soL (HABER MERKEZİ) Avrupa ülkeleri başta İngiltere ve İspanya emlak krizinin sonuçları ile boğuşurken, Japonya'dan da zincirleme iflas haberleri geliyor.Japonya'nın en büyük gayrımenkul geliştirme şirketlerinden Zephyr, 893 milyar dolarlık borcuyla birlikte iflas etti. Şirketin alacaklılarının zor duruma düşmesi nedeniyle Japon emlak piyasasının yeniden sıkıntılı günlere girdiği bildiriliyor.
Alacaklılar arasında inşaat şirketleri, iş makinaları üreticileri, bankalar, finansman şirketleri ve gayrımenkul aracılık şirketleri bulunuyor. Zephyr, kapısına kilit vuran ilk büyük boy şirket değil. Bankalardan aldıkları krediler pahalılandıkça bir dizi şirket, finansman dengesini koruyamayarak sektörü terk etmişti.
Bu zincirleme batışların devam edebileceği yorumları hakim olmaya başladı. Bunun nedeni, emlak fiyatları düştükçe kredi karşılıklarının zayıflaması ve finansörlerin risk pirimini yani faizi yükselmesi. Finansal krizin ve düşen gayrımenkul fiyatlarının, ipotekli kredilerle iş yapılan inşaat sektörünü kabusun eşiğine getirdiği konuşuluyor. Tokyo çevresindeki lüks konut sitesi anlamına gelen "condomium" fiyatlarının bir yıl öncesine göre yüzde 30 düştüğü bildiriliyor.
Avrupa'da yeni işsizlik dalgası
Emlak krizini daha da ağır yaşayan İspanya'da geçtiğimiz hafta içinde gayrımenkul sektörünün en köklü kuruluşlarından biri olan Martina Fadesa, iflas bayrağını çekmişti. 5.4 milyarlık borcu bulunan şirketin nakit ihtiyacı sadece 150 milyon avroydu, ama bu kaynağı bankalardan alamadı. İspanya'da önümüzdeki yılın sonuna kadar toplam 30 milyar avro hacmindeki konut kredisinin batması bekleniyor. İşin ilginç tarafı başbakan Zapatero'nun İspanya'nın krizde olduğu fikrini sadece birkaç gün öncesine kadar reddetmekte oluşu.
Başta ABD olmak üzere birçok ülkede görülen gayrımenkul krizinin diğer sektörlere etkisinin yavaş yavaş ortaya çıktığı vurgulayan uzmanlar, derinlemesine ve coğrafi olarak yayılan krizin dibini henüz bulmadığı yolunda yaygın bir kanıya sahipler. Örneğin İspanya, krizin hane gelirlerini vurması nedeniyle otomobil satışlarının en hızlı düştüğü ülkeler arasında yer alıyor. Ülkedeki 425 bin işsizin yaklaşık üçte birini daha önce inşaat sektöründe çalışanlar oluşturmakta.
Gayrımenkul krizinden en çok etkilenen diğer Avrupa ülkesi ise İngiltere. Bu ülkede inşaat sektörünün büyüklüğü İspanya gibi değil ama Britanya orta sınıfları, Türkiye'ye benzer bir şekilde konut yatırımına kültürel olarak aşırı ilgi duyuyor ve dünyanın her bölgesinde (özellikle de İspanya'da) yüksek fiyatlara ev almalarıyla tanınıyorlar. Bu nedenle konut fiyatlarındaki çöküşün tüketici güvenini en kötü etkilediği ülkelerden biri İngiltere.