ABD'de başkanlık seçimleri bugün gerçekleşiyor. Oy verme işlemleri için sandıklara gidilmeye başlandı.
Seçime saatler kala başkan adayları Kamala Harris ve Donald Trump, seçimin kritik eyaletleri Pensilvanya ve Michigan'da son mitinglerini yaptılar.
Anketler, yarışın hala başa baş gittiğini gösteriyor. Her iki aday da birçok önemli eyalette berabere.
İki aday, seçim günü arifesinde Amerika'nın geleceği için farklı vizyonlar ortaya koydu. Trump, göçmenleri "tehlikeli suçlular" olarak tasvir ederken, aynı zamanda birçok yüksek profilli Demokrat Partili kadına kişisel saldırılarda bulundu. Harris ise, Trump'ı hedef almaktan kaçınarak, "Hepimizin bizi ayıran şeylerden çok daha fazla ortak noktamız var" dedi.
Sandıklar, ABD'nin doğu kıyısında kısa bir süre içinde açılmaya başlayacak.
Harris 'birlik mesajı verdi', sağlık ve kürtaj hakkına değindi
Kamala Harris, dün Pensilvanya'da son kozlarını oynadı. Kongre Üyesi Alexandria Ocasio-Cortez ile Porto Rikolu bir restoranda mola vermek de dahil olmak üzere birkaç miting ve etkinlik düzenledi ve Reading'teki bir yerleşim bölgesinde doğrudan seçim çalışmalarına katıldı, bir evde seçmenlere "Kapı kapı gezmek istedim" dedi.
Harris, "tüm Amerikalılar için bir başkan" olmak istediğini söyleyerek kapsayıcı bir ton yakalamaya çalıştı. Pittsburgh'daki bir mitingde, uzmanları, paydaşları ve aynı fikirde olmayanları dinlemeye istekli biri olduğunu ifade etti.
Harris, Philadelphia'daki açıklamalarında birlik mesajını vurgulayarak, adını anmadan Donald Trump'ı ima ederek şöyle dedi: "Düşmanlar listesiyle uğraşmak yerine yapılacaklar listem üzerinde çalışacağım."
Ardından, bakkallarda şirketlerin fahiş fiyat uygulamasını yasaklamak, işçiler ve orta sınıf aileler için vergileri düşürmek ve sağlık hizmetlerinin maliyetini düşürmek gibi görevdeyken yapacağı şeylerden bazılarını sıraladı ve ekledi: "Sağlık hizmetlerine erişim bir hak olmalı, sadece karşılayabilenlerin ayrıcalığı değil."
Kürtaj hakkına da değinen Harris, kadınların kendi bedenlerini kontrol etme hakkından ve kadınların üreme özgürlüğünü koruyan yasaları yasalaştırma kararlılığından da bahsetti.
Ardından birlik mesajına geri döndü ve şöyle dedi: "Aldığım kararlardan etkilenecek olanları dinlemeye söz veriyorum."
Ayrıca daha önce uzmanları dinlemek ve kendisiyle aynı fikirde olmayan insanlara masada yer vermekle ilgili yaptığı yorumları tekrarladı.
Trump'tan Demokratlara hakaret
Donald Trump da, seçim öncesi Kuzey Karolina, Raleigh'in yanı sıra Pensilvanya'da iki miting düzenledi. Trump, göçmenleri tehlikeli suçlular olarak resmetmeye odaklanırken aynı zamanda bir dizi yüksek profilli Demokrat kadına kişisel saldırılarda bulundu.
Trump, mitingde belgesiz göçmenler tarafından işlendiği iddia edilen cinayetlerin ayrıntılarını vererek "İnsanları öldürüyorlar. İnsanları istedikleri gibi öldürüyorlar" dedi.
Demokratları hedef alan Trump, Kuzey Karolina'da Demokrat kongre üyesi Nancy Pelosi'yi "çılgın bir tahtakurusu" olarak adlandırdı ve eski "first lady" Michelle Obama'ya saldırarak şunları söyledi: "Geçen gün bana saldırdı. Halkıma, ona saldırmama izin var mı diye sordum. Sakin olun efendim dediler."
Trump, Michigan'daki mitingine ilk seçim yarışından bahsederek başlayarak, "Michigan'da bize yüzde üç şans verilmişti" diye konuştu.
Ardından göçmenlik konusuna geçen Trump, ABD'nin "dünyanın en büyük suçlularından bazılarının istilasına uğradığını" öne sürerek "Hemen buna son vereceğiz. Bu şekilde yaşamak zorunda değiliz" dedi.
Ardından Kamala Harris'le alay eden Trump, "Kimse onun kim olduğunu bilmiyordu" ifadelerini kullandı.
Trump, ayrıca mevcut Başkan Joe Biden, eski Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ve Trump'ın ilk görevden alınmasında baş soruşturmacı olan temsilci Adam Schiff hakkında hakaret dolu sözler sarf etti.
