soL(HABER MERKEZİ) İsrail Altyapı Bakanlığı Müsteşarı Hezi Kugler Ankara'ya gerçekleştirdiği ziyaret ile Akdeniz Boru Hattı Projesi ile ilgili çalışmalar hakkında bilgi alırken, proje ile ilgili görüşmeler gerçekleştirdi. Daha önce de Temmuz ayında İsrail Ulusal Altyapı Bakanı ile Gazprom yetkilileri konuya ilişkin Ankara'da bir araya gelmiş ve proje ile ilgili açıklamalarda bulunmuştu. Fizibilite çalışmalarının 10 ay süreceği, boru hattının 3 yılda tamamlanacağı açıklanmıştı. Boru hattı,Türkiye'den İsrail'e uzanacak. Boru hattından petrol, doğalgaz, elektrik, su ve fiberoptik gececek. Samsun-Ceyhan"ın devamı niteliğinde olacak olan hattın, Hindistan'dan Uzakdoğu'ya uzanması da planlanıyor. İsrail'in, hattan geçecek petrol için Rusya ve Azerbaycan ile anlaşmaya vardığı bildirilmişti.
2005'ten beri gündemde
Başbakan Erdoğan'ın Mayıs 2005'teki İsrail gezisi sırasında gündeme gelen proje, Ceyhan'ı İsrail'in Aşkelon (Ashkelon) limanına bağlaması öngörüldü. Daha sonra, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler'in 2006'daki İsrail ziyaretinde, İsrail Altyapı Bakanı B. Ben Eliezer ile 13 Aralık'ta imzaladığı mutabakat zaptı, yeni boru hattı projesinin İsrail'in Akdeniz kıyısındaki Aşkelon limanı ile Kızıldeniz'deki Elat (Eilat) limanı arasında 1969'da tesis edilmiş olan Süveyş Kanalı'nı by-pass eden 254 kilometrelik 42 inç çapında 60 milyon ton/yıl kapasitedeki boru hattının kullanımını gündeme getirmişti.
Yeni hat, İsrail ve Türkiye'nin Ortadoğu ve Uzakdoğu'daki enerji transferini ABD adına güvence altına alması olarak yorumlanıyor. Bazı uzmanlara göre ise hat Türkiye'nin Akdeniz'deki enerji denetimini İsrail'e devretmesi anlamına da geliyor.
Çalık grubu da dahil
İsrail heyeti bu kez Ankara'da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı, Hindistan Enerji Bakanlığı Müsteşarı, Hindistan Milli Petrol Şirketi temsilcisi ve BOTAŞ yetkilileri ile toplantılar gerçekleştirirken, toplantının başlangıcında, Çalık grubu projenin fizibilite çalışmaları hakkında ayrıntılı ve güncelleştirilmiş bir sunum yaptı. Fizibilite çalışmalarına bu yıl sonunda başlanması planlanıyor. Fizibilite çalışmalarının maliyetinin de 8 milyon avro düzeyinde olacağı tahmin ediliyor.
Kugler, ''Görüşmeler çok verimli oldu ve toplantılarda, güncelleştirilmiş detaylı proje bilgileri üzerinde görüş alışverişinde bulunduk, projenin bileşenleri olan petrol, su, fiber optik ve elektrik konularında detaylı bir sunum yapıldı ve bundan sonraki takvimi belirledik. Bundan sonraki aşama, fizibilitenin tasarlanması ve başlaması aşaması olacak'' dedi.
Hindistan ilgisi
Hindistan'ın, Akdeniz Boru Hattı projesiyle oldukça ilgili olduğunu, özellikle de petrol ithalatıyla ilgilendiklerini vurgulayan Kugler, bu boru hattı sayesinde, Hindistan, Türkiye ve İsrail üzerinden, petrol alabileceğini, hattın kısa ve taşıma açısından ekonomik olması nedeniyle, Hindistan'ın, hem zaman hem de maliyet açısından kazançlı çıkacağını ileri sürdü.
Öte yandan, Hindistan Petrol Şirketinin, Samsun-Ceyhan boru hattıyla ilgilendiği ve bu hatta yatırım yapmayı planladığı öğrenildi.
İsrail'e göre avantajlar
İsrail Altyapı Bakanlığı Müsteşarı Hezi Kugler boru hattının avantajlarını açıklayarak, projenin Uzak Doğu'ya daha kısa sürede petrol aktarabileceğini, gemi trafiğinin azalması nedeniyle, Boğazlar'daki risk azalırken, gemiler nedeniyle Boğazlar'da bekleme ile ortaya çıkan zaman ve maliyet kaybının da ortadan kalkacağını savundu. Kugler'e göre, "Normal şartlarda, gemilerle, yaklaşık 50 günde Uzak Doğu'ya giden petrol, bu projeyle birlikte Kızıldeniz'den, 19 günde Uzak Doğu'ya gidebilecek."
Hindistan'a gidecek olan ham petrol, Ceyhan'dan döşenecek bir boru hattı İsral'in Aşkelon limanına ulaşacak ve buradan da yine boru hattı ile İsrail'in Kızıldeniz'deki Elat limanına aktarılacak ve gemilerle Hindistan'a gönderilecek.
İsrail, ham petrol ihtiyacının yüzde 90'dan fazlasını Karadeniz bölgesinden alıyor ve gemilerle İsrail limanlarına taşıyor.
Halen, yüzde 10 düzeyinde doğal gaz kullanan İsrail, önümüzdeki yıllarda, kullanım oranını yüzde 40'a çıkarmayı hedefliyor.
Su transferi de hattan
Bu arada Türkiye'den su almayı istediklerini vurgulayan İsrailli yetkililer, eski Manavgat projesinin, suyun konteynerler ile taşınacak olması nedeniyle maliyetli olduğunu, ancak denizden arıtmanın da çok maliyetli olması nedeniyle, Akdeniz Boru Hattı Projesiyle, Türkiye'den su temin etmek istediklerini bir kez daha ifade ettiler.