Türkiye'nin kredi notu görünümünü "durağan"a düşürdükten sonra Başbakan Erdoğan'ın "karar ideolojik", "kredi değerlendirme kuruluşu olarak tanımayız", Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'ın ise "standardı kaymış" diye değerlendirdiği S&P'nin Çalık Holding'in kredi notunu artırmaya hazırlandığı iddia edildi. The Lira internet sitesinin aktarımına göre kredi derecelendirme kuruluşu S&P, Çalık Holding'in görünümünü yükseltti, notunu iki kademe yükseltme sinyali verdi. Kuruluş, Çalık'ın 350 milyon dolarlık teminatsız tahvil ihracı için de not verdi.

Özür diledi iddiası
Star gazetesinde yer alan bir habere göre ise, S&P "Türkiye raporuyla ilgili yaşanan skandallardan ötürü" Türkiye'den özür diledi. Hüseyin Özay'ın haberinde ekonomi bürokratlarından alınan görüşlere dayanılarak, S&P yönetiminin Türkiye raporuyla ilgili özrü, raporun açıklanması esnasında yaşanan usul yanlışlarıyla ilgili. Özay "özür" iddiasını şu şekilde aktardı:

STAR’ın ekonomi bürokratlarından edindiği bilgiye göre, S&P ve diğer derecelendirme kuruluşları, ülkelere ilişkin hazırladıkları raporları kamuoyuna açıklamadan önce, ilgili ülkelerin ekonomi birimlerine de gönderiyor. Ve verilerle ilgili bir itiraz olduğu takdirde bunları düzeltiyor. Ancak bu kez, bu yöntem uygulanmadı. Ekonomi bürokratları, raporun hazırlanış sürecinden ve raporun tamamlanmasından haberdar edilmedi. Dolaysıyla, ekonomi bürokrasisi de raporu, kamuoyuna açıklanınca gördüler. Hazine, Merkez Bankası ve BDDK bürokratları, S&P’nin yöneticilerini arayarak, raporda birçok verinin hatalı olduğunu, raporun açıklanmadan önce kendilerine sunulmadığını, yeni rapor hazırlanırken kendilerinden hiçbir veri talebinde bulunulmadığını bildirdiler. S&P yönetimi de Türkiye’den gelen bu şikayetleri şaşkınlıkla karşıladı. S&P’nin yöneticileri, raporun hazırlanması ve raporun açıklanması esnasında yapılan hataların, analistin yeni olmasından kaynaklanmış olabileceğini bildirdiler. Hatta bir S&P yöneticisinin, “Kusuru bakmayın analist yeni” diyerek özür dilediği belirtildi.

Şu ana kadar S&P yönetimi tarafından kamuoyuna açıklanmış bir özür bulunmazken, Star'ın iddiasına göre bir özür dilense dahi bunun Türkiye'nin notuyla değil, raporun açıklanmasındaki usul yanlışlarıyla ilgili olacağı anlaşılıyor.

Karar politik mi?
Özellikle uluslararası sermaye hareketleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olan kredi derecelendirme kuruluşlarının raporlarını politik yönlendirmelerle hazırlandığı yönünde açığa çıkmış çok sayıda olgu bulunuyor. Özellikle son bunalımla birlikte, bazı büyük bankaların kredi notlarını düşürmemeleri karşılığında önde gelen kredi derecelendirme kuruluşlarına para verdiği bilgisi basına yansımıştı. Ayrıca eşik altı ipotekli konut kredisi balonunun oluşmasında, bu piyasada işlem yapan mali tekellere olumlu not veren en büyük kredi derecelendirme kuruluşlarının da önemi bir role sahip olduğu bilinmekte. Üzerlerinde herhangi bir denetim bulunmayan bu kuruluşların uluslararası sermaye hareketlerini ve bununla birlikte ülkelerin makroekonomik dengelerini etkileme güçleri bulunuyor. Bu güç ise şirketler ve devletlerle müzakere masasında kullanılıyor.

AKP hükümetinin S&P'ye yönelik son çıkışlarının ardından kuruluşun Çalık Holding'in görünümünü yükseltmesi ve kredi notunu iki puan artıracağı sinyali vermesi de akla bir politik müzakere olasılığını getiriyor. S&P son kararıyla, Başbakan Erdoğan'a yakınlığıyla bilinen Çalık Holding'in uzun ve kısa vadeli kredi notlarını B/B olarak belirledi ve tüm notlarını pozitif izlemeye aldı. Kuruluştan yapılan açıklamada Çalık Holding'in 2017 vadeli 350 milyon dolar tutarındaki teminatsız tahvil ihracına da B notu verildiği belirtildi. The Lira'nın haberinde "pozitif izlemenin Çalık Holding'in kredi notunun artırılması olasılığını yansıttığı, bu artımın bir kademeden fazla olabileceğinin" de açıklamanın içinde yer aldığı ifade edildi.

Çalık Grubu, Ocak ayında kredi notunu düşüren bir başka derecelendirme kuruluşu olan Fitch'le anlaşmasını feshetmiş ve S&P'yle anlaşmıştı.

(soL-Ekonomi)