"Joe Biden çılgın anlarından birinde hepimizin çöp olduğumuzu söyledi" diyen Trump, Biden'ın Harris ile değiştirilmek üzere kampanyadan çekilmesine atıfta bulunarak "Seçimi bir başkandan çaldılar" diye ekledi.
Trump, ardından Pelosi hakkında "O çarpık bir insan... kötü, hasta, çılgın b... aman Tanrım! 'b' ile başlıyor ama ben söylemeyeceğim! Bunu söylemek istiyorum.” ifadelerini kullandı.
Trump, “Adam Shifty Schiff” içinse şunları söyledi: “En büyük kafaya sahip, hem içeride hem dışarıda çekici olmayan bir adam.”
Trump daha sonra Kamala Harris ve Hillary Clinton hakkında bazı bilindik hakaretlerde bulundu. Trump, Harris'i “düşük IQ'lu bir kişi” olarak nitelendirdi.
Göçmenleri hedef aldı, gümrük tarifesi planlarından bahsetti
Kaliforniya Balisi Gavin Newsom'a da hakaret eden Trump, göç hakkında daha da kışkırtıcı açıklamalar yapmaya başladı ve Harris'i açık sınırlar istemekle ve "akıl hastanelerinden" gelenler de dahil olmak üzere göçmenlerin "istilasına" izin vermekle suçladı.
"Göreve geldiğim gün göçmen istilası sona erecek" diyen Trump, "İşgal edilmiş bir ülkede yaşıyoruz" diye ekledi.
Bir Amerikan vatandaşını öldürdüğünü iddia ettiği yasadışı göçmenler için ölüm cezası çağrısını ve sığınma şehirlerini yasaklama planını tekrarlayan Trump, çoğunluğu Müslüman ülkeleri hedefleyen seyahat yasağı da dahil olmak üzere en tartışmalı göç politikalarını geri getirme ve genişletme sözü verdi. Sürekli olarak "Amerikan tarihinin en büyük sınır dışı etme operasyonunu" düzenleme taahhütünde bulundu.
Gümrük tarifesi planlarından da bahseden Trump, Çin'in ürettiği fentanilin ABD'ye girmesini engellemezlerse Meksika ve Kanada'dan gelen mallara "büyük ölçekli" tarifeler koyacağı tehdidini tekrarladı.
Daha sonra göçmenlik hakkında daha da kışkırtıcı yorumlarda bulunarak, hiçbir kanıt olmadan, "Suçun tüm dünyada azaldığını çünkü suçluları, akıl hastalarını, hapishane nüfusunu ve diğerlerini ABD'ye gönderdiklerini" iddia etti.
Ayrıca ABD'nin etrafına füze kalkanı koymaktan tekrar bahsetti.
Trump, mitingin sonunda dini özgürlüğü savunma, silah bulundurma ve taşıma hakkı, "erkekleri kadın sporlarından uzak tutma" ve sınırlarımızı güçlendirme gibi çeşitli konuları ele aldıktan sonra şunları söyledi:
"Asla teslim olmayacağız, birlikte savaşacağız, savaşacağız ve kazanacağız, kazanacağız! …"
ABD'li podcast sunucusu Trump'a desteğini açıkladı
ABD'li ünlü podcast sunucusu Joe Rogan, sosyal medya paylaşımında, Donald Trump'ı başkanlık için desteklediğini ve seçiminin "büyük ve güçlü Elon Musk" tarafından etkilendiğini yazdı.
Rogan, "Musk, Trump için duyacağınız en ikna edici davayı ortaya koyuyor ve her adımda onunla aynı fikirdeyim. Kayıtlara geçmesi açısından, evet, bu Trump'ı desteklemektir" diye yazdı.
Musk'ın komitesine manipülasyon suçlaması
Elon Musk'a bağlı bir siyasi eylem komitesi (PAC), Kamala Harris'in Gazze'ye dair duruşu hakkında kararsız eyaletlerdeki Yahudi ve Arap Amerikalı seçmenlerin kafasını karıştırmaya çalışmakla suçlanıyor. Detroit metrosundaki yoğun Arap Amerikalı bölgelerini hedefleyen metinler, postalar, sosyal medya reklamları ve reklam panoları, Harris'i ülkeye silah tedarik etmeye devam edecek sadık bir İsrail müttefiki olarak gösteriyor. Bu arada, Detroit metrosundaki veya Pensilvanya'nın Yahudi nüfusunun daha yüksek olduğu bölgelerindeki sakinler, Filistin davasına olan iddia edilen desteğini vurgulayan mesajlar alıyor.
ABD'li istihbarat kurumlarından 'Rusya ve İran seçime müdahale edecek' iddiası
ABD'li istihbarat kurumları, seçime saatler kala Rusya bağlantılı dezenformasyon operasyonlarının, çekişmeli eyaletlerdeki seçim sonuçlarını hileli bir şekilde etkilemeyi planladıklarını iddia etti.
