AKP kendine yeni kaynak yaratmak için gözünü 2018'de de emekçilerin cebine dikti. 2017 boyunca AKP için hüsranla sonuçlanan BES girişimi, 2018'de de devam edecek. Yeni yılda 1 milyondan fazla yurttaş, yine zorunlu BES kapsamına alınacak.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, bir soru önergesine verdiği yanıtta BES'ten cayma hakkını kullananların oranını açıklamıştı. Şimşek'in açıklamasına göre sisteme otomatik olarak dahil edilen 7 milyon 704 bin 825 çalışanın 4 milyon 662 bin 126'sı BES'ten ayrıldı. Bu da yüzde 60 oranında emekçinin BES zorbalığına boyun eğmediğini gösteriyor.
BİR HATIRLATMA: BES ZORBALIĞI NEDİR?
Kısa adı BES olan Bireysel Emeklilik Sigortası AKP'nin icat ettiği bir uygulama değil. Dünya kapitalist sistemine dahil pek çok ülkede yıllardır kullanılagelen, AKP'nin de kârını ve rantını gördüğü için ithal ettiği bir uygulama...
İşçinin ücretinden zoraki yüzde 3 kesiyorlar, işçi istemiyorsa iki ay kesildikten sonra dilekçe verip parasını geri alabiliyor. Ancak başlangıçta her işçi sorgusuz sualsiz sisteme zorla dahil ediliyor. AKP'nin “otomatik katılım" adını verdiği bu zorbalıktan hangi patronlar ne kazanıyor?
Sayıştay eski baş denetçilerinden ve soL yazarı Kadir Sev, işte bu soruyu şöyle yanıtlıyor:
Devlet, sistemden çıkmazsan bireysel emeklilik hesabına 1.000 lira da ben yatıracağım diyor. Tam bir aldatmaca... Şirkete bugün verdiği paradan işçinin yararlanabilmesi için en az on yıl sistemde kalması ve 56 yaşını doldurmuş olması gerekiyor. Şirket, parayı onlarca yıl tek kuruş ödemeden kullanacak. İşçinin çıkarınaymış gibi yutturmaya çalışıyorlar. İşçinin brüt ücretinden yapılan yüzde 3 kesintinin yasadaki adı "katkı payı". Sanki devlet, işçiye emeklilikte ek paralar verecek, bu arada bir miktar da işçiden katkı bekliyor. Aslında hiç de öyle bir şey yok.
Sistem, işçiden kesilen paraların şirketlere verilmesi, paradan para kazanacağı alanlarda değerlendirerek, emeklilik ya da ayrılma hakkını kullanmak isteyenlere getirisinin bir bölümünün verilmesi üzerine kurulu. Devletin, BES nedeniyle işçiye ödediği herhangi bir şey yok ki katkı istemeye yüzü olsun.
Her ne kadar 2013 yılından bu yana, yüzde 25 de benden deyip şirkete yatırıyorsa da bu durum katkı payı denilmesine haklılık kazandırmıyor. Para yine şirkete veriliyor.
Aklı olan insan, böyle bir sisteme neden razı olsun? Ücretinin yüzde 20’si emeklilik için SGK’ye yatırılıyor; üstelik devlet milyarlarca lira verip SGK’nin açıklarını karşılıyor, bütün bunların karşılığında, yoksulluk sınırının altında emekli aylığı ödenebiliyor. BES için en az 53, en çok 340 lira kesilen tutarlarla emeklilikte refah sağlayacak para hangi yatırımla kazanılabilir?
Yapılan hesaplara göre, bugünkü değerlerle ayda en çok 80-100 lira gibi tutarlarda emekli aylığı ödenebileceği hesaplanıyor. Bunun adını, bireysel emeklilik sistemi koymuşlar. Adıyla bile aldatıyorlar.
BES’e zorlamak için bordrodan kesilmesi, çıkmanın zorlaştırılması gibi akılları, 2012 yılında IMF verdi: "Tasarruflarınız OECD ülkelerinin oldukça altında, BES’i zorunlu yaparsanız biraz yükselir" dedi.
