Antakya'da Arap Yahudisi bir komünist: Harun Cemal

Antakya'da yaşayan Harun Cemal, kentteki Yahudi cemaatinin önderi. Cemal, bir Arap Yahudisi ve kendisini komünist olarak tanımlıyor. İsrail'e hiç gitmemiş. Tayyip Erdoğan'ın ise Yahudileri sevmediğini düşünüyor.

(soL - Dış Haberler) İsrail'den yayın yapan Haaretz gazetesinde bugün ilginç bir röportaj yayınlandı. Zvi Bar'el tarafından yapılan röportajın konuğu, Antakya'da yaşayan bir Arap Yahudisi olan Harun Cemal'di.

Bar'el, 59 yaşındaki Cemal'le olan röportajını Arapça yaptı. Bir Arap Yahudisi olan Cemal, Arapça okuma ya da yazmayı bilmediğini, ancak halktan, ailesinden ve iş için Arapça öğrendiğini belirtiyor. Cemal, atalarının 2 bin 500 yıl önce Halep'ten Antakya'ya yerleştiğini söylüyor.

Kentte 10 Yahudi aile
Cemal, Antakya'da şu anda 10 Yahudi aile kaldığını belirtiyor. "Gidenler ya İsrail'e, ya İstanbul'a ya da başka denizaşırı yerlere gittiler" diyor. Cemal'in anlattığına göre, her cuma günü İstanbul'dan bir Rabbi gelerek ibadetlerine önderlik ediyor. Rabbi cumartesi gecesine kadar kalıyor ve onu uğurladıktan sonra sinagog ertesi cumaya kadar kapanıyor.

'İsrail bizimle ilgilenmiyor'
İsrail'in "kutsal bir toprak", İsrail için hayatını vermeye hazır olduğunu söyleyen Cemal, bununla birlikte bu ülkeye hiç gitmediğini itiraf ediyor. Nedeni ise ilginç: Bu ülkenin yurttaşları birbirlerine sevgi beslemiyorlar. Ancak Cemal, "Belki seneye giderim" demeyi ihmal etmiyor.

Çoğu emekli olan Yahudi cemaatinin bütün işini kendi paralarıyla gördüğünü anlatan Cemal, İsrail'den herhangi bir yardım almadıklarının altını çiziyor. Cemal aynı zamanda, İstanbul Yahudilerinin de kendilerine hiç yardım etmediğini söylüyor. Cemal'e göre İstanbul Yahudileri, kendilerini Sefarad Yahudileri olarak görürken, Arap Yahudilerini daha aşağı görüyorlar. Cemal, Türkiye Yahudilerinin hepsinin de Avrupa ve ABD'deki Yahudiler tarafından Aşkenazi olmadıkları gerekçesiyle aşağılandıklarını iddia ediyor.

Yahudi bir komünist
Babasının kendisini 1950'li yıllarda İstanbul'da Yahudi okuluna gönderdiğini söyleyen Harun Cemal, daha sonra Ankara'ya gittiğini, buradaki bütün arkadaşlarının komünist olduğunu ve kendisinin de onlara katıldığını ifade ediyor.

Din ile komünizm arasındaki ilişkiye dair ise, "Din Tanrı ile benim aramda. Bu benim sorunum. Komünizm ise sosyal bir ideoloji. Burada çelişki yok. Birçok Yahudi hem komünistti, hem de sinagoga giderdi." diyor.

'Antakya'da diğer dinlerle hiç sorunumuz yok'
Antakya'da dinler arası bir sorun hiç yaşamadıklarını kaydeden Cemal, kendilerinin Hıristiyanların bayramını onlarla birlikte kutladığını, Hıristiyanların da Yahudilerin bayramını kutladıklarını söylüyor. Kürtlerin, Alevilerin ve Sünnilerin de kentte olduğunu hatırlatan Cemal, "Herkes kardeş gibidir" diyor.

Erdoğan'a gelince iş değişiyor
Cemal'in konuşması, söz Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a gelince değişiyor. Erdoğan'ın Yahudileri sevmediğini iddia eden Cemal, Başbakan'ın Yahudileri korumak ve Yahudiliği sevmekle ilgili sözlerini "siyasetten başka bir şey değil" diye nitelendiriyor.

Bu sırada konuşmaya, sinagogun yakınındaki kilisede çalışan bir işçi karşıyor ve Erdoğan'ın yalnızca Yahudileri değil, Hıristiyanları da sevmediğini ekliyor. İşçi, Erdoğan'ın Antakya'daki Müslümanlara benzemediğini vurguluyor. "Gelsin de Müslümanlar, Hıristiyanlar ve Yahudiler nasıl kardeşçe yaşıyorlar görsün" diyor.

Arap Yahudileri kimlerdir?
Arap Yahudileri, İsrail kurulmadan önce özellikle Araplar tarafından Arap dünyasında yaşayan Yahudilere verilen isimdi. Bu Yahudiler İsrail'in kurulmasıyla birlikte ya oraya göç ettiler, ya da Avrupa ve ABD'ye gittiler. "Arap Yahudisi" adlandırması, Yahudilerin yalnıca bir dini topluluk olmadığını, aynı zamanda bir etnik gruba da işaret ettiğini düşünenler tarafından reddedildi.

Ancak Arap Yahudisi ismi, daha sonra Siyonizm karşıtı Yahudiler tarafından benimsenmeye başladı.