerek duymayacak patron. Sorduğunuz ödeme ise önerilen tasarıda 4’ncü maddede gündeme getirilmiş. Buna göre patronun ücretsiz izine yolladığı işçiye işsizlik sigortası fonundan günde 39 lira 42 kuruş ödenecek. Yani ayda 1170 lira ediyor. Sadaka diyebiliriz. Üstelik bu tutar ileride olası işsizlik durumunda yararlanabileceği işsizlik ödeneğinden mahsup ediliyor.
'İŞTEN ÇIKARMANIN YASAKLANDIĞI YOK'
Sendikalar ne diyor bu işe?
Hak-İş’in sesini duymadım. Diğer iki konfederasyondan şu ana kadar gelen yorum ise özet olarak işten çıkarmanın yasaklanması iyidir ancak tasarıdaki eksiklikler giderilmelidir minvalinde oldu. Oysa ortada işten çıkarmaların yasaklandığı falan yok. Bu büyük bir safsata. Tekrar altını çizmek istiyorum, işten çıkarmalar yasaklanıyor yalanıyla ücretsiz izinleri yaygınlaştırma düzenlemesi bu.
'PATRONLAR YILLARDIR İSTEDİKLERİNİ ÜÇ HAFTADA ALDI'
Patronlardan ses çıkmadı. Patron örgütlerinin nasıl değerlendirdiğine dair bir veri var mı elinizde?
Hayır, şu saate kadar açıklama yapan patron örgütü olmadı. Bir de niye yapsınlar ki? Bu tasarının tümüyle patronların ihtiyaçları doğrultusunda hazırlandığı çok açık değil mi? 25 Mart’ta bir torba tasarı daha çıkardı AKP meclisten. Telafi çalışması, denkleştirme sürelerinin artırılması gibi esnek çalışma biçimlerinin uygulama alanını genişleten, işsizlik sigortası fonundan patronların yararlanma şartlarını kolaylaştıran düzenlemeleri içeriyordu bu tasarı. Şimdi de işten çıkarma yasağı adı altında ücretsiz izin uygulaması… Yıllardır istediklerini üç haftada AKP’den aldı patronlar. Üstüne niye konuşsunlar ki…
'TEK ÇÖZÜM VAR, BU SINIFTAN KURTULMAK'
Anlaşılan işçileri koruyan bir düzenleme gündeme gelmeyecek. Ne öngörüyorsunuz?
Gelmez. Getirmezler. Çünkü salgın sürecinde öncelikleri emekçilerin, toplumun ihtiyaçları, sağlığı değil, sermaye sınıfının öncelikleri, bu doğrultuda bitmez tükenmez istekleri belirliyor. Yoksa bakır üreten bir fabrika niye çalışıyor? Hastane inşa etmiyorsa şantiyeler neden devam ediyor? Otomobil neden üretilir?
Tek çözüm var. Bu sınıftan kurtulmak. Gerçekten, ülkede patronların dediği olduğu sürece sağlığımız korunamaz. Bu son krizden sonra kapitalist ülkelerde yeniden kamucu ve devletçi politikaların gelişeceğini düşünenler varsa bir daha baksınlar olan bitene. Şu tasarının kendisi bile patronlarla bu işin olmayacağını göstermiyor mu?