Zam 'havuz problemi'ni çözmek içinmiş

Perşembe günü açıklanan elektrik zammının nedeni anlaşıldı. Enerji Bakanı Taner Yıldız, devletin havuz sistemi üzerinden biriken 1,5 milyar liralık özel sektör borcununun ödeneceğini açıkladı.

Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından Perşembe günü, 1 Ocak 2010'dan geçerli olmak üzere elektrik fiyatlarına zam yapıldığı açıklandı. Konutlarda kullanılan elektriğin fiyatı kilovat saatte yüzde 1,32, sanayide ise yüzde 1,23 artıyor. Zam "maliyet bazlı fiyatlandırma mekanizması"na dayandırılmaya çalışılsa da yine Perşembe günü yapılan bir görüşme ve ardından gelen açıklama, elektrik zammının başka bir nedenden kaynaklandığını düşündürdü.

Perşembe günü Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ve EPDK Başkanı Metin Kilci, Elektrik Üreticileri Derneği üyeleri ile biraraya geldi. Yıldız, toplantıda elektrik üreticilerine "havuz"dan kaynaklanan 1,5 milyarlık alacaklarının en kısa zamanda ödenmesi konusunda elinden geleni yapacağını söyledi. Elektrik üreticilerinin bu açıklamadan ziyadesiyle memnun kalarak toplantıdan ayrıldıkları belirtiliyor.

Elektrik Üreticileri Derneği üyeleri, özel sektördeki elektrik üreticilerinden oluşuyor. Türkiye'de elektrik üretiminin yüzde 50'den fazlası artık özel sektör tarafından gerçekleştirilirken üretilen elektriğin tek bir alıcısı bulunuyor: Devlet.

Üretilen elektriğin bir bölümü için devletin alım taahhütü bulunuyor, hatta Enka'nın santralleri gibi kimi örneklerde bugünkü ortalama elektrik maliyetinin birkaç katı fiyattan alım yapılıyor. Alım garantisi bulunmayanlar için de bir süre önce PMUM adı verilen bir havuz sistemi icad edildi. 2007 yılında yaşanan enerji sıkıntısı bahane edilerek oluşturulan bu sisteme göre devlet sıkışık zamanlarda havuzdan borsa usulüyle alım yapıyor ve elektrik üreticileri bu şekilde devlete fahiş fiyattan elektrik satabiliyor.

Bakan Yıldız'ın en kısa zamanda ödenmesi için elinden geleni yapacağını söylediği 1,5 milyar lira bu sistem üzerinden satılan elektrikten kaynaklanan gecikmiş alacaklar. Şeffaflıktan uzak havuz sistemi üzerinden özel sektöre aktarılan miktar bilinmiyor. Ama PMUM'da oluşan fiyatların ortalama elektrik maliyetinin 4-5 katı olduğu biliniyor. Özel sektörün bugüne kadar yapılan ödemelerden sattığı miktarı fazlasıyla çıkardığı ileri sürülüyor. Ayrıca 2009 yılının ilk 11 ayında sanayi üretimdeki daralma başta olmak üzere krizin etkisiyle ülkede elektrik tüketimi daralmasına rağmen PMUM'dan alım yapılmaya neden devam edildiğinin de önemli bir tartışma başlığı belirtiliyor.

Ancak Yıldız'ın açıklaması elektrik fiyatlarına yapılan zamla yaratılan kaynağın nasıl kullanılacağını ortaya koymuş oldu.

(soL-Ekonomi)