Bahsi geçen eyaletlerdeki seçim başarı, rakipler Kamala Harris ve Donald Trump için Beyaz Saray'ı kazanmanın anahtarı olarak görülüyor. Bu eyaletler daha önce de seçim dolandırıcılığı suçlamalarının odak noktası olmuştur.
Ulusal İstihbarat Direktörlüğü Ofisi (ODNI), FBI ve Siber Güvenlik ve Altyapı Güvenlik Ajansı Pazartesi günü "Rusya en aktif tehdit" dedi.
"Bu çabalar seçim yetkililerine karşı olanlar da dahil olmak üzere şiddeti kışkırtma riski taşıyor" diye ekleyen kurumlar, çabaların seçim günü ve sonraki haftalarda yoğunlaşmasının beklendiğini iddia ettiler.
Ortak açıklama yapan kurumlar, “Özellikle Rusya ile bağlantılı etki aktörleri, seçimin meşruiyetini baltalamak, seçmenlerde seçim süreciyle ilgili korku yaratmak ve mevcut bilgilere dayanarak Amerikalıların siyasi tercihleri nedeniyle birbirlerine karşı şiddet kullandığını ima etmek için videolar üretiyor ve sahte makaleler oluşturuyor" dedi.
İranın da ABD seçimleri için önemli bir yabancı etki tehdidi olmaya devam ettiğini öne süren kurumlar, "Önceki bir güncellemede belirtildiği gibi, İran'ın eski başkan Trump'ın kampanyasını tehlikeye atmak için kötü niyetli siber faaliyetler yürüttüğünü değerlendirdik. İranlı etki aktörleri, geçmiş seçim döngülerinde yaptıkları gibi, oylamayı bastırmak veya şiddeti körüklemek amacıyla sahte medya içeriği oluşturmaya da çalışabilirler” ifadelerini kullandı.
ODNI, daha önce de yabancı aktörlerin, özellikle Rusya ve İran'ın, bu seçim sırasında dezenformasyon yaydığı veya kampanyaları hacklediği iddiasıyla ilgili bir dizi uyarıda bulunmuştu.
Tahran ve Moskova geçmişte bu tür iddiaları reddetmişti.
Anketlere göre adaylar başa baş gidiyor
Önde gelen tahminci Nate Silver, son seçim tahminini gece yarısı yayınladı. Silver'ın tahminine göre, yarış olabilecek "en sıkı" şekilde ilerliyor. Silver, geliştirdiği modeli kullanılarak yapılan simülasyonların yüzde 50,015'inde Harris'in kazandığını söyledi.
Silver, 2008 başkanlık seçimlerinde 50 eyaletten 49'unu doğru tahmin ederek bir "tahmin gurusu" olarak ün kazanmıştı. Ayrıca 2012 ve 2020 seçimlerinin sonucunu da tahmin etti. Ancak 2016'da, seçimi kazanan Trump'ın başkan olma şansının sadece yüzde 28,6 olduğunu tahmin etmişti.
Pazartesi günü yayınlanan anketler, Harris'in Michigan'da marjinal bir üstünlüğe sahip olduğunu ancak Pensilvanya ve diğer önemli salıncak eyaletlerinde Trump ile berabere kaldığını gösterdi. Trump, bahis piyasalarında Harris'e karşı üstünlüğünü korudu ancak oranlar biraz daraldı.
Kongre'ye kim hakim olacak?
ABD başkanının kim olacağı kadar, hem Temsilciler Meclisi'ni hem de Senato'yu değiştirebilecek olan bugünkü seçimlerde ABD Kongresi'ni kimin kontrolüne alacağı da merak konusu.
Tarafsız analistler, Demokratların 51-49 çoğunluğa sahip olduğu Senato'yu geri alma konusunda Cumhuriyetçilerin iyi bir şansa sahip olduğunu söylüyor. Ancak Cumhuriyetçiler, Demokratların 435 sandalyeli meclisin kontrolünü geri almak için sadece dört sandalye kazanması gereken Temsilciler Meclisi'ndeki hakimiyetlerini de kaybedebilirler.
Başkanlık seçiminde olduğu gibi, sonuç muhtemelen küçük bir seçmen kesimi tarafından belirlenecek. Senato mücadelesi yedi yarışmaya dayanırken, 40'tan az Temsilciler Meclisi yarışı gerçekten rekabetçi olarak görülüyor.
Seçmenler, herhangi bir partiye karşı net bir tercih göstermiyor gibi görünüyor. Reuters/Ipsos'un ekim ayında yaptığı anket, kayıtlı seçmenlerin yüzde 43'ünün kendi bölgelerinde Cumhuriyetçi adayı, yüzde 43'ünün ise Demokrat adayı destekleyeceğini ortaya koydu.