BES'İ KEMAL DERVİŞ GETİRDİ, AKP ZORUNLU KILDI VE UYGULADI
Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi BES zorbalığı AKP'nin icadı değil. Uygulamak AKP'ye nasip oldu.
Peki Türkiye'ye bu BES zorbalığı hangi dönemde geldi?
Bu sorunun yanıtını da Kadir Sev anlatıyor:
Şimdi de 2001 yılına gidelim. BES Yasası, Ecevit'in Başbakanlığındaki Koalisyon döneminin olduğu 18 Mart 2001 tarihinde yürürlüğe girdi. Yasanın birinci maddesinde şunlar yazıyor: Bu Kanunun amacı, kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak, bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak refah düzeylerinin yükseltilmesi, ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratarak istihdamın artırılması ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunulmasını teminen, gönüllü katılıma dayalı ve belirlenmiş katkı esasına göre oluşturulan bireysel emeklilik sisteminin...
Kısacası, BES’in kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak sunulması AKP’nin buluşu değil. Denebilir ki, o tarihte zorunluluk öngörülmemişti. Ama 2017 Ocak ayına değin de zorunluluk yoktu. Yine denebilir ki; o dönemde Kemal Derviş vardı.
2018'DE EMEKÇİLERİ NE BEKLİYOR?
AKP'nin BES adı altındaki saldırısı 1 Ocak'ta yeniden başlayacak. Tam 1 milyon 360 bin kişi AKP tarafından zorla BES kapsamına alınacak.
Bireysel Emeklilik Sistemi'nde kademeli geçiş kapsamında 1 Ocak'tan itibaren mahalli idare ve KİT'ler ile çalışan sayısı 50-99 arasında olan bir işverene bağlı özel sektör çalışanları otomatik olarak sisteme dahil edilecek.
Böylece tam 1 milyon 360 bin kişi Ocak'ta BES kapsamına alınacak.
BES'E BOYUN EĞMEMEK ÇOK KOLAY
Asıl amacı patronlara fon yaratmak olan zorunlu BES zorbalığına boyun eğmemek çok kolay...
İşte paranızı patronlara kaptırmadan sistemden çıkmanın kolay yolu...
BES’ten ayrılmak için sisteme dahil olduktan sonra iki ay içerisinde bir dilekçe doldurarak bu dilekçeyi işverene veya emeklilik şirketine posta ve güvenli e-posta yoluyla iletmeniz yeterli.
Bu cayma dilekçesinin ilgilisine ulaşmasından 10 iş günü içerisinde yapılmış olan kesintiler varsa geliriyle birlikte size iade edilir.
İŞTE O DİLEKÇE
BES'ten şu dilekçeyle çıkılabilir:
6740 Sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu'nun Ek 2. maddesi uyarınca zorunlu olarak .................. Sigorta Şirketi nezdinden emeklilik sözleşmesiyle emeklilik planına dahil edildiğim (.../.../2018) tarihinde tarafıma (ELEKTRONİK POSTA ya da YAZILI BİLDİRİM) yoluyla bildirilmiştir.
İlgili yasanın ilgili maddesi uyarınca bireysel emeklilik sözleşmesinden iki aylık yasal süre içinde cayma hakkımı kullandığımı tarafınıza bildiririm. Yasa uyarınca sigorta primime esas kazancım üzerinden kesilen katkı payı ile varsa hesabımda bulunan yatırım gelirlerinin tamamının on iş günü içinde banka hesabıma yatırılarak tarafıma iade edilmesi hususunda gereğinin yapılmasını arz ve talep ederim. .../.../2018
Adı Soyadı
İmza
T.C. Kimlik No:
Banka Hesap No:
Adres:
DİLEKÇEYİ KABUL ETMEYEN KURUMLARA KARŞI
Bazı sigorta şirketlerinin BES'ten ayrılmak için bu dilekçeleri kabul etmediği örnekler gözlenebiliyor.
Dilekçe sahibi emekçiler, BES'ten çıkışı zorlaştırmak isteyen kurumların itirazlarını kabul etmemeli, çıkış işlemleri için dilekçeler ilgili kuruma ibraz edilmeli.
