soL (HABER MERKEZİ) Cenevre'de yürütülen Doha müzakerelerinde henüz somut ilerleme elde edilmezken, görüşmelerin sekizinci gününde, ABD Çin ve Hindistan'a yüklendi. ABD'nin , Çin ve Hindistan'ı sert şekilde eleştirerek, anlaşmaya imza koymama tehdidinde bulunduğu bildiriliyor.
Tarım ve sanayi ürünleri ticaretinde ABD ile Çin ve Hindistan arasında anlaşmaya sağlanamaması genel olarak görüşmelerin seyrine etki ediyor. ABD özellikle Çin ve Hindistan üzerinden, gelişmekte olan ülkeleri eleştirerek, aldıkları tutumun müzakereleri sekteye uğrattığını ileri sürüyor. Hindistan ve Çin ise ABD'nin suçlamalarının haksız olduğunu ve sadece kendi ihracatçı sektörlerinin çıkarını düşündüğünü savunuyor.
Amerikan heyetinden David Shark, Çin ve Hindistan'ı Doha görüşmeler turunu ciddi şekilde tehlikeye atmakla eleştirdi. Shark bu ülkelerin çiftçileri konusunda aşırı korumacı bir tavır benimsediğini ve pazarlarını açmak konusunda yeterli adım atmadığını öne sürdü. Hindistan bu suçlamaları, görüşmelerdeki sorunların asıl kaynağının zengin ülkelerin makul olmayan talepler dayatmasından kaynaklandığını ifade ederek, yanıtladı.
Hindistan ve Çin ne istiyor?
DTÖ( Dünya Ticaret Örgütü) Genel Sekreteri Pascal Lamy, Çin ve Hindistan gibi ülkelere, ithalata karşı özel koruma mekanizmaları kullanmaları için tarım tarifelerini artırma önerisinde bulunduklarını açıklamıştı. Fakat Hindistan bu mekanizmaya tam olarak onay vermezken, Çin ve Brezilya düşük olan tarım tarifelerini artırmayı onaylamıştı. Her iki ülkenin tarifelerini yüzde 15 oranında yükseltmesi oransal olarak büyük bir artış olarak değerlendiriliyor. Hindistan ise başlangıç için bu oranı yüksek buluyor.
Diğer yanadn, Çin, pirinç, pamuk ve şeker piyasasını yüksek tarife indirimlerinden korumak isterken, ABD'nin talebi doğrultusunda sanayi mallarını rekabete açmayı kabul etmiyor.
Fransız sanayicisinin çıkarları önemli
DTÖ görüşmelerinde farklı bir noktada duran bir başka ülke de Fransa oldu. Fransa'nın aldığı tutum AB politikalarını da zora soktu. Fransa hükümeti de Cenevre'de şekillendirilmekte olan anlaşmanın kabul edilemez olduğunu bildirdi. Fransa, görüşmelerde Avrupa'nın sanayi alanındaki çıkarlarını, gelişmekte olan ülkeler karşısında korumak için hiç bir somut ilerleme kaydedilmediğini savunuyor.
Fransa'nın bu açıklamasının, Avrupa Birliği adına görüşmeleri sürdüren Komisyon yetkilisi Peter Mandelson ile uzun zamandır varolan görüş ayrılıklarını bir kez daha su yüzüne çıkarması açısından önemli olduğu bildiriliyor. AB ülkeleri DTÖ müzakerelerinde "AB" çatısı altında temsil ediliyor.
Görüşmeler nereye gidiyor..
Ticaret görüşmeleri özellikle, ABD, AB, Hindistan, Çin, Avusturalya, Japonya ve Brezilya arasında yürütülen müzakereler çerçevesinde şekilleniyor.
ABD, görüşmelerin başında tarım teşviklerini yılda 15 milyar dolarla sınırlandırmayı önermiş. Avrupa Birliği de, diğer ülkelerin pazarlarını açması koşuluyla, tarım ürünlerine uygulanan gümrük vergilerini yüzde 60 azaltabileceğini açıklamıştı. Ancak tarım ve sanayi ürünleri ticaretine yönelik öneriler ABD ve AB ile gelişmekte olan ülkeler arasında yürütülen müzakerelerde sonuçsuz kalmış gibi duruyor. Uzmanlar, ABD seçimleri öncesinde, AB Komisyonu'ndaki değişikliklerin gündemde olduğu bir dönemde somut sonuçlar alınamayabileceği üzerinde duruyor.